aboutsummaryrefslogtreecommitdiffstats
diff options
context:
space:
mode:
authorMarcin Owsiany <porridge>2001-07-22 16:50:04 +0000
committerMarcin Owsiany <porridge>2001-07-22 16:50:04 +0000
commit51420246042cce8e2463878ae1dcf1070244e821 (patch)
tree107e83446ef5d6310257a7cf6ba3346fd1b54a9a
parent7228e6c1fbc3cbed94196fcc20687c27f8beb4c1 (diff)
PPC keymaps from JarosÂław Spirydowicz, more articles from Linux+ magazine
CVS version numbers polish/international/Polish/free.wml: INITIAL -> 1.1 polish/international/Polish/index.wml: 1.3 -> 1.4 polish/international/Polish/instalacja_potato.wml: INITIAL -> 1.1 polish/international/Polish/mac-pl_m-ext.kmap.gz: INITIAL -> 1.1 polish/international/Polish/mac-pl_m-ext1.kmap.gz: INITIAL -> 1.1 polish/international/Polish/manifest.wml: INITIAL -> 1.1 polish/international/Polish/polaczenie_z_internetem.wml: INITIAL -> 1.1 polish/international/Polish/social_contract.wml: INITIAL -> 1.1 polish/international/Polish/system_pakietow.wml: INITIAL -> 1.1 polish/international/Polish/wprowadzenie.wml: INITIAL -> 1.1 polish/international/Polish/wstep_do_debiana.wml: INITIAL -> 1.1
-rw-r--r--polish/international/Polish/free.wml151
-rw-r--r--polish/international/Polish/index.wml26
-rw-r--r--polish/international/Polish/instalacja_potato.wml520
-rw-r--r--polish/international/Polish/mac-pl_m-ext.kmap.gzbin0 -> 2163 bytes
-rw-r--r--polish/international/Polish/mac-pl_m-ext1.kmap.gzbin0 -> 2168 bytes
-rw-r--r--polish/international/Polish/manifest.wml113
-rw-r--r--polish/international/Polish/polaczenie_z_internetem.wml280
-rw-r--r--polish/international/Polish/social_contract.wml128
-rw-r--r--polish/international/Polish/system_pakietow.wml1461
-rw-r--r--polish/international/Polish/wprowadzenie.wml19
-rw-r--r--polish/international/Polish/wstep_do_debiana.wml616
11 files changed, 3310 insertions, 4 deletions
diff --git a/polish/international/Polish/free.wml b/polish/international/Polish/free.wml
new file mode 100644
index 00000000000..56ff17f8020
--- /dev/null
+++ b/polish/international/Polish/free.wml
@@ -0,0 +1,151 @@
+#use wml::debian::template title="Free" NOHEADER="yes"
+
+<h2>Co znaczy &quot;free&quot;?</h2>
+
+czyli
+
+<h2>Co rozumieć pod pojęciem ogólnodostępnego oprogramowania?</h2>
+
+<p>Informacja: W lutym 1998 roku zdecydowano się zastąpić termin <i>Free
+Software</i> (który możemy tłumaczyć jako &quot;oprogramowanie darmowe&quot;)
+pojęciem <i>Open Software</i> (&quot;oprogramowanie ogólnodostępne&quot;). Jak
+za chwilę wykażemy, oba pojęcia określają tą samą koncepcję, gdyż
+&quot;ogólnodostępne&quot; oznacza dostępność kodu źródłowego. Ponieważ oba są
+w powszechnym użyciu, postanowiono utrzymać na razie niniejszy dokument (z
+drobnymi zmianami).
+
+<p>Wielu ludzi dopiero poznających zagadnienia ogólnodostępnego oprogramowania
+jest zdezorientowanych, bo słowo &quot;free&quot; w pojęciu &quot;free
+software&quot; nie jest użyte w takim znaczeniu, jakiego się spodziewali. Dla
+nich &quot;free&quot; znaczy &quot;darmowe, rozdawane za darmo&quot;. Mój
+słownik wymienia siedemnaście różnych znaczeń słowa &quot;free&quot;. Tylko
+jedno z nich brzmi &quot;rozdawane za darmo&quot;. Reszta odnosi się do
+wolności i braku przymusu. Mówiąc <i>Free Software</i> mamy na myśli wolność,
+a nie cenę.
+
+<p>Oprogramowanie określane jako &quot;free&quot; tylko dlatego, że nie trzeba
+zapłacić aby go używać, nie jest jeszcze ogólnodostępne. Jego rozpowszechnianie
+może być zakazane, a już na pewno nie będzie można go ulepszać. Oprogramowanie
+licencjonowane jako darmowe to zwykle tylko broń w kampanii marketingowej,
+mająca wypromować produkt pokrewny lub usunąć z rynku słabszą konkurencję. Nie
+ma żadnych gwarancji, że pozostanie darmowe.
+
+<p>Prawdziwe oprogramowanie &quot;free&quot; jest zawsze ogólnodostępne.
+Programy udostępniane na zasadzie &quot;dobra publicznego&quot; (ang. <i>public
+domain</i>) mogą zostać zabrane i wykorzystane w oprogramowaniu komercyjnym.
+Wszystkie ulepszenia wykonane od tego czasu są dla szarego użytkownika
+stracone. Aby pozostało darmowe, oprogramowanie musi być chronione prawem
+autorskim i posiadać licencję.
+
+<p>Dla niewtajemniczonych, oprogramowanie albo jest &quot;free&quot;, albo nie
+jest. W rzeczywistości sprawa jest bardziej skomplikowana. Aby zrozumieć co
+różni ludzie rozumieją pod pojęciem &quot;free&quot;, wybierzemy się w małą
+podróż po świecie licencji programowych.
+
+<p>Prawa autorskie są formą ochrony praw przynależnych autorom różnego rodzaju
+prac. W większości państw program, który napiszemy zostaje automatycznie objęty
+prawem autorskim. Licencja to dokument, w którym autor pozwala na wykorzystanie
+swojego dzieła (w tym przypadku oprogramowania) przez innych, w sposób możliwy
+do zaakceptowania przez niego samego. To, czy załączyć licencję wyjaśniającą w
+jaki sposób oprogramowanie może być używane, zależy od autora. Więcej na temat
+praw autorskich znajdziemy pod adresem
+<a href="http://lcweb.loc.gov/copyright">http://lcweb.loc.gov/copyright</a>.
+
+<p>Oczywiście, różne okoliczności wymagają różnych licencji. Firmy produkujące
+oprogramowanie chcą chronić swój majątek, więc udostępniają program tylko w
+postaci skompilowanej (której człowiek nie jest w stanie przeczytać) i
+nakładają wiele ograniczeń dotyczących jego użytkowania. Z drugiej strony
+autorzy oprogramowania ogólnodostępnego starają się narzucić jeden lub kilka
+z poniższych warunków:
+
+<ul>
+
+<li>Nieużywanie ich kodu w oprogramowaniu komercyjnym. Jeśli udostępniają go innym
+i nie roszczą sobie prawa do jakichkolwiek zysków z tego tytułu, nie chcą też
+aby na ich pracy robił pieniądze ktoś inny.
+
+<li>Ochrona identyfikacji kodu. Ludzie bardzo cenią swoją pracę i nie chcą aby ktoś
+inny usunął z niej ich nazwisko albo przypisywał sobie jej autorstwo.
+
+<li>Udostępnianie kodu źródłowego. Jednym z problemów związanych z komercyjnymi
+programami jest niemożność naprawienia błędów czy też modyfikacji ze względu
+na brak dostępu do kodu. Firma może także zadecydować o zakończeniu wspierania
+naszego sprzętu. Wiele licencji ogólnodostępnych nakazuje dystrybucję kodu
+źródłowego. To ukłon w stronę użytkowników, mogących dzięki temu dopasować
+oprogramowanie do swoich potrzeb. Istnieją jeszcze inne przyczyny, które
+zostaną omówione później.
+
+<li>Nakładanie na każdy projekt, który zawiera część ich pracy (takie prace w
+dyskusji nad prawami autorskimi nazywane są dziełami pochodnymi (ang.
+<i>derived works</i>)) obowiązku używania tej samej licencji.
+
+</ul>
+
+<p>Wiele osób pisze swoje własne licencje. Napisanie licencji, która dobrze
+spełnia postawione przez nas zadania, wiąże się z pewnymi problemami. Zbyt
+często użyte słownictwo nie jest jednoznaczne albo stworzone przez autorów
+warunki wzajemnie sobie przeczą. Napisanie licencji, która &quot;obroni
+się&quot; w sądzie jest jeszcze trudniejsze. Na szczęście istnieje już szereg
+gotowych dokumentów prawdopodobnie spełniających wymagania autorów:
+
+<ul>
+
+<li>Ogólna licencja publiczna GNU GPL (ang. <i>General Public License</i>). Dużo
+dodatkowych informacji i samą licencję znajdziemy pod adresem
+<a href="http://www.gnu.org/copyleft/copyleft.html">http://www.gnu.org/copyleft/copyleft.html</a>.
+To najczęściej stosowana darmowa licencja na świecie.
+
+<li>Licencja twórcza (ang. <i>Artistic License</i>):
+<a href="http://language.perl.com/misc/Artistic.html">http://language.perl.com/misc/Artistic.html</a>.
+
+<li>Licencja typu BSD
+
+<li>Zmodyfikowana licencja typu BSD
+
+</ul>
+
+<p>Dokumenty te mają pewne cechy wspólne:
+
+<ul>
+
+<li>Można instalować oprogramowanie na dowolnej liczbie komputerów.
+
+<li>Może go używać dowolna liczba ludzi.
+
+<li>Można wykonać dowolną liczbę kopii programu, i rozdać je dowolnym osobom (wolna
+lub &quot;otwarta&quot; redystrybucja).
+
+<li>Nie ma ograniczeń związanych z modyfikacją (z wyjątkiem zatrzymania pewnych
+cech identyfikujących kod).
+
+<li>Nie ma ograniczeń dotyczących sprzedaży programu.
+
+</ul>
+
+<p>Ostatni punkt, który pozwala na sprzedawanie programu za pieniądze, wydaje
+się przeczyć całej idei oprogramowania ogólnodostępnego. W rzeczywistości to
+jedna z jego silnych stron. Ponieważ licencja pozwala na nieograniczoną
+redystrybucję, gdy jedna osoba dostanie kopię może już sama zająć się
+udostępnianiem produktu. Może nawet próbować go sprzedać. Cały mechanizm opiera
+się na tym, że wykonanie kopii elektronicznej programu nic nie kosztuje. Podaż
+i popyt będą trzymały koszty na niskim poziomie. Dystrybucja oprogramowania na
+nośniku, na przykład płycie CD, jest bardzo wygodna - sprzedawca może na nim
+umieścić to, co uważa za stosowne. Jeśli naliczana marża będzie zbyt duża, nowi
+konkurenci wejdą na rynek i spowodują obniżenie ceny. W rezultacie można nabyć
+dystrybucję Debian na 2 kompaktach za mniej niż 5 dolarów (Chodzi o Debiana 2.1.
+W Polsce mieszczące się na 4 płytach CD binaria Debiana 2.2 można kupić za cenę
+ok. 2 razy wyższą - przyp. T. A.)
+
+<p>Chociaż oprogramowanie ogólnodostępne nie jest całkowicie wolne od ograniczeń
+(tylko udostępnienie na zasadzie <i>public domain</i> gwarantuje tak daleko
+posuniętą wolność), daje użytkownikowi elastyczność w dowolnym dostosowaniu
+narzędzia do wykonywanego zadania. Równocześnie chroni prawa autora. I to jest
+właśnie wolność.
+
+<p>Debian GNU/Linux silnie wspiera oprogramowanie ogólnodostępne. Ponieważ
+programy opierają się na wielu różnych licencjach, został opracowany zestaw
+wskazówek <i>Debian Free Software Guidelines</i> (DFSG) mających za zadanie
+pomoc w sformułowaniu rozsądnej definicji oprogramowania ogólnodostępnego.
+Podstawą (main) dystrybucji Debiana są wyłącznie programy spełniające normy
+DFSG.
+
diff --git a/polish/international/Polish/index.wml b/polish/international/Polish/index.wml
index 6336edc8f5d..e4c97913d83 100644
--- a/polish/international/Polish/index.wml
+++ b/polish/international/Polish/index.wml
@@ -7,10 +7,28 @@
poświęcony w całości Debianowi. Zawiera on kilka ciekawych artykułów, a
co najważniejsze - aż siedem płytek CD z pakietami .deb</li>
-<li>Oto jeden z artukułów z tego numeru: <a
-href="bezpieczny_debian.pl.html">``Debian GNU/Linux - bezpieczna stacja
-robocza''</a>, udostępniony dzięki uprzejmości redaktorów. (Wkrótce
-więcej tekstów.)</li>
+<li>Oto kilka artukułów z tego numeru, udostępnionych dzięki uprzejmości redaktorów
+i mozolnej pracy Pawła Tęczy, który przerobił je na WML:
+<ul>
+ <li><a href="wprowadzenie.pl.html">``Wprowadzenie''</a></li>
+ <li><a href="wstep_do_debiana.pl.html">``Wstęp do Debiana''</a></li>
+ <li><a href="bezpieczny_debian.pl.html">``Debian GNU/Linux - bezpieczna
+ stacja robocza''</a></li>
+ <li><a href="polaczenie_z_internetem.pl.html">``Połączenie z internetem''</a></li>
+ <li><a href="system_pakietow.pl.html">``System pakietów Debiana''</a></li>
+ <li><a href="free.pl.html">``Co znaczy &quot;free&quot;? czyli Co rozumieć
+ pod pojęciem ogólnodostępnego oprogramowania?''</a></li>
+ <li><a href="instalacja_potato.pl.html">``Instalacja <i>potato</i>''</a></li>
+ <li><a href="manifest.pl.html">``Manifest Debiana''</a></li>
+ <li><a href="social_contract.pl.html">``Umowa społeczna''</a></li>
+</ul>
+</li>
+
+<li>Jarosław Spirydowicz opracował polską mapę klawiatury w układzie maszynistki
+na konsolę dla PPC. Dostępne są wersje dla
+``<a href="mac-pl_m-ext.kmap.gz">new input layer</a>'' i
+<a href="mac-pl_m-ext1.kmap.gz">starego sterownika ADB</a>.
+Może się też nadać dla m68k. Znaki typu `~' czy `@' - tak jak pod MacOS.</li>
<li>Jeśli masz jeszcze jakiś pomysł na to, co mogłoby się znaleźć na tej
stronie, skontaktuj się ze mną (Marcin Owsiany
diff --git a/polish/international/Polish/instalacja_potato.wml b/polish/international/Polish/instalacja_potato.wml
new file mode 100644
index 00000000000..690d203df45
--- /dev/null
+++ b/polish/international/Polish/instalacja_potato.wml
@@ -0,0 +1,520 @@
+#use wml::debian::template title="Instalacja Potato" NOHEADER="yes"
+
+<h2>Instalujemy Potato</h2>
+
+<h3>Wymagania sprzętowe i programowe</h3>
+
+<p>Debiana 2.2 możemy zainstalować na następujących architekturach: i386
+(Intel x86), Motorola 680x0 (czyli m.in. Atari, Amiga i Macintosh), Alpha (DEC),
+Sun SPARC oraz PowerPC. W tym artykule opiszemy instalację na platformie i386.
+Bardziej szczegółowe informacje dotyczące innych konfiguracji znajdziemy w
+plikach pomocy na płycie CD.
+
+<p>Musimy posiadać procesor szybszy od 286 (niekoniecznie produkcji Intela -
+obsługiwane są także m.in. Cyrix oraz AMD), kartę graficzną kompatybilną z VGA,
+minimum 45 MB miejsca na dysku twardym (na rozsądną liczbę aplikacji, system
+X Window i kilka bibliotek potrzeba co najmniej 300 MB, a na w miarę kompletną
+instalację - około 800 MB; najlepiej jednak zarezerwować sobie 1,1 - 1,2 GB)
+oraz nie mniej niż 8 MB pamięci RAM. Wyczerpującą listę obsługiwanego sprzętu
+znajdziemy w dokumencie <i>Linux Hardware Compatibility HOWTO</i>
+(<a href="http://www.linuxdoc.org/HOWTO/Hardware-HOWTO.html">http://www.linuxdoc.org/HOWTO/Hardware-HOWTO.html</a>).
+
+<h3>Kopie zapasowe i inne środki ostrożności</h3>
+
+<p>Zanim rozpoczniemy dzielenie dysku na partycje oraz sam proces instalacji,
+należy koniecznie pomyśleć o zabezpieczeniu narażonych na zniszczenie danych.
+Pomyłka może nas wiele kosztować. Istnieje także prawdopodobieństw (choć raczej
+niewielkie) wystąpienia błędu nie z naszej winy. Wykonanie kopii zapasowych jest
+bardzo istotne: czy to na innym dysku, czy na dyskietkach; czy to wszystkiego
+czy tylko najważniejszych plików - zależy od tego, jak ważne są znajdujące się w
+komputerze dane. Należy też mieć pod ręką CD-ROM albo dyskietkę systemową -
+nigdy nie wiadomo, czy po złym ustawieniu nie będziemy musieli wyczyścić sektora
+startowego dysku - a to możliwe jest tylko wtedy, gdy uda nam się wystartować
+jakikolwiek system operacyjny.
+
+<h3>Przygotowanie partycji</h3>
+
+<p>Jeśli zamierzamy zainstalować naszego Linuksa na oddzielnym dysku lub mamy
+już przygotowaną do zapisania partycję (o odpowiednich rozmiarach), możemy
+pominąć ten rozdział. Problem pojawia się, kiedy posiadamy już jakiś system
+operacyjny (DOS, Windows 95/98, Windows NT, OS/2, FreeBSD, MacOS, Solaris lub
+inny) i z zajmowanego przez niego obszaru zamierzamy wydzielić miejsce (czyli
+stworzyć nową partycję). Wiąże się to zazwyczaj ze zniszczeniem znajdujących się
+na nim danych - chyba że posiadamy komercyjny program <tt>Partition Magic</tt>,
+za pomocą którego &quot;bezboleśnie&quot; podzielić można nawet tzw. rozszerzone
+partycje DOS. Jeśli nie stać nas na zakup programu, możemy posłużyć się jeszcze
+innym rozwiązaniem. Program FIPS - czyli <i>First nondestructive Interactive
+Partition Splitting</i> - w wersji 2.0 znajduje się na pierwszym instalacyjnym
+krążku. Całkowicie darmowy, potrafi dzielić partycje DOS (używane przez MS-DOS,
+Windows 3.1 i starsze wersje Windows 95) i Win32 (Windows 95 i 98) z systemami
+plików FAT16 i FAT32. Nie będzie on jednak działał, jeśli nasz dysk ma ich już
+cztery partycje - dla nowo tworzonej części potrzebuje jeszcze jednego wolnego
+miejsca w tablicy partycji. Przed rozpoczęciem dzielenia zalecam zapoznanie się
+z dokumentacją programu. Poniższy opis powinien pomóc uniknąć pomyłki.
+
+<p>Zakładam, że kopia zapasowa została już zrobiona. Więc do dzieła! Najpierw
+musimy sprawdzić, czy dysk nie zawiera błędów mogących przeszkodzić w pomyślnym
+zakończeniu operacji. W tym celu uruchamiamy (w systemie DOS lub Windows)
+<tt>CHKDSK</tt>, <tt>SCANDISK</tt>, <tt>Norton Disk Doctor</tt> lub inne podobne
+narzędzie. Jeśli partycja nie zawiera błędów, możemy przystąpić do tworzenia
+dyskietki startowej. W systemie DOS robimy to poleceniem <tt>sys a:</tt> lub
+<tt>format a:/s</tt>; w przypadku Windows NT i OS/2 także istnieją odpowiednie
+polecenia. Następnie kopiujemy na nią pliki <tt>RESTORRB.EXE</tt>,
+<tt>FIPS.EXE</tt> i <tt>ERRORS.TXT</tt>. Oczywiście, możemy uruchomić FIPS-a
+bezpośrednio z dysku twardego (czasem jest to jedyne wyjście, gdy system nie
+chce startować z dyskietki) lecz będzie to raczej ryzykowne. Na razie jednak
+spróbujmy bezpieczniejszego sposobu. Najpierw defragmentujemy dysk. Do tego celu
+należy użyć dosowego programu <tt>defrag</tt> lub standardowych narzędzi
+windowsowych. Problemy, jakie podczas tej operacji możemy napotkać opisane są
+szerzej w dokumentacji. Próbujemy uruchomić system z dyskietki (pamiętajmy o
+odblokowaniu możliwości jej zapisu, bo w razie niepowodzenia tworzone są kopie
+sektorów i należy zostawić szansę odtworzenia z nośnika oryginalnej konfiguracji
+- służy do tego właśnie restorrb). Kiedy wszystko pójdzie dobrze, wpisujemy
+<tt>fips</tt> (lub <tt>a:\fips</tt>) i możemy przystąpić do partycjonowania.
+W każdej chwili możemy opuścić menu za pomocą kombinacji klawiszy <tt>CTRL-C</tt>.
+Najpierw program wykrywa zainstalowane dyski - gdy posiadamy więcej niż jeden,
+musimy określić który będzie partycjonowany. Następnie FIPS czyta sektor startowy
+(boot) i pokazuje tablicę partycji. Jeśli partycji jest więcej niż jedna,
+zostaniemy zapytani którą chcemy dzielić. Po wyświetleniu różnych informacji
+sektora startowego i sprawdzeniu ewentualnych błędów (ostatni cylinder musi być
+wolny, inaczej nie będziemy mogli przeprowadzić zmian) program zapyta o numer
+cylindra, od którego ma się zaczynać nowa partycja. Jeśli uważnie przyjrzeliśmy
+się tablicy partycji, nie powinno być problemów z obliczeniem cylindra początkowego.
+Poza tym rozmiar obu nowopowstałych części jest na bieżąco pokazywany. Za pomocą
+kursorów możemy ustawić zarówno numer cylindra (lewo/prawo) jak i określać co ile
+jednostek ma się on zmieniać (góra/dół). Po naciśnięciu <tt>ENTER</tt> otrzymamy
+nową tablicę partycji - wprowadzając <tt>y</tt> zatwierdzamy zmiany; sprawdzenia
+możemy dokonać wciskając klawisz <tt>c</tt>. Po zakończeniu działania programu
+należy poczekać kilka sekund, a następnie zrestartować komputer. Będąc z powrotem
+w DOS-ie, dobrze jest sprawdzić obie partycje (dzieloną i nowo powstałą) jednym z
+wymienionych wcześniej narzędzi diagnostycznych.
+
+<h3>Start instalatora</h3>
+
+<p>Mamy do dyspozycji kilka możliwości pobrania systemu. Wybór nośnika zależy
+tylko od nas. Podstawowe cztery sposoby to: dyskietki, płyta CD, dysk twardy
+albo instalacja przez sieć. Poszczególne sposoby omówimy w dalszej części
+artykułu. Tymczasem jednak musimy w ogóle uruchomić program instalacyjny. W tym
+celu możemy posłużyć się dyskietką, płytą CD lub innym systemem plików.
+
+<ol>
+<li><b>CD-ROM</b><br>
+Jeśli BIOS obsługuje opcję startu systemu z płyty CD, a jednocześnie posiadamy
+odpowiednio przygotowaną płytkę (pierwsza płyta dołączona do tego numeru
+LinuxPlus Extra), obejdziemy się bez dyskietek. Wkładamy CD-ROM do czytnika,
+restartujemy system, a w BIOS-ie zmieniamy pierwsze urządzenie, z którego ma się
+ładować system operacyjny na CD-ROM. Teraz możemy już przejść do następnego
+rozdziału.
+<p>Alternatywna metoda polega na uruchomieniu pod DOS-em skryptu
+<tt>boot.bat</tt> znajdującego się w katalogu <tt>\install</tt> na pierwszej
+płycie. Może to być pomocne, gdy program instalacyjny mimo wszystko nie chce
+wystartować po zmianach w konfiguracji.
+
+<li><b>partycja DOS</b><br>
+Możemy rozpocząć instalację z systemu DOS. W tym celu musimy:
+
+<ol class="withlalpha">
+<li>Skopiować (z płyty lub mirrora FTP Debiana) następujące pliki na naszą
+partycję:
+<dl>
+<dt>
+ <tt>disks-1.20/rescue.bin</tt>, <tt>disks-1.20/safe/rescue.bin</tt>,
+</dt>
+<dt>
+ <tt>disks-1.44/rescue.bin</tt>, <tt>disks-1.44/safe/rescue.bin</tt>,
+</dt>
+<dt>
+ <tt>disks-2.88/rescue.bin</tt>, <tt>disks-1.20/root.bin</tt>,
+ <tt>disks-1.44/root.bin</tt>,
+</dt>
+<dt>
+ <tt>drivers.tgz</tt>, <tt>base2_2.tgz</tt>, <tt>linux</tt>,
+ <tt>install.bat</tt> i <tt>loadlin.exe</tt>
+</dt>
+</dl>
+
+<li>Uruchomić system DOS bez dodatkowych sterowników (należy w odpowiednim
+momencie nacisnąć <tt>F8</tt>),
+
+<li>Uruchomić plik <tt>install.bat</tt>.
+
+</ol>
+
+<li><b>partycja z systemem plików ext2fs (Linux) lub Minix</b><br>
+Możliwa jest także instalacja z poziomu systemów plików Linuksa lub Miniksa. Nie
+będziemy jej tutaj omawiali, zainteresowanych odsyłam do plików pomocy
+znajdujących się na płycie CD.
+
+<li><b>Dyskietka</b><br>
+W każdym innym przypadku musimy użyć dyskietek. Ich obrazy zapiszemy za pomocą
+programu <tt>rawrite2</tt> (<tt>\tools\rawrite2</tt> na pierwszej płycie). Po
+włożeniu do stacji czystej i sformatowanej wcześniej dyskietki, rozpakowaniu
+archiwum i skopiowaniu programu na dysk, pod DOS-em wpisujemy:
+
+<p><tt>rawrite2 -f &lt;obraz&gt; -d <dysk></tt>
+
+<p>Gdzie <obraz> to lokalizacja pliku z obrazem, a &lt;dysk&gt; to <tt>a:</tt> albo
+<tt>b:</tt> zależnie od oznaczenia napędu dyskietek.
+
+<p>Potrzebujemy jeszcze tylko &quot;dyskietki ratunkowej&quot; (przy założeniu,
+że resztę systemu doinstalujemy z CD), z której również później możemy
+uruchamiać Debiana. Jej obraz to <tt>\disks-1.44\rescue.bin</tt> na pierwszej
+płycie CD-ROM. Po udanym zapisie restartujemy komputer, zmieniamy odpowiednio
+ustawienia BIOS (tak by system ładowany był z dyskietki) i czekamy na znak
+<tt>boot:</tt>.
+
+<p>Oczywiście, możemy używać dyskietek innego formatu niż 3,5-calowe.
+Odpowiednie pliki znajdują się w katalogach <tt>disks-1.20</tt> (dyskietki 5.25)
+i <tt>disks-2.88</tt>.
+
+<p>Po wykryciu i pomyślnym załadowaniu instalatora powinniśmy zobaczyć znak
+zachęty <tt>boot:</tt>. Gdy naciśniemy &lt;<tt>ENTER</tt>&gt;, zaakceptujemy
+domyślne ustawienia uruchamiania (co dla początkujących i w przypadku posiadania
+typowego sprzętu jest postępowaniem zalecanym). Szczegółową listę parametrów,
+które możemy w tym momencie ustawić można znaleźć w dokumencie <i>BootPrompt
+HOWTO</i> (<a href="http://www.linuxdoc.org/HOWTO/BootPrompt-HOWTO.html">
+http://www.linuxdoc.org/HOWTO/BootPrompt-HOWTO.html</a>). Pomoc i dodatkowe
+informacje dostępne są po naciśnięciu &lt;<tt>F1</tt>&gt;.
+
+</ol>
+
+<h3>Instalacja i konfiguracja systemu podstawowego (Base System)</h3>
+
+<p>Uruchamia się program instalacyjny. Graficzny interfejs powinien dobrze
+spełniać swoje zadanie i ułatwiać nam orientację. Poruszamy się za pomocą
+kursorów (góra/dół) oraz tabulatora (&lt;<tt>TAB</tt>&gt;), zmiany zatwierdzamy
+klawiszem &lt;<tt>ENTER</tt>&gt;. W każdej chwili możemy też przełączyć się do
+trybu konsolowego kombinacją &lt;<tt>ALT+F2</tt>&gt;.
+
+<h3>Etapy instalacji</h3>
+
+<ol>
+<li><b>Konfiguracja układu klawiatury</b><br>
+Musimy wybrać odpowiedni układ klawiatury. Później ustawienia te możemy dowolnie
+zmienić (służy do tego polecenie <tt>kbdconfig</tt>). Dlatego też proponuję
+zdecydować się na początek na <tt>qwerty/us</tt>, gdyż układ polski
+(<tt>qwerty/pl</tt>) możemy uaktywnić po zainstalowaniu wymaganych fontów.
+
+<li><b>Partycjonowanie dysku</b><br>
+Teraz za pomocą programu <tt>cfdisk</tt> należy stworzyć odpowiednią partycję,
+czyli <b>Linux native</b> oraz opcjonalnie partycję wymiany (<b>Linux swap</b>).
+Użyjemy do tego wcześniej wygospodarowanego miejsca (patrz <i>Przygotowanie
+partycji</i>). Pojawi się ekran, na którym będziemy mogli obejrzeć aktualny
+podział dysku (jeśli mamy ich kilka, program wcześniej pozwoli nam wybrać
+odpowiedni napęd). Możemy teraz skasować utworzoną wcześniej FIPS-em lub innym
+narzędziem &quot;wydzieloną&quot; część (jeśli jeszcze tego nie zrobiliśmy).
+Wybieramy <b>New</b>, aby utworzyć nową partycję główną (<b>Primary</b>).
+Zakładam, że nie mamy jeszcze Linuksa i co za tym idzie innych partycji z
+systemem plików ext2. Wybierając wielkość partycji podstawowej, trzeba wziąć pod
+uwagę przyszły rozmiar ewentualnej partycji wymiany - nie wciskajmy od razu
+<tt>&lt;ENTER</tt>&gt; - zostawmy trochę miejsca. Ile? Oczywiście, nie musimy
+tworzyć w ogóle partycji wymiany (chyba, że mamy mniej niż 14 MB RAM), jednak w
+celu zapewnienia naszemu systemowi odpowiedniej ilości pamięci wirtualnej jest
+to raczej wskazane. Tradycyjnie zaleca się, aby partycja wymiany była dwa razy
+większa od pojemności pamięci RAM w systemie (np. gdy mamy 32 MB RAM, ma ona
+wynosić 64 MB). Jednak tworzenie partycji wymiany o pojemności wyższej niż 100
+MB mija się z celem (jeśli mamy 128 MB RAM lub więcej, to po prostu zostawmy ją
+na poziomie 100 MB). Kiedy już się zdecydujemy, ponownie wybieramy <b>New</b>,
+podajmy rozmiar i określmy <b>Type</b> jako <b>Linux swap</b>, czyli numer 82.
+Wszystko jeszcze raz sprawdzamy (pomyłki nie dałoby się naprawić!) i zapisujemy
+zmiany.
+
+<li><b>Inicjalizacja partycji wymiany (Linux swap)</b><br>
+Podajemy nazwę urządzenia odpowiadającego naszej partycji (np.
+<tt>/dev/hda4</tt> - patrz dodatek <i>Przykładowe nazwy urządzeń w
+Linuksie</i>).
+
+<li><b>Inicjalizacja partycji głównej (Linux native)</b><br>
+Tu także podajemy symbol odpowiedniego urządzenia (np. <tt>/dev/hda3</tt>).
+Zostaniemy ostrzeżeni o konieczności usunięcia wszystkich danych z partycji. Po
+tej operacji musimy zgodzić się na zamontowanie głównego systemu plików (ang.
+<i>root filesystem</i>) na partycji podstawowej.
+
+<li><b>Instalacja jądra systemu i modułów</b><br>
+Zostaniemy zapytani o źródło, z którego chcemy pobrać wspomniane komponenty.
+Mamy kilka możliwości:
+
+<ol class="withlalpha">
+<li><b>cdrom</b><br>
+Jeśli napęd nie został wykryty, podajemy symbol reprezentującego go urządzenia
+(np. <tt>/dev/hdc</tt>), a następnie katalog z systemem i obrazem dyskietki
+ratunkowej (<i>Rescue Floppy</i>) znajdujący się na płycie.
+
+<li><b><tt>/dev/fd0</tt></b> (pierwsza stacja dysków)
+
+<li><b><tt>/dev/fd1</tt></b> (druga stacja dysków)
+<p>W obu przypadkach musimy dysponować obrazami trzech &quot;Driver
+Floppies&quot; - <tt>driver-1.bin</tt>, <tt>driver-2.bin</tt> i
+<tt>driver-3.bin. Znajdują się one w katalogach disks-1.20 i disks-1.44</tt>
+(zależnie od rodzaju dyskietek - stąd właśnie rozróżnienie na pierwszą stację
+zwykle związaną z dyskietkami 3,5 i drugą obsługującą format dyskietek 5,25).
+Wcześniej powinniśmy je nagrać za pomocą <tt>rawrite2</tt> (tak jak to zostało
+opisane w części <i>Start instalatora</i>). Nie należy też zapominać o
+potrzebnej w trakcie instalacji dyskietce ratunkowej.
+
+<li><b>harddisk</b> (partycja na dysku twardym)<br>
+Powinniśmy podać symbol partycji oraz informacje konieczne do zlokalizowania na
+niej jądra i sterowników.
+
+<li><b>mounted</b> (poprzednio zamontowany system plików)<br>
+Tak jak w poprzednim przypadku, należy podać miejsce gdzie znajdują się
+odpowiednie moduły.
+
+<li><b>nfs</b> (<i>Network File System</i>)<br>
+Interfejsy sieciowe muszą być obsługiwane przez standartowe jądro. Dobrze jest
+wcześniej zainteresować się konfiguracją sieci (punkt 7), a dopiero później
+przejść do tej opcji. Musimy podać adres serwera NFS oraz ścieżkę do plików
+wymaganych przez program.
+
+<li><b>network</b> (instalacja przez sieć)<br>
+Tutaj także musimy wcześniej skonfigurować sieć. Następnie podajemy adres
+serwera FTP i ścieżkę.
+
+</ol>
+
+<li><b>Konfiguracja modułów</b><br>
+Przechodzimy do jednego z najważniejszych punktów instalacji. Wiedząc
+wystarczająco dużo o swoim sprzęcie, powinniśmy wybrać te sterowniki urządzeń,
+które będą nam rzeczywiście potrzebne. Oczywiście, ustawienia nie są ostateczne
+- możemy je później zmieniać na przykład za pomocą programu <tt>modconf</tt>
+(lub ponownej kompilacji jądra systemu). Dostępne części to:
+<ol class="withlalpha">
+<li><b>block devices</b> - Sterowniki dysków i napędów;
+
+<li><b>cdrom</b> - Sterowniki do różnych rodzajów napędów CD;
+
+<li><b>fs</b> - Włączanie obsługi innych systemów plików;
+
+<li><b>ipv4</b> - Specjalne opcje protokołu IP;
+
+<li><b>ipv6</b> - Opcje protokołu IP w wersji 6;
+
+<li><b>misc</b> - Dużo różnych modułów dotyczących urządzeń peryferyjnych takich
+jak np. karty dźwiękowe;
+
+<li><b>net</b> - Protokoły i karty sieciowe;
+
+<li><b>SCSI</b> - Urządzenia SCSI;
+
+<li><b>video</b> - Moduły związane z systemem Video4Linux;
+
+</ol>
+
+<li><b>Konfiguracja sieci</b><br>
+Nawet jeśli nie zamierzamy wykorzystywać naszego Debiana w sieci LAN lub łączyć
+się z Internetem, musimy ustawić niektóre z poniższych opcji.
+
+<ol class="withlalpha">
+<li><b>nazwa komputera</b><br>
+Dowolna nazwa, za pomocą której będzie identyfikowany nasz komputer (tu mamy
+całkowicie wolną rękę - naturalnie nie może zawierać spacji ani znaków innych
+niż alfanumeryczne).
+<p>Jeśli nie posiadamy karty sieciowej, możemy pominąć dalszą konfigurację.
+Instalator sam poinformuje nas o niewykryciu interfejsów sieciowych i
+zaproponuje przejście do innych ustawień. Gdy jednak na pytanie o połączenie z
+siecią (nie chodzi tu oczywiście o połączenie modemowe - w takim przypadku
+należy odpowiedzieć <b>Nie</b>) odpowiemy twierdząco, czeka nas jeszcze kilka
+dodatkowych kroków.
+
+<li><b>adres IP</b><br>
+Adres IP komputera w sieci.
+
+<li><b>maska podsieci</b><br>
+Maska podsieci.
+
+<li><b>adres IP bramki/routera</b><br>
+Adres IP domyślnego routera w naszej sieci.
+
+<li><b>nazwa domeny</b><br>
+Możemy wypełnić to pole nazwą domeny przypisanej do naszej sieci (nie jest to
+konieczne).
+
+<li><b>serwery nazw</b><br>
+Do trzech adresów IP (oddzielonych spacjami) używanych serwerów DNS.
+<p>Dane można później skorygować w skryptach startowych
+(<tt>/etc/init.d/network</tt>) oraz plikach <tt>/etc/hosts</tt> i
+<tt>/etc/resolv.conf</tt>.
+
+</ol>
+
+<li><b>Instalacja systemu podstawowego (Base System)</b><br>
+Również tutaj musimy podać nośnik instalacyjny (wybór mamy taki sam jak w
+przypadku instalacji jądra - patrz <i>Instalacja jądra systemu i modułów</i>).
+Potrzebne będą także informacje konieczne do zlokalizowania pliku
+<tt>base2_2.tgz zawierającego system</tt> (znajduje się na pierwszej płycie CD).
+Wyjątkiem są naturalnie dyskietki - w katalogach <tt>disks-1.44</tt> i
+<tt>disks-1.20</tt> mamy przygotowane obrazy w formacie
+<tt>base-&lt;numer&gt;.bin</tt>, gdzie &lt;numer&gt;, to numer dyskietki - w
+przypadku dyskietek 1,44 MB tych ostatnich jest 10, natomiast gdy zamierzamy
+stosować dyskietki 5,25 cala będzie ich aż 12.
+
+<li><b>Konfiguracja systemu</b><br>
+Chodzi przede wszystkim o ustawienie strefy czasowej lub państwa, w którym się
+znajdujemy. Myślę, że nie sprawi to kłopotów - wystarczy znaleźć po lewej
+stronie <b>Poland</b> albo po prawej <b>Europe</b> a później <b>Warsaw</b>. Ze
+względu na obowiązujące w naszym kraju zmiany czasu polecam to pierwsze
+rozwiązanie. Później zostaniemy zapytani, czy chcemy ustawić czas GMT czy może
+wolimy pozostać przy czasie lokalnym (<b>local time</b>). Odpowiadamy <b>Tak -
+chcę zmiany na GMT</b> tylko wtedy, gdy posiadamy na naszym komputerze wyłącznie
+systemy UNIX-owe (należy do nich Linux, czyli również Debian GNU/Linux). W
+przeciwnym razie trzeba pozostać przy <b>local time</b>.
+
+<li><b>Start Linuksa bezpośrednio z dysku twardego</b><br>
+Zaznaczajmy tę opcję zazwyczaj wtedy, gdy jedynym systemem w naszym komputerze
+będzie właśnie Debian GNU/Linux. W przeciwnym razie nie będziemy mogli korzystać
+z innych, ponieważ partycja podstawowa (Linux native) będzie pełniła rolę
+partycji startowej. Dużo lepszym rozwiązaniem są menedżery startu takie jak np.
+LILO (<i>LInux LOader</i>), pozwalające na uruchomienie Linuksa bez pomocy
+dyskietki ratunkowej, a jednocześnie zapewniające dostęp do innych systemów
+operacyjnych znajdujących się na naszych dyskach. Później możemy np. umieścić
+LILO w pierwszym sektorze partycji linuksowej (zgodnie z poniższym opisem),
+jednak na razie bezpieczniejsze jest korzystanie z dyskietki systemowej.
+
+<p><i>Konfiguracja LILO (LInux LOader)</i><br>
+LILO to tak zwany menedżer startu - za jego pomocą możemy uruchamiać kilka
+różnych systemów operacyjnych bez użycia dyskietek systemowych i startowych
+CD-ROM-ów. W Debianie 2.2 powinniśmy zainstalować pakiet <tt>lilo</tt> (sekcja
+base). W <tt>/usr/doc/lilo</tt> oraz na stronach <tt>lilo(8)</tt> i
+<tt>lilo.conf(5)</tt>, a także w pakiecie <tt>lilo-doc</tt> znajduje się
+obszerna dokumentacja. Plik konfiguracyjny to <tt>/etc/lilo.conf</tt> i na jego
+przykładzie można omówić odpowiednie ustawienia (listing 1). Po dokonaniu zmian,
+jako użytkownik root wpisujemy w wierszu poleceń <tt>lilo</tt> i tym sposobem
+zapisujemy zmiany w sektorze startowym (boot) dysku. Należy pamiętać (jeśli LILO
+jest zainstalowane w MBR - Master Boot Record), że takie systemy operacyjne jak
+Windows 95 po ponownej instalacji nadpisują ustawienia <tt>lilo</tt> (zamazując
+zawartość boot sektora). Gdy tak się stanie, należy uruchomić Linuksa z
+dyskietki startowej a następnie wywołać program <tt>/sbin/lilo</tt> (wpisując
+<tt>lilo</tt>).
+
+<li><b>Tworzenie dyskietki systemowej</b><br>
+Dyskietka systemowa jest niezbędna. Nawet jeśli zamierzamy uruchamiać system z
+dysku twardego (za pomocą np. menadżera startu), kiedy coś pójdzie nie tak
+zawsze warto mieć ją pod ręką. Również w przypadku zapisania wcześniej
+spełniającej te same funkcje dyskietki startowej (Rescue Floppy), nie należy tej
+opcji pomijać.
+
+<p>Dalej mamy jeszcze opcje dotyczące kontroli wcześniejszych ustawień
+(&quot;<i>Przejrzyj tablicę partycji</i>&quot;, &quot;<i>Restart
+instalatora</i>&quot;), konfiguracji obsługi PCMIA, a także uruchomienia powłoki
+(co nie jest raczej potrzebne, skoro możemy ją wywołać niezależnie od procesu
+instalacyjnego - zobacz początek rozdziału). Jeśli nie chcemy korzystać z tych
+dodatkowych opcji, pozostaje nam tylko <b>Reboot the System</b> - powodzenia!
+(nie zapomnijmy przywrócić ustawień <b>First Boot Device</b> w BIOS-ie - to
+bardzo częste przeoczenie).
+
+<li><b>Pozostałe składniki</b><br>
+Przechodzimy do ostatniego etapu instalacji - tutaj nie powinno już być żadnych
+problemów.
+
+<ol>
+<li><b>Hasła kodowane algorytmem MD5?</b><br>
+Odpowiedź twierdząca pozwoli nam na ustawianie haseł dłuższych niż 8 znaków i
+kodowanych trudniejszym do złamania metodą <i>brute force</i>. Mając na uwadze
+bezpieczeństwo, radzę odpowiedzieć <b>Tak</b>.
+
+<li><b>Obsługa shadowingu haseł (Shadow Password Support)?</b><br>
+Zamiast w dostępnym do czytania dla wszystkich pliku <tt>/etc/passwd</tt>,
+zakodowane hasła będą przechowywane w <tt>/etc/shadow</tt>, do którego dostęp ma
+tylko root i członkowie grupy shadow. Ze względów bezpieczeństwa odpowiedź na to
+pytanie powinna zawsze brzmieć <b>Tak</b>.
+
+<li><b>Hasło superużytkownika</b><br>
+Ustawiamy hasło użytkownika root. Na początek może być dowolne, radziłbym jednak
+pamiętać o wymogach bezpieczeństwa (opisujemy je dokładniej w artykule <a
+href="bezpieczny_debian.html">Debian GNU/Linux - bezpieczna stacja robocza</a>).
+Najlepiej na początku zapisać wprowadzone hasło (zapomnienie hasła to nie koniec
+świata, niemniej sytuacja byłaby nieco kłopotliwa) - później możemy oczywiście
+wszystko zmienić.
+
+<li><b>Stworzenie zwykłego użytkownika</b><br>
+Za jego pomocą będziemy korzystać z systemu i wykonywać zwykłe czynności nie
+wymagające przywilejów. (Powód takiego postępowania również został opisany w
+artykule o bezpieczeństwie.) Musimy podać nazwę (login - od 2 do 8 znaków
+alfanumerycznych) i hasło (może zawierać wszystkie znaki z &quot;dolnej
+połowy&quot; ASCII).
+
+<li><b>Usunięcie obsługi PCMIA</b><br>
+Jeśli nie korzystamy ze złącza PCMIA, to możemy w tym momencie usunąć jego
+obsługę. Przyspieszy i ułatwi to znacznie późniejszą pracę z systemem.
+
+<li><b>Profile instalacyjne i pozostałe pakiety</b><br>
+Ostatnia faza procesu instalacyjnego - dodanie pakietów nie będących częścią
+systemu podstawowego. Pierwszą rzeczą, o którą zapyta nas program będzie rodzaj
+nośnika instalacyjnego - do wyboru mamy <b>cdrom</b>, <b>http</b>, <b>ftp</b> i
+<b>filesystem</b> (inny system plików). Możemy też ręcznie skonfigurować plik
+<b>/etc/apt/sources.list</b>, tak żeby zawierał odpowiednie ścieżki (później
+więcej informacji można znaleźć na stronie <b>sources.list(5)</b>). Podobnie jak
+w przypadku jądra i modułów oraz systemu podstawowego, także tu musimy podać
+potrzebne do zlokalizowania pakietów informacje. Wybieramy rodzaj instalacji. W
+przypadku simple będziemy mogli podać zestawy pakietów, a resztą zajmie się
+program APT. Gdy wybierzemy <b>advanced</b>, musimy liczyć się z
+niespodziankami, gdyż ciężar instalacji przejmie na siebie narzędzie o nazwie
+<tt>dselect</tt>. Nawet doświadczonym użytkownikom może sprawiać kłopoty - nie
+jest tak wygodny jak APT, ale za to mamy możliwość bardziej wnikliwego
+obserwowania przebiegu całego procesu. Więcej informacji o programie
+<tt>dselect</tt> znajdziemy w dokumencie <tt>dselect-beginner</tt> (znajduje się
+na pierwszej płycie w katalogu <tt>install/documentation</tt>). Na początek
+jednak polecam <b>simple</b> - później możemy doinstalować interesujące nas
+programy przy użyciu <tt>dpkg</tt>.
+
+<li><b>Logowanie</b><br>
+Teraz możemy zalogować się w systemie na konto wcześniej stworzonego użytkownika
+lub jako root. To już koniec procesu instalacyjnego - mam nadzieję, że przebiegł
+bez kłopotów, a ten artykuł służył Czytelnikowi cenną pomocą.
+
+</ol>
+
+</ol>
+
+<p>Dziękuję Michałowi Piskadło za udostępnienie sprzętu.
+
+<p><b>Przykładowe nazwy urządzeń w Linuksie (Dodatek)</b>
+
+<p>
+<tt>/dev/hda</tt> - pierwszy dysk IDE<br>
+<tt>/dev/hdb</tt> - drugi dysk IDE<br>
+<tt>/dev/hdc</tt> - trzeci dysk IDE (zwykle IDE CD-ROM)
+
+<p>
+<tt>/dev/hda3</tt> - trzecia partycja pierwszego dysku<br>
+<tt>/dev/hdb1</tt> - pierwsza partycja drugiego dysku
+
+<p>
+<tt>/dev/sda</tt> - pierwszy dysk SCSI<br>
+<tt>/dev/sdb</tt> - drugi dysk SCSI
+
+<p>
+<tt>/dev/sda2</tt> - druga partycja pierwszego dysku (SCSI)
+
+<p>
+<tt>/dev/fd0</tt> - pierwsza stacja dysków<br>
+<tt>/dev/fd1</tt> - druga stacja dysków
+
+<p>
+<tt>/dev/lp0</tt> - pierwszy port równoległy (drukarki) (LPT1)<br>
+<tt>/dev/lp1</tt> - drugi port równoległy (na niektórych maszynach może to być
+właśnie LPT1)
+
+<p>
+<tt>/dev/psaux</tt> - port PS/2
+
+<p>
+<tt>/dev/js0</tt> - joystick 1<br>
+<tt>/dev/js1</tt> - joystick 2
+
+<p>
+<tt>/dev/ttyS0</tt> - port szeregowy COM1<br>
+<tt>/dev/ttyS1</tt> - port szeregowy COM2<br>
+<tt>/dev/ttyS2</tt> - port szeregowy COM3
+
+<p>
+<tt>/dev/tty0</tt> - pierwsza konsola użytkownika root<br>
+<tt>/dev/tty1</tt> - pierwszy wirtualny terminal (konsola)<br>
+<tt>/dev/tty6</tt> - szósty wirtualny terminal
+
+<p>
+<tt>/dev/ttyp1</tt> - pierwszy pseudoterminal<br>
+<tt>/dev/ttyp4</tt> - czwarty pseudoterminal
+
+<p>Więcej informacji na stronie podręcznikowej <tt>MAKEDEV(8)</tt>.
+
diff --git a/polish/international/Polish/mac-pl_m-ext.kmap.gz b/polish/international/Polish/mac-pl_m-ext.kmap.gz
new file mode 100644
index 00000000000..6612e13f3c0
--- /dev/null
+++ b/polish/international/Polish/mac-pl_m-ext.kmap.gz
Binary files differ
diff --git a/polish/international/Polish/mac-pl_m-ext1.kmap.gz b/polish/international/Polish/mac-pl_m-ext1.kmap.gz
new file mode 100644
index 00000000000..7710c317b73
--- /dev/null
+++ b/polish/international/Polish/mac-pl_m-ext1.kmap.gz
Binary files differ
diff --git a/polish/international/Polish/manifest.wml b/polish/international/Polish/manifest.wml
new file mode 100644
index 00000000000..694bbbd2220
--- /dev/null
+++ b/polish/international/Polish/manifest.wml
@@ -0,0 +1,113 @@
+#use wml::debian::template title="Manifest" NOHEADER="yes"
+
+<h2>The Debian Linux Manifesto</h2>
+
+autor: Ian A. Murdock<br>
+poprawione 01/06/94
+
+<h3>Czym jest Debian Linux?</h3>
+
+<p>Debian Linux to nowa dystrybucja Linuksa. W przeciwieństwie do innych,
+tworzonych w przeszłości przez jednego autora lub wyizolowaną grupę, Debian
+powstaje w systemie otwartym, w duchu Linuksa i GNU. Głównym celem projektu
+Debian jest stworzenie dystrybucji, która będzie wreszcie w pełni zasługiwała
+na miano Linuksa. Debian, budowany rozważnie i starannie, będzie utrzymywany i
+rozwijany z podobnym samemu Linuksowi zaangażowaniem.
+
+<p>Istotna jest także koncepcja stworzenia dystrybucji niekomercyjnej, która
+z powodzeniem będzie mogła konkurować na rynku komercyjnym. Byłaby
+rozpowszechniana przez fundację <i>Free Software Foundation</i> na płytach
+CD-ROM, a stowarzyszenie <i>Debian Linux Association</i> oferowałoby ją na
+dyskietkach i taśmach razem z drukowanymi podręcznikami, wsparciem technicznym
+i innymi zasadniczymi dla użytkownika składnikami. Wszystko będzie dostępne po
+cenie niewiele wyższej od kosztów wytworzenia, a zysk zostanie przeznaczony na
+rzecz przyszłego rozwoju oprogramowania ogólnodostępnego. Taki rodzaj
+dystrybucji jest niezbędny do osiągnięcia sukcesu przez system operacyjny
+Linux na rynku komercyjnym i musi być wdrażany z myślą o wspieraniu i rozwoju
+oprogramowania ogólnodostępnego, a nie o zyskach czy wpływach.
+
+<h3>Dlaczego tworzony jest Debian?</h3>
+
+<p>Dystrybucje to sprawa zasadnicza dla przyszłości Linuksa. Eliminują potrzebę
+wykonania przez użytkownika takich czynności jak lokalizacja, pozyskanie,
+skompilowanie, zainstalowanie i integracja ogromnej liczby podstawowych
+narzędzi koniecznych do złożenia działającego systemu. Ciężar budowania systemu
+spada na twórcę dystrybucji, który może dzielić swoją pracę pomiędzy tysiące
+zwykłych użytkowników. Prawie wszyscy użytkownicy Linuksa mają z nim pierwszy
+kontakt właśnie poprzez dystrybucję, a większość z nich będzie jej używać dalej
+ze względu na wygodę, nawet po zapoznaniu się z samym systemem operacyjnym.
+
+<p>Pomimo ich oczywistej ważności, tworzenie dystrybucji nie cieszy się wielkim
+zainteresowaniem programistów. Istnieje proste wytłumaczenie tego faktu: nie są
+one ani łatwe, ani fascynujące w tworzeniu; wymagają natomiast wielkiego
+wysiłku ze strony autora, który musi zapewnić ich stabilność i aktualność.
+
+<p>Sklecenie systemu naprędce to jedna rzecz. Zupełnie inną sprawą jest
+zagwarantowanie, że będzie on dla użytkowników łatwy w instalacji, da się go
+zainstalować i używać w różnych konfiguracjach sprzętowych, zawiera
+oprogramowanie które będzie przydatne dla innych i będzie aktualizowany gdy
+programy wchodzące w jego skład będą się rozwijały.
+
+<p>Wiele dystrybucji zapowiadało się jako całkiem dobre systemy, ale z upływem
+czasu przywiązywano coraz mniej uwagi do ich utrzymania. Dobrym przykładem jest
+tutaj <i>Softlanding Linux System</i> (bardziej znany jako SLS). To chyba
+najbardziej "dziurawa" i najgorzej zarządzana z dostępnych dystrybucji Linuksa.
+Niestety, prawdopodobnie także najbardziej popularna. Przyciąga najwięcej uwagi
+ze strony wielu komercyjnych &quot;dystrybutorów&quot; Linuksa, którzy
+postanowili zrobić interes na rosnącej popularności tego systemu.
+
+<p>To bardzo zła sytuacja, ponieważ większość ludzi zaopatrujących się w
+Linuksa u tych &quot;dystrybutorów&quot; otrzyma pełną błędów i źle utrzymaną
+dystrybucję. Jakby tego było mało, firmy te mają denerwujący zwyczaj
+nierzetelnego reklamowania niedziałających albo krańcowo niestabilnych
+&quot;funkcji&quot; swoich produktów. Większość kupujących będzie oczywiście
+oczekiwała produktu takiego jak przedstawiany w reklamie i wielu będzie
+wierzyło iż jest to komercyjny system operacyjny (istnieje także tendencja
+niewspominania ani o tym, że Linux jest darmowy, ani o istnieniu licencji
+GNU General Public License). &quot;Dystrybutorzy&quot; zarabiają na tym tyle
+pieniędzy, że mogą sobie pozwolić na kupowanie coraz to większych ogłoszeń w
+coraz większej liczbie gazet; to klasyczny przykład czerpania korzyści z
+nagannego zachowania. Ta sytuacja musi się zmienić.
+
+<h3>Jak Debian ma rozwiązać te problemy?</h3>
+
+<p>Proces projektowania Debiana jest otwarty. W ten sposób zapewniamy, że
+system jest najwyższej jakości i że wychodzi naprzeciw potrzebom użytkowników.
+Dzięki zaangażowaniu innych osób o różnych zdolnościach i doświadczeniu, Debian
+może być tworzony sposobem modułowym. Składa się z elementów wysokiej jakości,
+ponieważ poszczególnymi częściami zajmują się ci, którzy mają już doświadczenie
+w danym temacie. Włączenie innych do procesu tworzenia gwarantuje również, że
+ważne uwagi dotyczące ulepszeń mogą zostać uwzględnione jeszcze w trakcie
+przygotowywania dystrybucji. Dlatego jest ona kreowana bardziej w oparciu o
+potrzeby i żądania użytkowników, niż autora. Poznanie takich potrzeb bez
+wyraźnego zaangażowania innych jest dla pojedynczego człowieka lub małej grupki
+ludzi sprawą bardzo trudną.
+
+<p>Debian Linux będzie także udostępniany na fizycznych nośnikach przez
+fundację <i>Free Software Foundation</i> oraz stowarzyszenie <i>Debian Linux
+Association</i>. To przybliży Debiana użytkownikom, którzy nie mają dostępu do
+Internetu czy FTP, a jednocześnie pozwoli na dostęp do takich produktów i usług
+jak podręczniki w formie drukowanej oraz wsparcie techniczne wszystkim
+użytkownikom systemu. Tym sposobem Debian może być używany przez większą liczbę
+ludzi i organizacji, niż byłoby to możliwe w jakiejkolwiek innej sytuacji.
+Projekt ukierunkowany będzie na dostarczanie dobrego produktu a nie na zyski
+lub obroty, a rezerwa pieniężna z oferowanych produktów i usług może być
+przeznaczona na poprawę samej jakości oprogramowania - przysłuży się to
+wszystkim użytkownikom, niezależnie od tego czy za produkt zapłacili czy
+nie.
+
+<p>Fundacja <i>Free Software Foundation</i> odgrywa niezmiernie ważną rolę w
+przyszłości Debiana. Już poprzez fakt udostępniania go przez tę organizację,
+świat otrzyma sygnał że Linux nie jest produktem komercyjnym i nigdy nie
+powinien nim zostać. Nie znaczy to, iż nigdy nie będzie mógł stanowić
+konkurencji na polu komercyjnym. Tym, którzy mają przeciwne zdanie polecam
+przyjrzenie się fenomenowi programów GNU Emacs albo GCC, które nie są
+aplikacjami komercyjnymi, a jednakwywołały spore zamieszanie na rynku podobnego
+oprogramowania.
+
+<p>Przyszedł czas skoncentrować się na przyszłości Linuksa bardziej niż na
+zgubnym celu, jakim jest wzbogacanie się kosztem całej linuksowej społeczności.
+Rozwój i dystrybucja Debiana niekoniecznie stanowią odpowiedzi na problemy,
+których obraz naszkicowałem w Manifeście, ale mam nadzieję że przynajmniej
+zwrócą na nie uwagę i w rezultacie doprowadzą do ich rozwiązania.
+
diff --git a/polish/international/Polish/polaczenie_z_internetem.wml b/polish/international/Polish/polaczenie_z_internetem.wml
new file mode 100644
index 00000000000..7f9fea614b1
--- /dev/null
+++ b/polish/international/Polish/polaczenie_z_internetem.wml
@@ -0,0 +1,280 @@
+#use wml::debian::template title="Połączenie z internetem" NOHEADER="yes"
+
+<h2>Połączenie z Internetem</h2>
+
+<h3>Jak prosto i szybko zestawić połączenie PPP za pomocą dostępnych w naszej
+dystrybucji narzędzi</h3>
+
+<p>Możemy wymienić co najmniej kilka rzeczy, których spodziewamy się po nowo
+zainstalowanym systemie operacyjnym. Oprócz oczywistej poprawy działania
+(stabilność, szybkość, bezpieczeństwo) w odniesieniu do systemu poprzedniego
+(jeśli - tak jak w większości przypadków - jest nim znany produkt pewnej bardzo
+dużej firmy, nie będzie to szczególnie trudne), zazwyczaj chcemy by zostały nam
+zapewnione podstawowe warunki konieczne do wykonywania pracy lub po prostu
+uprawiania ulubionych zajęć. Dopiero potem zastanawiamy się nad rozszerzaniem
+możliwości i w konsekwencji przewyższeniem funkcjonalnością poprzedniego
+środowiska. Wróćmy jednak do elementów koniecznych - najczęściej chodzi tutaj o
+dostęp do dysków z innymi systemami plików, możliwość drukowania, graficzny
+interfejs, ułatwienia w pracy w środowisku tekstowym, obsługę myszki, polskie
+znaki, korzystanie z dyskietek i CD-ROM-ów, dźwięk, programy umożliwiające
+konwersję między różnymi formatami itd. Niebagatelną rolę odgrywa także
+połączenie z innymi komputerami lub siecią (naturalnie tylko wtedy, gdy mamy
+taką możliwość). Właściwie jest ono sprawą podstawową, gdyż zwykle dzięki niemu
+uzyskujemy dostęp do informacji pomocnych w dalszej konfiguracji i
+dostosowywaniu systemu do swoich potrzeb. W tym artykule opiszemy najczęściej
+chyba wykorzystywane połączenie sieciowe - modemowe połączenie przez łącze
+komutowane (linię telefoniczną) przy użyciu protokołu PPP (<i>Point-to-Point
+Protocol</i>) z siecią Internet. Jako przykładu użyję ogólnopolskiego numeru
+udostępnianego za cenę rozmowy lokalnej przez Telekomunikację Polską S.A.
+Oczywiście, tekst ten powinien również okazać się pomocny w przypadku innych
+usługodawców internetowych udostępniających połączenie z Siecią na podobnych
+zasadach. Wszystko zostało opisane w oparciu o dystrybucję Debian 2.2 Potato
+(przy czym posiadacze Debiana 2.0 Hamm i 2.1 Slink nie powinni czuć się
+pokrzywdzeni, gdyż artykuł można odnieść także do tych wersji Debian
+GNU/Linux) i dostępne w niej programy.
+
+<h3>Co nam będzie potrzebne</h3>
+
+<p>Dobrze byłoby, gdybyśmy posiadali modem ;). Przy czym nie może być to tzw.
+&quot;winmodem&quot;, czyli urządzenie przekazujące część swoich obowiązków
+sterownikom Windows. Częstokroć znacznie tańsze, lecz przecież w pewien sposób
+wybrakowane, urządzenie to nie może pracować pod kontrolą np. Linuksa. Dlatego
+właśnie konieczny jest zwykły modem. Oprócz tego, oczywiście, potrzebujemy
+zainstalowanego i działającego Debiana. Jądro musi posiadać obsługę protokołu
+PPP (prawdopodobnie po zwykłej instalacji mamy &quot;PPP Support&quot;
+wkompilowane na stałe, później ewentualnie można skompilować je jako moduł w
+celu zmniejszenia rozmiaru jądra). Ponadto konieczna jest instalacja pakietu
+<tt>ppp</tt> (w Potato numer wersji to 2.3.11-1.1) zawierającego niezbędny
+demon <tt>pppd</tt> oraz program <tt>chat</tt>. Gdy nie mamy jeszcze w
+katalogu <tt>/dev</tt> stworzonych urządzeń oznaczających porty szeregowe
+(są to odpowiednio <tt>ttyS0</tt> - COM1, <tt>ttyS1</tt> - COM2,
+<tt>ttyS2</tt> - COM3 itp. ), należy tworzymy je za pomocą skryptu
+<tt>MAKEDEV</tt>:
+
+<tt>
+[root]# cd /dev
+[root]# /MAKEDEV ttySx &lt;gdzie &quot;x&quot; to &quot;numer portu - 1&quot;&gt;
+</tt>
+
+<p>Warto też stworzyć specjalne dowiązanie:
+
+<tt>
+[root]# ln -s /dev/ttyS1 /dev/modem &lt;gdy mamy modem na COM2&gt;
+</tt>
+
+<p>W <tt>/etc/syslog.conf</tt> powinniśmy dodać następujący wiersz (jeśli
+jeszcze jej tam nie ma):
+
+<tt>
+*.* -/var/log/ppp.log &lt;pierwszą gwiazdkę możemy zastąpić nazwą podsystemu
+logowania np. local0 czy local2&gt;
+</tt>
+
+<p>Istotne jest ustawienie adresów serwerów DNS (<i>Domain Name System</i>) w
+pliku <tt>/etc/resolv.conf</tt>, dzięki czemu nie będziemy musieli używać tylko
+numerów IP, ale także zwykłych nazw domenowych. Można też wpisać do niego wiele
+innych rzeczy - odsyłam do strony podręcznikowej <tt>resolv.conf(5)</tt>
+(<tt>man 5 resolv.conf</tt>). My skoncentrujemy się jednak na numerach
+serwerów DNS - tak powinien wyglądać efekt naszych modyfikacji (numery IP
+serwerów TP S.A. - podstawowego i uzupełniającego):
+
+<tt>
+nameserver 194.204.152.34<br>
+nameserver 194.204.159.1
+</tt>
+
+<p>Dalsze wymagania zależą od metody, którą wybierzemy. Gdy zamierzamy
+&quot;pójść na łatwiznę&quot; (część pierwsza, <i>&quot;Inteligentny&quot;
+WvDial</i>), potrzebny nam będzie pakiet <tt>wvdial_1.41</tt> (sekcja comm,
+numer wersji jak w Potato). W przypadku drugiego sposobu (opisanego w kolejnym
+rozdziale), nie obejdzie się bez <tt>pppconfig_2.0.4</tt> (Potato). Gdy
+zdecydujemy się na sposób trzeci (część <i>Połączenie w środowisku
+KDE - kppp</i>), wymagane jest zainstalowanie środowiska KDE (pakiety
+zaczynające się od kde* z różnych sekcji działu contrib).
+
+<h3>&quot;Inteligentny&quot; WvDial</h3>
+
+<p>Program <tt>wvdialconf</tt> powinien uruchomić się zaraz po zakończeniu
+instalacji niezbędnych pakietów. Automatyczna konfiguracja połączenia tym
+sposobem ma swoje niewątpliwe zalety: musimy podać tylko trzy parametry (numer
+telefonu, nazwę użytkownika i hasło) - trwa to dość szybko, wykrywanie modemu
+przebiega bez naszego aktywnego udziału i, co najważniejsze, nie musimy
+angażować zbytnio naszych szarych komórek ;). Według mnie wad jest jednak
+więcej, a najważniejsza z nich to niemożność ustawienia wielu ważnych opcji
+(program robi to za nas) i co za tym idzie olbrzymia nieelastyczność narzędzia.
+Jest to dobre rozwiązanie, gdy nie zamierzamy zgłębiać tajników konfiguracji
+<tt>pppd</tt>. Jednak w przypadku późniejszych problemów z połączeniem, warto
+sięgnąć po <tt>pppconfig</tt>. Cała konfiguracja znajduje się w pliku
+<tt>/etc/wvdial.conf</tt> (wydruk 4). Możemy ją później ręcznie aktualizować
+(gdy chcemy wyłącznie zmienić ustawienia modemu, wykonujemy polecenie
+<tt># /usr/sbin/wvdialconf /etc/wvdial.conf</tt>). Opcje <tt>pppd</tt>
+umieszczone są w <tt>/etc/ppp/peers/wvdial</tt>. Więcej informacji o
+formacie pliku <tt>/etc/vwdial.conf</tt> znajdziemy na stronach
+podręcznikowych <tt>wvdial(1)</tt> oraz <tt>wvdialconf(1)</tt>.
+
+<h3>Konfiguracja i połączenia przy użyciu pppconfig</h3>
+
+<p>Jedynym zadaniem graficznej nakładki o nazwie <tt>pppconfig</tt> jest
+pomoc w ustawianiu i uruchomienie połączenia PPP. Gdy już stworzymy w ten
+sposób odpowiednie wpisy w plikach konfiguracyjnych <tt>pppd</tt>
+(<i>Point-to-Point Protocol Daemon</i>), możemy się łączyć i rozłączać przy
+użyciu specjalnych skryptów: <tt>pon</tt> oraz <tt>poff</tt>. W katalogu
+<tt>/etc/ppp</tt> znajdziemy większość interesujących nas informacji (te
+dotyczące konkretnych połączeń znajdują się w
+<tt>/etc/ppp/peers/nazwa_polaczenia</tt>). W plikach
+<tt>/etc/chatscripts/nazwa_polaczenia</tt> możemy obejrzeć skrypty
+programu <tt>chat</tt> służącego do przeprowadzania &quot;negocjacji&quot;
+między naszym i zdalnym demonem <tt>pppd</tt> (lub też między naszym
+komputerem i modemami - zależy od punktu widzenia). Również one są tworzone za
+pomocą <tt>pppconfig</tt>. Oto kolejne kroki całej procedury:
+
+<ol>
+
+<li>Uruchamiamy jako użytkownik root program <tt>pppconfig</tt> poleceniem
+<tt>/usr/sbin/pppconfig</tt>. Po ekranie menu poruszamy się za pomocą
+strzałek, tabulatorem przełączamy się z menu do przycisków &quot;OK&quot; i
+&quot;CANCEL&quot;. Enter służy do zatwierdzenia (OK) lub cofnięcia zmian
+(CANCEL - wtedy wracamy do pierwszego ekranu).
+
+<li>W pierwszym oknie wybieramy <b>Create a connection</b>.
+
+<li>Następnie ustawiamy nazwę połączenia. Gdy nie zamierzamy tworzyć innych, to po
+prostu zostawmy <b>provider</b> - wtedy pozostanie domyślne (i możemy odwoływać
+się do niego za pomocą poleceń <tt>pon</tt> i <tt>poff</tt> bez podawania
+nazwy). W tym przykładzie postępujemy jednak inaczej - wpisujemy <b>tpsa</b>.
+
+<li>Kolejnym krokiem jest wybór metody identyfikacji. Przekazywanie hasła czystym
+tekstem (czyli używanie Chat lub PAP w formie podstawowej) nie jest sposobem
+najbezpieczniejszym. Istnieje groźba podsłuchu, a poza tym niepokoi sam wygląd
+plików dziennika po próbie nawiązania takiego połączenia (to dotyczy
+szczególnie podawania hasła bezpośrednio w skrypcie jak to jest w przypadku
+Chat). Zaznaczamy CHAP (gdyby nasz usługodawca nie obsługiwał tej metody,
+zawsze mamy do dyspozycji 2 pozostałe).
+
+<li>Tu wpisujemy hasło (w przypadku gdy zawiera spacje i inne dziwne znaki, należy
+koniecznie ująć je w podwójny cudzysłów) - <b>ppp</b>. Teraz przechodzimy do
+podstawowej konfiguracji.
+
+<li>Nazwa użytkownika - <b>ppp</b>.
+
+<li>Port, na którym mamy modem. Dla COM2 będzie to <tt>/dev/ttyS1</tt> (należy
+postępować zgodnie z konfiguracją własnego systemu - sposób przyporządkowania
+urządzeń portom został omówiony na wstępie).
+
+<li>Na pytanie <b>Czy użyć domyślnego routera w zdalnej sieci?</b> w większości
+przypadków odpowiemy twierdząco. Zaznaczamy (spacją) <b>Enable default
+route</b>.
+
+<li>Tutaj wpisujemy nasz adres IP, jeżeli jest statyczny. Ponieważ w przypadku
+naszego numeru zostanie przydzielony dynamicznie, zostawiamy <b>noipdefault</b>.
+
+<li>Szybkość modemu. Najlepiej nie zmieniać domyślnej wartości, czyli <b>115200</b>.
+
+<li>Sposób inicjalizacji modemu. Powinniśmy pozostać przy <b>ATZ</b>, chyba że
+mamy uzasadnione powody, by użyć innego ustawienia.
+
+<li>Numer telefonu. U nas <b>0202122</b>.
+
+<li>Rodzaj wybierania. Tonowe (ATDT) lub pulsowe (ATDP). W przypadku większości
+central telefonicznych zaznaczamy to pierwsze.
+
+<li>Możemy jeszcze raz przejrzeć konfigurację. Wybranie <b>Finished</b> spowoduje
+zapisanie zmian.
+
+</ol>
+
+<p>Teraz już możemy nawiązać połączenie wpisując (jako superużytkownik)
+<tt>pon tpsa</tt>, a przerwać je poleceniem <tt>poff tpsa</tt>. Gdy chcemy
+uruchamiać te skrypty z uprawnieniami zwykłego użytkownika
+(<tt>/usr/sbin/pppd</tt> ma bit SUID i jest własnością użytkownika root),
+powinniśmy dodać go do grup dialout i dip, zmieniając odpowiednio plik
+<tt>/etc/group</tt> (a także <tt>/etc/gshadow</tt>, jeśli taki posiadamy).
+Aby dowiedzieć się jak to zrobić, należy zajrzeć na stronę podręcznikową
+<tt>group(5)</tt>.
+
+<h3>Połączenie w środowisku KDE - kppp</h3>
+
+<p>Nie zawsze konieczne jest użycie <tt>pppconfig</tt>. Posiadając
+zainstalowane środowisko graficzne KDE, dysponujemy programem <tt>kppp</tt>
+doskonale sprawdzającym się w tej samej roli. Żeby zacząć z niego korzystać,
+musimy usunąć opcję lock z pliku <tt>/etc/ppp/options</tt> (<tt>kppp</tt>
+sam dba o blokowanie modemu). Oprócz tego, aby program mógł uruchamiać nie
+tylko superużytkownik, należy postąpić tak samo jak w przypadku poprzedniego
+programu, czyli przypisać odpowiedniego użytkownika do odpowiednich grup.
+Gdy program <tt>kppp</tt> nie ma bitu SUID (co jest bezpiecznym
+rozwiązaniem), trzeba także nadać tej grupie pełne prawa do urządzenia
+reprezentującego nasz modem - np. gdy <tt>/dev/ttyS1</tt> jest własnością
+grupy dialout i ma prawa dostępu 644, jako root musimy wykonać polecenie
+<tt>chmod 664 /dev/ttyS1</tt>. Oto krótka instrukcja konfiguracji omawianego
+narzędzia. (Zakładam, że wcześniej zmieniono już w KDE domyślny język na polski)
+
+<ol>
+
+<li>Uruchamiamy <tt>kppp</tt> z menu (pozycja <b>Internet</b>) lub z emulatora
+terminala (wpisując <tt>kppp</tt>).
+
+<li>Ukaże nam się okno programu. Lewym przyciskiem myszy wprowadzamy zmiany, prawym
+możemy uzyskać pomoc dotyczącą wybranych opcji (które uprzednio wskażemy
+kursorem). Należy utworzyć nowe połączenie. W tym celu wybieramy
+<b>Opcje...-&gt;Nowe...</b>
+
+<li>W pierwszym okienku (<b>Dzwonienie</b>) wpisujemy:
+<dl>
+<dd>Nazwa połączenia: <b>tpsa</b></dd>
+<dd>
+ Numer telefonu: <b>0202122</b> &lt;jeśli musimy używać wybierania
+ pulsowego, na początku numeru dodajemy literę &quot;P&quot; np.
+ <b>P0202122</b>&gt;
+</dd>
+<dd>Identyfikacja: <b>CHAP</b></dd>
+<dd>
+ Reszta nie ma większego znaczenia - możemy ją zmieniać według naszego uznania.
+</dd>
+</dl>
+
+<li><b>Adres IP</b> - pozostawiamy <b>Dynamiczny</b>
+
+<li><b>DNS</b> - najlepiej nie wpisywać tu nic, a opcję <b>Dezaktywuj istniejące
+DNS w czasie połączenia</b> pozostawić niezaznaczoną. Stosowane będą wtedy
+serwery nazw, których adresy umieszczone są w pliku <tt>/etc/resolv.conf</tt>.
+
+<li><b>Router</b> - pozostawiamy <b>Domyślny router</b>
+
+<li>W oknie <b>Skrypt logowania</b> nie wpisujemy nic, ponieważ nie zamierzamy
+korzystać z tego typu identyfikacji. Opcjonalnie możemy sobie ustawić
+zliczanie kosztów połączenia (<b>Koszty</b>) - musimy wtedy odwołać się do
+<b>Poland-&gt;Poland Local</b>. Zamykamy <b>Ustawienia połączenia</b> i
+przechodzimy do innych zakładek.
+
+<li><b>Port:</b>
+<dl>
+<dd>Port szeregowy: <b><tt>/dev/ttyS1</tt></b></dd>
+<dd>Szybkość portu: <b>115200</b></dd>
+<dd>
+ Zaznaczmy też <b>Używaj pliku blokującego</b>, resztę pozostawmy bez zmian
+</dd>
+</dl>
+
+<li>W następnej części (<b>Modem</b>) możemy sprawdzić działanie naszego modemu,
+w kolejnej (<b>PPP</b>) ustawić bardziej szczegółowe instrukcje dotyczące
+późniejszego zachowania się programu. W pierwszej raczej nie należy
+eksperymentować (chyba że modem nie jest wykrywany), drugą można sobie zostawić
+na później.
+
+<li>Zamykamy <b>Opcje...</b>, wpisujemy hasło i nazwę użytkownika w widoczne na
+panelu miejsce. Możemy włączyć podgląd terminala (opcja <b>Pokaż podgląd</b>).
+Klikamy <b>Połącz</b>.
+
+</ol>
+
+<p>Teraz powinniśmy już słyszeć nasz modem. Miłej zabawy!
+
+<h3>Podsumowanie</h3>
+
+<p>W Potato istnieje jeszcze kilka metod zestawienia połączenia. Jako przykład
+można wymienić program z pakietu <tt>minicom_1.82.1-1</tt> (sekcja comm), czy
+też skrypty związane z narzędziem <tt>ifconfig</tt>. Nie ma jednak sensu ich
+opisywanie - trzy podstawowe sposoby omówione w tym artykule wystarczą nam w
+zupełności. Życzę wszystkim owocnej pracy i dobrej zabawy w Internecie - mam
+nadzieję, że ten tekst okazał się pomocny.
+
diff --git a/polish/international/Polish/social_contract.wml b/polish/international/Polish/social_contract.wml
new file mode 100644
index 00000000000..3e1a6637c95
--- /dev/null
+++ b/polish/international/Polish/social_contract.wml
@@ -0,0 +1,128 @@
+#use wml::debian::template title="Umowa Społeczna" NOHEADER="yes"
+
+<h2>Umowa Społeczna</h2>
+
+<p>Debian, producent systemu Debian GNU/Linux, przyczynił się do stworzenia
+Umowy Społecznej <i>Debian Social Contract</i>. Umowa ta, początkowo będąca
+zbiorem zobowiązań, została przyjęta przez społeczność oprogramowania
+ogólnodostępnego jako podstawa definicji źródła otwartego - <i>Open Source
+Definition</i>.
+
+<h2>Umowa Społeczna z członkami Free Software Community</h2>
+
+<h3>Debian pozostanie oprogramowaniem całkowicie ogólnodostępnym</h3>
+
+<p>Obiecujemy zachować dystrybucję Debian GNU/Linux opartą całkowicie na
+oprogramowaniu ogólnodostępnym. Ponieważ istnieje wiele definicji
+oprogramowania ogólnodostępnego, dołączamy objaśnienia związane z tym terminem.
+Będziemy wspierać naszych użytkowników, którzy rozwijają i korzystają z
+oprogramowania innego niż ogólnodostępne, ale nigdy nasz system nie będzie od
+takiego oprogramowania zależny.
+
+<h3>Spłacimy dług społeczności ogólnodostępnego oprogramowania</h3>
+
+<p>Jeżeli napiszemy nowe składniki systemu Debiana, udostępnimy je jako
+oprogramowanie ogólnodostępne. Stworzymy najlepszy możliwy system, szeroko
+rozpowszechniany i wykorzystywany. Będziemy zwracać poprawki, udoskonalenia,
+komentarze użytkowników itp., pierwotnym autorom oprogramowania
+wykorzystywanego w naszym systemie.
+
+<h3>Nie będziemy ukrywać problemów</h3>
+
+<p>Przez cały czas będziemy udostępniać publicznie naszą bazę danych o błędach.
+Zgłoszenia od użytkowników będą natychmiast dla innych.
+
+<h3>Nasze priorytety to użytkownicy oraz ogólnodostępne oprogramowanie</h3>
+
+<p>Będziemy się kierować potrzebami naszych użytkowników oraz społeczności
+ogólnodostępnego oprogramowania. Ich interesy będą naszymi priorytetami. Dla
+naszych użytkowników dostarczymy wsparcia w różnej postaci środowiska
+komputerowego. Nie odwrócimy się od oprogramowania komercyjnego, które będzie
+współdziałać z systemami Debiana, a także pozwolimy innym na tworzenie
+dystrybucji wzbogaconych komercyjnym oprogramowaniem, bez żadnych opłat
+przeznaczonych dla nas. Aby osiągnąć te cele, dostarczymy zintegrowany system
+o wysokiej jakości, zawierający 100% ogólnodostępne oprogramowanie, bez żadnych
+prawnych restrykcji, które mogłyby zastrzec jego sposób wykorzystania.
+
+<h3>Programy, które nie są zgodne z naszymi standardami oprogramowania
+ogólnodostępnego</h3>
+
+<p>Przyjmujemy do wiadomości, że niektórzy użytkownicy potrzebują programów
+nieobjętych wytycznymi <i>Debian Free Software Guidelines</i>. Dla takiego
+oprogramowania utworzyliśmy strefy <b>contrib</b> oraz <b>non-free</b> na
+naszych serwerach FTP. Oprogramowanie w tych katalogach nie jest częścią
+systemu Debian, ale zostało skonfigurowane do użycia z tym systemem. Jeśli
+producenci płyt CD zamierzają wykorzystać to oprogramowanie na swoich płytach,
+zalecamy zapoznanie się z odpowiednimi licencjami. Chociaż oprogramowanie
+non-free nie jest częścią Debiana, wspieramy jego użycie i dostarczamy
+odpowiednią infrastrukturę (t.j. nasz system śledzenia błędów oraz listy
+dyskusyjne).
+
+<h2>Wytyczne oprogramowania ogólnodostępnego Debiana (Debian Free Software
+Guidelines)</h2>
+
+<h3>Wolna redystrybucja</h3>
+
+<p>Licencja któregokolwiek składnika Debiana nie może zabronić komukolwiek
+sprzedaży lub odstąpienia oprogramowania jako składnika dystrybucji
+oprogramowania zawierającej programy z wielu różnych źródeł. Licencja nie
+może wymagać opłat za taką sprzedaż.
+
+<h3>Kod źródłowy</h3>
+
+<p>Program musi mieć dołączony kod źródłowy; licencja musi pozwalać na
+dystrybucję kodu źródłowego na tych samych zasadach, co programu w formie
+skompilowanej.
+
+<h3>Dodatkowe zmiany</h3>
+
+<p>Licencja musi pozwolić na modyfikację kodu lub wykonanie dodatkowych zmian
+oraz na dystrybucję zmodyfikowanego kodu na takich samych warunkach, co
+oryginalne oprogramowanie.
+
+<h3>Integralność kodu źródłowego autora</h3>
+
+<p>Licencja może zabronić dystrybucji zmodyfikowanego kodu źródłowego wyłącznie
+wtedy, gdy pozwala na dystrybucję tzw. łat (patchy) wraz z oryginalnym kodem
+źródłowym, pozwalających na modyfikację kodu źródłowego na czas kompilacji.
+Licencja musi wyraźnie zezwalać na rozprowadzanie oprogramowania zbudowanego
+ze zmodyfikowanego kodu źródłowego. Dystrybucja może nakazać dodatkowego
+oznaczenia różnic pomiędzy oprogramowaniem oryginalnym a zmodyfikowanym w
+nazwie lub numerze wersji. (To wynik kompromisu. Projekt Debian zachęca
+wszystkich autorów do tego, aby nie zabraniali modyfikowania plików, źródeł
+czy plików binarnych.)
+
+<h3>Brak dyskryminacji wobec osób czy grup</h3>
+
+<p>Licencja nie może dyskryminować żadnej osoby lub grupy osób.
+
+<h3>Brak dyskryminacji wobec zastosowań</h3>
+
+<p>Licencja nie może zabronić wykorzystania programu do konkretnego celu. Na
+przykład, nie może zabronić wykorzystania w biznesie lub przy badaniach
+genetycznych.
+
+<h3>Rozprowadzanie licencji</h3>
+
+<p>Prawa załączone do programu muszą obowiązywać wszystkich rozprowadzających
+dany program, bez konieczności odwoływania się do dodatkowych licencji.
+
+<h3>Licencja nie może być charakterystyczna tylko dla Debiana</h3>
+
+<p>Prawa załączone do programu nie mogą być uzależnione od tego, że dany
+program jest częścią systemu Debiana. Jeżeli program jest wyodrębniony z
+Debiana i używany lub dystrybuowany poza Debianem, ale zgodnie z licencją
+samego programu, warunki licencji muszą pozostać takie same jakby był częścią
+systemu Debiana.
+
+<h3>Licencja nie może dyskryminować innego oprogramowania</h3>
+
+<p>Licencja nie może zabraniać dystrybucji oprogramowania w zależności od
+obecności innego oprogramowania. Na przykład, licencja nie może określać, że
+wszystkie programy na danym nośniku muszą być ogólnodostępne.
+
+<h3>Przykłady licencji</h3>
+
+<p>Za &quot;ogólnodostępne&quot; uważamy na przykład licencje GPL, BSD oraz
+twórczą (Artistic).
+
diff --git a/polish/international/Polish/system_pakietow.wml b/polish/international/Polish/system_pakietow.wml
new file mode 100644
index 00000000000..d899c1ae00f
--- /dev/null
+++ b/polish/international/Polish/system_pakietow.wml
@@ -0,0 +1,1461 @@
+#use wml::debian::template title="System pakietów Debiana" NOHEADER="yes"
+
+<h2>System pakietów Debiana</h2>
+
+Autor: Piotr Roszatycki
+
+<p>Artykuł wyjaśnia zasadę działania systemu pakietów Debiana oraz opisuje
+budowę pakietów binarnych, źródłowych i dystrybucyjnych. Zawarte w nim
+informacje szczególnie przydadzą się osobom tworzącym własne pakiety oraz
+administratorom systemu pragnącym poznać znaczenie plików systemowych. Niektóre
+wskazówki mogą się także przydać zwykłemu użytkownikowi, który chciałby umieć
+odczytywać informacje zawarte w pakietach Debiana.
+
+<p>Administrowanie systemem wyposażonym w dużą ilość oprogramowania nie jest
+proste. Instalacja dodatkowego lub aktualizacja wcześniej zainstalowanego
+oprogramowania dokonywana w tradycyjny sposób, czyli przez rozpakowanie i
+kompilowanie, pochłania dużo czasu i nakładów pracy. Nierzadko problemem jest
+także wykonanie zmian w oryginalnych źródłach, tak aby dostosować dany program
+do konkretnej instalacji systemu. Usuwanie oprogramowania bywa nawet bardziej
+kłopotliwe od instalacji - oprócz samych plików binarnych czy bibliotek należy
+także skasować pliki konfiguracyjne itd. Pół biedy, jeśli wiemy gdzie się
+znajdują. W przeciwnym razie skazani jesteśmy na przeszukiwanie drzewa
+katalogów. Innym źródłem problemów mogą być wymagania systemowe nowego
+oprogramowania. Przed zainstalowaniem nowego programu należy upewnić się, czy
+niczego mu nie brakuje - bibliotek, dodatkowych programów itd.
+
+<p>Wystarczy sprawdzić ilość plików znajdujących się w katalogu /usr/bin, aby
+uzmysłowić sobie jak wiele czasu może zająć chociażby aktualizacja tych
+wszystkich programów. Nieocenioną pomocą administratora wielu systemów jest
+system pakietów, który automatyzuje większość czynności związanych z
+zarządzaniem oprogramowaniem.
+
+<p>Rozbicie systemu na integralne części stworzyło potrzebę przechowywania jego
+elementów w osobnych archiwach. Archiwum plików wraz z dodatkowymi informacjami
+o tworzą pakiet. O rodzaju tych informacji oraz sposobie ich wykorzystania
+decyduje system pakietów. W najprostszym przypadku system taki po prostu
+zainstaluje archiwum plików w systemie lub skasuje te pliki, których ścieżka
+pokrywa się ze ścieżką plików z archiwum. W praktyce takie rozwiązanie nie różni
+się zbytnio od działania narzędzi typu <tt>tar</tt> lub <tt>ar</tt>. Ale w
+pakiecie przechowuje się także dodatkowe informacje, m.in. opis danego pakietu,
+wymagania systemowe, skrypty do wykonania przed/po instalacji samego archiwum
+plików, sumy kontrolne itd.
+
+<p>Narzędzia systemu pakietów mogą udostępniać szereg dodatkowych usług, od
+pobrania pakietu z odległego serwera FTP, aż po sprawdzanie integralności
+zainstalowanych w systemie plików danego pakietu.
+
+<h3>Koncepcja systemu pakietów Debiana</h3>
+
+<p>Zdecydowana większość dystrybucji Linuksa, a także niektóre inne systemy
+operacyjne (m.in. FreeBSD), posiada jakiś system pakietów. Oryginalny system
+stworzony na potrzeby dystrybucji Debian jest rozwijany od pięciu lat, choć sama
+ogólna zasada działania uległa niewielkim zmianom.
+
+<p>Koncepcja systemu pakietów Debiana opiera się na kilku założeniach:
+
+<ul>
+
+<li>Pakiet jest plikiem archiwum, które można rozpakować za pomocą ogólnie
+dostępnych narzędzi, nie związanych z jednym systemem operacyjnym lub konkretną
+dystrybucją.
+
+<li>Informacje wykorzystywane przez system pakietów przechowywane są w plikach
+tekstowych, a więc w razie konieczności możliwy jest dostęp do tych informacji z
+poziomu dowolnego edytora tekstowego.
+
+<li>W pakiecie źródłowym oryginalne oddzielone jest archiwum od dodatkowych łat
+i informacji o pakiecie. Czasami jest to podyktowane warunkami licencji
+programu.
+
+<li>Zamiast jednej aplikacji ogólnego przeznaczenia, do zarządzania pakietami
+stworzono szereg oddzielnych, wyspecjalizowanych narzędzi. Prosta konstrukcja
+systemu pakietów umożliwia w razie potrzeby dodawanie nowych narzędzi.
+
+<li>Proces budowania pakietu binarnego jest niezależny od procesu przygotowania
+pakietu źródłowego. Możliwe jest wykorzystanie dowolnych narzędzi wspomagających
+tworzenie pakietu, jeżeli tylko pozwolą one na przygotowanie odpowiednich plików
+archiwum kontrolnego.
+
+<li>W systemie pakietów występują wielopoziomowe zależności. Dany pakiet może
+być wymagany, polecany lub sugerowany przez inny pakiet; może też występować
+konflikt pomiędzy pakietami.
+
+<li>W systemie może być zainstalowany tylko jeden pakiet o określonej nazwie.
+Wyjątkiem są pakiety wirtualne, które można określić jako dodatkowa nazwa
+normalnego pakietu. Można zainstalować kilka pakietów o takich samych nazwach
+dodatkowych.
+
+<li>Przed i po zainstalowaniu lub skasowaniu pakietu może zostać wykonany
+dodatkowy program, najczęściej skrypt powłoki lub Perla, który wykona dodatkowe
+czynności potrzebne do poprawnego działania systemu.
+
+<li>Dany plik może zostać zainstalowany tylko z jednego pakietu. W przypadku,
+gdy konieczne jest zainstalowanie pliku z innego pakietu, możliwe jest ominięcie
+pliku (ang. overriding): zmieniana jest nazwa pierwotnie zainstalowanego pliku,
+a w jego miejsce instalowany jest plik z drugiego pakietu. Podczas aktualizacji
+lub kasowania pierwszego pakietu, zmiany dotyczą ominiętego pliku, czyli tego ze
+zmienioną nazwą.
+
+<li>Specjalnym rodzajem pliku przechowywanym w pakiecie jest plik
+konfiguracyjny. Podczas kasowania pakietu z systemu pliki konfiguracyjne są
+pomijane i nie są usuwane, zaś w trakcie aktualizacji pakietu administrator może
+dokonać wyboru, czy pozostawić stary plik konfiguracyjny, czy też zainstalować
+jego nową wersję.
+
+<li>System pakietów ma otwartą budowę i możliwe jest rozszerzanie jego
+funkcjonalności poprzez dodawanie nowych modułów, bez ingerowania w źródła
+podstawowych narzędzi.
+
+</ul>
+
+<h3>Pakiet binarny (<tt>*.deb</tt>)</h3>
+
+<p>Podstawę dystrybucji Debiana stanowi pakiet binarny, czyli plik
+<tt>*.deb</tt>. Do niewątpliwych zalet korzystania z pakietów binarnych należy
+prosta instalacja pakietu oraz późniejsza aktualizacja czy usunięcie. Twórcy
+pakietów binarnych starannie testują ich działanie, można więc mieć gwarancję,
+że dany pakiet będzie funkcjonować poprawnie także w naszym systemie, a
+ewentualne problemy można śmiało zgłaszać autorowi jako błąd.
+
+<p>Z drugiej strony, uzależnienie się od tej formy archiwum dystrybucyjnego
+wiąże się z koniecznością dbania o porządek w systemie pakietów, co w praktyce
+oznacza konieczność korzystania z oryginalnych pakietów. W przypadku zaistnienia
+konieczności dokonania zmian w oryginalnym pakiecie, zmuszeni jesteśmy do
+samodzielnego przygotowania pakietu binarnego, co może być bardziej uciążliwe od
+tradycyjnej metody instalacji oprogramowania. Dochodzą do tego problemy z
+koniecznością posiadania w systemie bibliotek o konkretnych wersjach. Mimo to
+jednak korzyści płynące ze stosowania pakietów binarnych warte są wysiłku
+włożonego w zachowanie spójności systemu pakietów.
+
+<p>Format pliku <tt>*.deb</tt> jest zgodny z formatem archiwum programu
+<tt>ar</tt>. Oznacza to, że do rozpakowania pliku <tt>*.deb</tt> można
+wykorzystać polecenie <tt>ar x nazwa-pliku.deb</tt>, co niekiedy przydaje się,
+gdy w systemie brakuje polecenia <tt>dpkg</tt>. Archiwum składa się z kilku
+części zwanych członkami archiwum. Pierwszym członkiem archiwum jest plik
+<tt>debian-binary</tt> zawierający numer wersji formatu archiwum. Obecnie jest
+to format 2.0, co można sprawdzić poleceniem <tt>file nazwa-pliku.deb</tt>.
+
+<p>Kolejnym elementem pliku <tt>*.deb</tt> jest archiwum kontrolne
+<tt>control.tar.gz</tt>. Ponieważ znajduje się ono na początku pliku pakietu,
+tuż za numerem wersji, aby pobrać informacje o tym pakiecie wystarczy odczytać
+początek pakietu.
+
+<p>Niektóre pliki tego archiwum są rozpoznawane przez program <tt>dpkg</tt> lub
+inne programy. Część z nich jest opcjonalna.
+
+<p><b><tt>control</tt></b><br>
+Najważniejszy plik w archiwum kontrolnym. Informacje o pakiecie zawarte są w
+formie pliku tekstowego w formacie kontrolnym. Plik tworzony jest zwykle na
+podstawie pliku <tt>debian/control</tt> z pakietu źródłowego za pomocą narzędzi
+<tt>dpkg-gencontrol</tt> oraz <tt>dpkg-shlibdeps</tt>.
+<p>Tylko ten plik jest wymagany (obecność pozostałych jest opcjonalna). Możliwe
+jest także umieszczanie własnych rozszerzeń w postaci nowych plików archiwum
+kontrolnego.
+
+<p><b><tt>preinst</tt></b><br>
+Program wykonywany przed rozpakowaniem pakietu binarnego i zainstalowaniem jego
+plików w systemie. Najczęściej służy do zatrzymania uruchomionych usług
+związanych z pakietem na czas aktualizacji.
+
+<p><b><tt>postinst</tt></b><br>
+Program wykonywany po zainstalowaniu pakietu w systemie, podczas konfiguracji. W
+tym czasie użytkownik może zostać zapytany o szczegółowe ustawienia i tym samym
+wpłynąć na późniejsze funkcjonowanie pakietu. Skrypt <tt>postinst</tt> wykonuje
+także czynności niezbędne do poprawnego działania pakietu (np. polecenie
+<tt>ldconfig</tt> dla pakietu z bibliotekami) lub uruchamia dany serwis
+wywołując odpowiedni skrypt z katalogu <tt>/etc/init.d</tt>.
+
+<p><b><tt>prerm</tt></b><br>
+Program wykonywany przed usunięciem pakietu lub jego aktualizacją. Zwykle
+zatrzymuje uruchomione usługi związane z pakietem.
+
+<p><b><tt>postrm</tt></b><br>
+Program wykonywany po zakończeniu usuwania lub czyszczenia pakietu. W zależności
+od sytuacji, program może usunąć dodatkowe katalogi czy pliki wykorzystywane
+przez ten pakiet, a które po jego usunięciu będą zbędne w systemie.
+
+<p><b><tt>shlibs</tt></b><br>
+Plik pojawia się w pakietach zawierających biblioteki dynamiczne i
+wykorzystywany jest przez program <tt>dpkg-shlibdeps</tt> do ustalania
+zależności od pakietów zawierających biblioteki dynamiczne.
+
+<p><b><tt>md5sums</tt></b><br>
+Dodatkowy plik zawierający sumy kontrolne, które mogą posłużyć do sprawdzenia
+spójności zainstalowanego pakietu za pomocą narzędzia <tt>debsums</tt>. Plik ten
+nie jest częścią oryginalnego systemu pakietów i nie pojawia się we wszystkich
+pakietach.
+
+<p><b><tt>templates</tt>, <tt>config</tt></b><br>
+Pliki wykorzystywane przez system zarządzania konfiguracją <tt>Debconf</tt>.
+Pierwszy z nich zawiera informacje pojawiające się w oknach dialogowych lub na
+konsoli, drugi jest programem wykorzystującym interfejs programistyczny systemu
+Debconf do przeprowadzenia dialogu z użytkownikiem.
+
+<p><b><tt>conffiles</tt></b><br>
+Plik zawierający listę plików konfiguracyjnych. Po obliczeniu sum kontrolnych
+MD5 tych plików, lista zostanie dołączona do pliku
+<tt>/var/lib/dpkg/status</tt>.
+
+<p>Pliki archiwum kontrolnego <tt>control.tar.gz</tt> mają swoje
+odzwierciedlenie w postaci plików katalogu <tt>/var/lib/dpkg/info/</tt>. Przed
+nazwą danego pliku dodawana jest nazwa pakietu, po czym dany plik umieszczany
+jest w tym katalogu, jako np.
+<tt>/var/lib/dpkg/info/nazwa-pakietu.postinst</tt>. Plik control wyjątkowo
+dołączany jest do bazy danych zainstalowanych pakietów, czyli do pliku
+<tt>/var/lib/dpkg/status</tt>, zaś lista plików zawartych w pakiecie zapisywana
+jest jako <tt>/var/lib/dpkg/info/nazwa-pakietu.list</tt>.
+
+<p>Skoro znamy format danych przechowywanych w bazie systemu pakietów i dobrze
+władamy standardowymi poleceniami <tt>cat</tt>, <tt>ls</tt>, <tt>grep</tt>,
+<tt>sed</tt> i innymi, zyskujemy nieograniczone możliwości operowania danymi
+pakietu.
+
+<p>W pliku <tt>*.deb</tt> przewidziano także miejsce dla przyszłych członków
+archiwum. Ostatnie miejsce jest zarezerwowane na archiwum z danymi
+<tt>data.tar.gz</tt>. Archiwum to jest zwykłym, skompresowanym archiwum
+<tt>tar</tt>, zawierającym pliki i katalogi, które zostaną zainstalowane w
+systemie. Jak już zostało wspomniane, lista tych plików jest zapisywana do pliku
+<tt>*.info</tt> w odpowiednim katalogu.
+
+<p>Nazwa pliku binarnego może być praktycznie dowolna, gdyż brane są pod uwagę
+informacje pobrane z pliku kontrolnego <tt>control</tt>. Pliki w archiwum FTP
+mają nazwy tworzone według pewnego schematu, aby możliwe było sprawne
+zarządzanie takim archiwum. Nazwa pliku składa się nazwy pakietu, znaku
+podkreślenia, numeru wersji, znaku podkreślenia, kropki oraz rozszerzenia
+<tt>.deb</tt>. Jeśli nie jest to określone w nazwie katalogu, przed
+rozszerzeniem nazwy pliku opcjonalnie dodaje się znak podkreślenia i nazwę
+architektury. Wzór pełnej nazwy pliku jest więc następujący:
+
+<p><tt>nazwa-pakietu_1.2.3wersjazrodla-4wersjapakietu_i386.deb</tt>
+
+<h3>Pakiet źródłowy (<tt>*.dsc</tt>)</h3>
+
+<p>Pakiet binarny Debiana jest budowany na podstawie zawartości katalogu
+roboczego
+dla programu <tt>dpkg-deb</tt>. Zawartość katalogu roboczego, wraz z plikami,
+trafia do pakietu binarnego do archiwum <tt>data.tar.gz</tt>, z wyjątkiem
+podkatalogu <tt>DEBIAN/</tt>, który tworzy archiwum kontrolne
+<tt>control.tar.gz</tt>. Taki katalog roboczy można przygotować ręcznie poprzez
+stworzenie odpowiednich plików. Aby usprawnić i w dużej mierze zautomatyzować
+proces budowania pakietów binarnych, stworzono formę pakietu źródłowego.
+
+<p>Proces przygotowania pakietu źródłowego polega na rozpakowaniu oryginalnego
+źródła i zmianie nazwy katalogu ze źródłami na
+<tt>nazwa-pakietu-123numer.4oryginalnej5.wersji6</tt>. W tym katalogu tworzymy
+dodatkowo podkatalog <tt>debian/</tt> w którym umieszczamy niezbędne pliki
+(<tt>debian/control</tt>, <tt>debian/changelog</tt>, <tt>debian/rules</tt>).
+Taka operacja przygotowania pakietu źródłowego Debiana nazywa się
+&quot;debianizacją&quot;.
+
+<p>Charakterystyczne dla pakietów źródłowych Debiana jest to, że składają się z
+kilku plików scalonych oddzielnym plikiem <tt>*.dsc</tt>. Jeżeli oryginalne
+źródło nie jest napisane bezpośrednio dla dystrybucji Debiana, to znajduje się w
+pliku <tt>*.orig.tar.gz</tt>. Dodatkowe poprawki do tego źródła, jak i cały
+katalog źródłowy <tt>debian/</tt>, znajdują się w kolejnym pliku
+<tt>*.diff.gz</tt>, jako łata oryginalnego źródła. W przypadku, gdy źródło
+zawiera już w sobie pliki wykorzystywane do zbudowania pakietu Debiana,
+dodatkowy &quot;patch&quot; jest zbędny, a zamiast pliku <tt>*.orig.tar.gz</tt>
+występuje plik <tt>*.tar.gz</tt> (bez przyrostka &quot;orig&quot;).
+
+<p>Plik <tt>*.dsc</tt> zawiera opis pakietu źródłowego. Jest on odpowiednikiem
+pliku <tt>control</tt> z pakietu binarnego i - podobnie jak w tym ostatnim -
+informacje w nim przechowywane są w formacie tekstowym. Zawiera m.in. numer
+wersji pakietu, nazwę pakietu źródłowego i pakietów binarnych, adres e-mail
+opiekuna pakietu itd.
+
+<p>Ze względów bezpieczeństwa, plik <tt>*.dsc</tt> ma zwykle podpis
+elektroniczny swego autora (PGP lub GPG), co umożliwia weryfikację
+autentyczności wszystkich plików składających się na pakiet źródłowy.
+
+<p>Aby można było uznać pakiet źródłowy za poprawny, po rozpakowaniu musimy
+otrzymać katalog ze źródłami oraz specjalny podkatalog <tt>debian/</tt>. W tym
+podkatalogu muszą się znaleźć co najmniej trzy pliki:
+
+<dl>
+
+<dd><b><tt>debian/control</tt></b>
+<dd>Na podstawie tego pliku zostaną stworzone pliki kontrolne wszystkich
+pakietów binarnych zbudowanych z danego pakietu źródłowego. Plik składa się z
+kilku akapitów rozdzielonych pustą linią. Pierwszy paragraf zawiera opis pakietu
+źródłowego, następne zawierają opisy kolejnych pakietów źródłowych.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b><tt>debian/changelog</tt></b>
+<dd>Plik zawierający historię danego pakietu źródłowego. Każda zmiana w pakiecie
+źródłowym powoduje dodanie nowego elementu pliku historii. Oprócz wypunktowanych
+zmian, zapisanych w postaci zrozumiałej dla człowieka, każdy element zawiera
+informacje wykorzystywane przy procesie budowy pakietów binarnych i pakietu
+dystrybucyjnego.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b><tt>debian/rules</tt></b>
+<dd>Jest to program, który poprzez wywołanie odpowiednich programów zewnętrznych
+dokona kompilacji pakietów binarnych. Wywoływany jest z odpowiednimi argumentami
+i w zależności od tych argumentów wykonywana jest odpowiednia czynność
+(kompilacja źródeł, zbudowanie pakietu, usunięcie pozostałości po kompilacji).
+Utarło się, że programem tym jest skrypt <tt>Makefile</tt>, ale program może
+mieć zupełnie dowolną postać - np. skryptu powłoki.
+
+</dl>
+
+<p>Reszta plików z katalogu debian/ pakietu źródłowego jest opcjonalna i służy
+do przygotowania archiwum control.tar.gz lub data.tar.gz pakietów binarnych.
+
+<h3>Pakiet dystrybucyjny (<tt>*.changes</tt>)</h3>
+
+<p>Model dystrybucji Debiana zakłada, że dystrybucję tworzy wielu opiekunów
+pakietów, którzy wysyłają swoje efekty pracy do centralnego archiwum. Opiekun
+dostarcza zarówno pakiet źródłowy jak i pakiety binarne zebrane razem w formie
+pakietu dystrybucyjnego. Pliki binarne i źródłowe wiąże w całość plik tekstowy
+<tt>*.changes</tt> w formacie pliku kontrolnego Debiana.
+
+<p>Plik <tt>*.changes</tt> zawiera informacje o właścicielu pakietu
+dystrybucyjnego, plikach składających się na taki pakiet dystrybucyjny oraz o
+lokalizacji poszczególnych plików w archiwum. Podobnie jak plik <tt>*.dsc</tt>,
+ten także może być podpisany elektronicznie.
+
+<p>Z pakietami dystrybucyjnymi mamy do czynienia, gdy poszczególne pliki
+wchodzące w skład pakietu dystrybucyjnego nie zostały rozlokowane w swoich
+katalogach docelowych.
+
+<h3>Informacje dla systemu pakietów (<tt>control</tt>)</h3>
+
+Dane przeznaczone dla systemu pakietów przechowywane są w formacie tekstowym,
+jako tzw. plik kontrolny. Plik taki składa się z jednego lub kilku akapitów
+rozdzielonych pustym wierszem. Akapit składa się z wierszy zawierających nazwę
+pola, dwukropek i wartość pola. Nazwa pola nie może zawierać znaków spacji ani
+innych separatorów. Gdy zawartość pola nie mieści się w jednym wierszu
+(maksymalnie 80 znaków), kontynuowana jest w kolejnym wierszu od znaku spacji,
+już bez nazwy pola i dwukropka. Jeżeli w tym polu musi wystąpić wiersz pusty,
+oznacza się go pojedynczą kropką.
+
+<p>Przykładem wykorzystania tej formy przechowywania danych może być choćby
+książka telefoniczna:
+
+<p>
+<b>Tytuł:</b> Ania<br>
+<b>Telefon:</b> 23789343<br>
+<b>Opis:</b> Koleżanka z pracy, ale nie tylko...
+
+<p>
+<b>Tytuł:</b> Policja<br>
+<b>Telefon:</b> 997<br>
+<b>Opis:</b> Najbliższy posterunek policji
+
+<p>
+<b>Tytuł:</b> Internet<br>
+<b>Telefon:</b> 0202122<br>
+<b>Opis:</b> tak zwany bezpłatny numer dostępowy<br>
+<b>.</b><br>
+<b>użytkownik:</b> ppp, <b>hasło</b>: ppp<br>
+<b>Modem:</b> tak
+
+<p>Obecność niektórych pól nie jest obowiązkowa, dla innych format wartości pola
+może zostać ściśle określony. Poniższe zestawienie dotyczy pól wykorzystywanych
+przez system pakietów Debiana.
+
+<p><b>Package</b><br>
+Nazwa pakietu binarnego. Nazwa składa się z liter alfabetu łacińskiego, cyfr
+oraz znaków + - . (plus, minus, kropka). Nazwa musi mieć przynajmniej dwa znaki
+i rozpoczynać się od litery lub cyfry. Przyjęło się korzystać tylko z małych
+liter alfabetu łacińskiego, ale w przypadku znalezienia pakietu którego nazwa
+zawiera wielkie litery, należy pamiętać że sortowanie uwzględnia wielkość liter.
+
+<p><b>Version</b><br>
+Numer wersji pakietu binarnego lub źródłowego. Numer ten wykorzystuje się
+najczęściej podczas porównywania ze sobą dwóch wersji w celu określenia, która z
+nich jest późniejsza.
+
+<p>Numer wersji składa się z trzech części: epoki z dwukropkiem (opcjonalnie),
+wersji oryginalnego źródła oraz minusa po którym następuje wersja
+pakietu(opcjonalnie). Ich znaczenie jest następujące:
+
+<dl>
+
+<dd><b>epoka</b>
+<dd>Pojedyncza cyfra, którą można pominąć jeśli wynosi zero. Gdy numer epoki
+pominięto, numer wersji oryginalnego źródła nie może zawierać dwukropka.
+<dd>&nbsp;
+<dd>Numer epoki ma największe znaczenie przy porównywaniu numerów wersji
+pakietu. Wykorzystuje się go w przypadku, gdy kolejny numer wersji musi być
+niższy, a jednocześnie pakiet ma być uznany za nowszy. Taka sytuacja następuje,
+gdy nastąpił błąd w numeracji pakietu lub gdy w oryginalnym źródle zmieniono
+sposób numeracji wersji.
+<dd>&nbsp;
+<dd><tt>dpkg</tt> wyświetla numer epoki tylko wtedy, gdy jest on większy od
+zera. <tt>dselect</tt> w ogóle pomija ten numer, wyświetlając jedynie numer
+wersji źródła i numer wersji pakietu.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>numer wersji oryginalnego źródła </b>
+<dd>Najważniejsza część numeru wersji. Najczęściej jest to numer wersji
+oryginalnego źródła będącego podstawą pakietu Debiana. Zwykle numer ten jest
+zgodny z numeracją przyjętą przez autora źródła, ale czasem wymagana jest zmiana
+oryginalnego numeru, tak by pasował do schematu przyjętego przez Debiana (np.
+rezygnacja z notacji rzymskiej).
+<dd>&nbsp;
+<dd>Numer wersji źródła może zawierać jedynie litery, cyfry oraz znaki + - . :
+(plus, minus, kropka, dwukropek) i musi zaczynać się od cyfry. Dwukropek nie
+może występować, jeżeli nie określono numeru epoki; minus jest niedozwolony, gdy
+brak numeru wersji pakietu.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>numer wersji pakietu </b>
+<dd>Ta część numeru wersji oznacza numer kolejnej wersji pakietu binarnego,
+zbudowanego z tego samego oryginalnego źródła. Format jest taki sam jak w
+przypadku numeru wersji źródła.
+<dd>&nbsp;
+<dd>Jeżeli pakiet został zbudowany bezpośrednio dla dystrybucji Debiana, jak np.
+<tt>dpkg</tt>, <tt>kernel-package</tt> itd., numer ten jest pomijany gdyż zmiany
+w numeracji dotyczą jedynie numeru wersji oryginalnego źródła.
+<dd>&nbsp;
+<dd>Przyjęte jest, że po zmianie numeru wersji oryginalnego źródła numer wersji
+pakietu rozpoczyna się znów od jedynki.
+<dd>&nbsp;
+<dd>Gdy brak jest tego numeru, <tt>dpkg</tt> przy porównywaniu wersji przyjmie
+jedynkę za numer wersji pakietu.
+<dd>&nbsp;
+<dd>Przy porównywaniu ze sobą dwóch numerów wersji, największe znaczenie ma
+numer epoki. Jeżeli te numery są sobie równe (najczęściej obydwa wynoszą zero),
+porównywane są numery wersji oryginalnego pakietu. Numery te są porównywane od
+strony lewej do prawej w taki sposób, że najpierw liczbowo dokonuje się
+porównywania występujących cyfr, następnie według tabeli kodów ASCII porównuje
+się dalsze znaki nie będące cyframi, aż do pojawienia się kolejnych cyfr - wtedy
+algorytm jest powtarzany. Porównywanie numerów wersji oryginalnego pakietu
+kończy znak minusa; rozpoczyna on natomiast proces porównywania wersji pakietu
+binarnego.
+<dd>&nbsp;
+<dd>Oto przykładowe wyniki takiego porównywania: <b>1.1 &gt; 1.0.1, 1.1.1 &gt;
+1.1, 11a &gt; 1a, 1:1.0 &gt; 1.1, 1.1 &gt; 1.1-0, 1.1-1 &gt; 1.1 </b>
+<dd>&nbsp;
+<dd>W dwóch ostatnich przypadkach brak numeru wersji pakietu binarnego oznacza,
+że &quot;jest mniejszy&quot; od 1 ale &quot;jest większy&quot; od 0.
+
+</dl>
+
+<p><b>Architecture</b><br>
+Pole określające architekturę pakietu binarnego. Podczas instalowania pakietu
+architektura systemu jest sprawdzana i porównywana z informacją w pakiecie.
+Jeżeli architektury się zgadzają, pakiet zostanie zainstalowany.
+
+<p>Obecnie <tt>dpkg</tt> obsługuje architektury <b>i386</b>, <b>sparc</b>,
+<b>sparc64</b>, <b>alpha</b>, <b>m68k</b>, <b>arm</b>, <b>powerpc</b>,
+<b>mips</b> oraz <b>mipsel</b> dla systemu operacyjnego Linux. <tt>dpkg</tt>
+został także przeniesiony na system operacyjny HURD - jest on przeznaczony dla
+procesorów Intela, a więc nazwa tej architektury to <b>hurd-i386</b>.
+
+<p>Znane są próby przeniesienia <tt>dpkg</tt> na inne systemy, m.in.
+<b>Solaris</b>, <b>HP-UX</b>, <b>IRIX</b>, <b>FreeBSD</b>, jednak oficjalnie
+<tt>dpkg</tt> nie obsługuje tych systemów.
+
+<p>Specjalnym oznaczeniem architektury jest <b>all</b>, które mówi, że pakiet
+binarny nie jest zależny od konkretnej architektury i może zostać zainstalowany
+w dowolnej.
+
+<p>To pole można znaleźć także w pakiecie źródłowym, w pliku <tt>*.dsc</tt> -
+oznacza ono architekturę docelową, czyli tę dla której przeznaczony jest
+skompilowany pakiet binarny. Dodatkową architekturą dla pakietu źródłowego może
+być <b>any</b>, oznaczająca że pakiet źródłowy można skompilować dla dowolnej
+architektury.
+
+<p><b>Maintainer</b><br>
+Opiekun pakietu. To pole zawiera imię, nazwisko oraz e-mail opiekuna pakietu.
+Jeżeli rolę opiekuna pełni lista mailingowa, zamiast imienia i nazwiska znajdzie
+się tu nazwa listy lub grupy osób. Dane opiekuna zapisane są w formacie RFC822,
+czyli najpierw nazwisko lub nazwa, a następnie adres w nawiasach trójkątnych
+&quot;&lt;&gt;&quot;.
+
+<p>Pole opiekuna jest opcjonalne, jednak na adres podany w tym polu użytkownicy
+pakietu najczęściej wysyłają pytania lub uwagi, więc jego brak może utrudnić
+kontakt.
+
+<p><b>Source</b><br>
+Nazwa pakietu źródłowego. To pole dotyczy pakietu źródłowego, a jego zawartość
+jest analogiczna do pola <b>Package</b>, poza tym że po samej nazwie pakietu
+można umieścić w nawiasach okrągłych numer wersji pakietu. Numer wersji
+najczęściej jest pomijany, jeśli jest zgodny z numerem w polu <b>Version</b>
+pakietu binarnego.
+
+
+<p><b>Depends</b><br>
+Definicja całkowitej zależności - pakiet zależy od innego pakietu.
+
+<p>To i poniższe pola mają taki sam format: lista pakietów rozdzielona
+przecinkami. Pakiety mogą być też rozdzielone znakiem kreski pionowej
+&quot;|&quot;, co oznacza logiczne LUB - poprawna jest przynajmniej jedna z
+kilku opcji.
+
+<p>Każdy z elementów tej listy (nie dotyczy to pola <b>Provides</b>) może obok
+nazwy pakietu zawierać w nawiasach okrągłych operator porównania wraz z numerem
+wersji. Operatory porównania to &lt;&lt;, &lt;=, =, =&gt; i &gt;&gt;, czyli:
+mniejsze, mniejsze lub równe, równe, większe lub równe, większe. Na przykład:
+
+<p><tt>
+Depends: perl5, libapache-mod-perl (&lt;= 1.15-2), libmldbm-perl (&lt;=
+2.00-1), libdigest-md5-perl, data-dumper (&lt;= 2.09-1) | perl-5.005,
+libwww-perl (&lt;= 5.42-1)
+</tt>
+
+<p>Pole <b>Depends</b> zawiera listę pakietów wymaganych do zainstalowania
+bieżącego pakietu. Mówiąc dokładniej, dany pakiet nie zostanie skonfigurowany
+jeżeli pakiety od których zależy nie są poprawnie zainstalowane w systemie.
+Ponadto, nie można usunąć pakietu, który jest zależny od bieżącego.
+
+<p>Pakiety od których zależny jest pakiet bieżący mogą być zainstalowane, ale
+nie skonfigurowane. W praktyce oznacza to, że proces instalacji - a później
+konfiguracji tych wszystkich pakietów - może się odbywać w ramach jednej
+operacji.
+
+<p>W wyjątkowych sytuacjach zależności można pominąć, uruchamiając <tt>dpkg</tt>
+z opcją wymuszania, jednak powoduje to zburzenie spójności bazy systemu
+pakietów.
+
+<p><b>Recommends</b><br>
+Definicja silnej zależności - pakiet zaleca inny pakiet.
+
+<p>Pole <b>Recommends</b> jest ignorowane przez program <tt>dpkg</tt> i nie
+dotyczy zastosowań z wiersza poleceń. Informacje tego pola są przetwarzane przez
+narzędzia pełnoekranowe, takie jak <tt>dselect</tt> czy <tt>capt</tt>. W
+przypadku dselect wystąpienie tego typu zależności spowoduje wyświetlenie listy
+zależności z domyślnie wybranym tym pakietem. Dzięki temu w szybki sposób można
+wybrać domyślne pakiety.
+
+<p>Zależność ta powinna oznaczać, że dodatkowe pakiety są przydatne, ale nie
+stanowią niezbędnego warunku działania programu.
+
+<p><b>Suggests</b><br>
+Definicja słabej zależności - pakiet sugeruje inny pakiet.
+
+<p>Podobnie jak w poprzednim wypadku, pole to interpretowane jest jedynie przez
+narzędzia pełnoekranowe. <tt>dselect</tt> dołączy wskazane pakiety do listy
+zależności, ale pakiety nie będą domyślnie wybrane do zainstalowania.
+
+<p>Najczęściej sugerowane są dodatkowe moduły rozszerzające możliwości danego
+pakietu albo dokumentacja.
+
+<p><b>Pre-Depends</b><br>
+Podobnie jak <b>Depends</b>, ale wymagany pakiet musi być poprawnie
+zainstalowany i skonfigurowany przez rozpoczęciem procedury instalacji bieżącego
+pakietu.
+
+<p>Jeżeli do instalacji wybrano dwa pakiety, w tym jeden dla którego określono
+&quot;przed-zależność&quot;, <tt>dpkg</tt> musi zainstalować i skonfigurować
+pierwszy pakiet, a następnie uruchomić się po raz drugi dla kolejnego pakietu.
+Ważna jest kolejność instalowania wybranych pakietów. Kolejność wywoływania
+programu <tt>dpkg</tt> powinien ustalić program <tt>dselect</tt> lub
+<tt>apt</tt>.
+
+<p>&quot;Przed-zależność&quot; jest niezbędna jedynie wtedy, gdy do
+skonfigurowania bieżącego pakietu potrzebny jest funkcjonujący poprawnie (czyli
+wcześniej skonfigurowany) inny pakiet. Istotne pakiety, takie jak <tt>libc6</tt>
+czy <tt>bash</tt>, i tak instalowane są we wczesnym etapie, tak więc najczęściej
+wystarcza użycie zwykłej zależności - pola <b>Depends</b>.
+
+<p><b>Conflicts</b><br>
+Konflikt pomiędzy pakietami oznacza, że nie mogą istnieć w systemie w tym samym
+czasie. Jeżeli konflikt został wykryty przez <tt>dpkg</tt>, zostanie zgłoszony
+błąd, a proces instalacji zatrzymany. <tt>dselect</tt> w takim przypadku
+wyświetli listę konfliktów, co umożliwi użytkownikowi podjęcie decyzji, który
+pakiet należy przeznaczyć do skasowania, a który do zainstalowania.
+
+<p>Specjalnym przypadkiem konfliktu jest konflikt z pakietem o takiej samej
+nazwie, ewentualnie o nazwie takiej jak pakietu wirtualnego, którego dostarcza
+(<b>Provides</b>) ten sam pakiet. Wymusza to sytuację, w której może istnieć w
+systemie tylko jeden pakiet, dostarczający pakietu wirtualnego o tej danej
+nazwie.
+
+<p>Jeżeli konflikt dotyczy pakietu o wersji &quot;wcześniejszej&quot; niż
+podana, powstaje problem: drugi pakiet musi być wcześniej usunięty lub
+zaktualizowany. Kolejność instalowania czy usuwania pakietów może zostać źle
+określona przez <tt>dselect</tt> i radzi sobie z nią dopiero system
+<tt>apt</tt>.
+
+<p><b>Replaces</b><br>
+Zastąpienie pakietu powodującego konflikt. Jeżeli wymieniony w tym polu pakiet
+został także wymieniony w polu <b>Conflicts</b>, <tt>dpkg</tt> automatycznie
+zastąpi go bieżącym, bez ingerencji administratora.
+
+<p>Pole <b>Replaces</b> nie dotyczy pakietów wirtualnych, a więc nazwa użyta w
+tym polu musi określać prawdziwy pakiet.
+
+
+<p><b>Enhances</b><br>
+Rozszerzenie funkcji innego pakietu. To pole jest niejako odwrotnością pola
+<b>Suggests</b>. W chwili obecnej jest ignorowane, ale zostało przewidziane do
+użycia w najbliższej przyszłości.
+
+<p>Niektóre pakiety z podstawowej dystrybucji (<b>main</b>) sugerują
+wykorzystanie pakietów spoza głównego archiwum (np. <b>non-free</b> lub
+<b>non-US</b>). Może to spowodować kłopot, gdy dodatkowe archiwum nie jest
+dostępne, a <tt>dselect</tt> zgłosi brak niektórych pakietów. Rozwiązaniem ma
+być właśnie to pole - wtedy pakiety spoza archiwum głównego zgłoszą fakt, że są
+dodatkiem do pakietów z tego archiwum.
+
+<p><b>Provides</b><br>
+Udostępnianie wirtualnego pakietu. Dany pakiet może występować pod kilkoma
+nazwami: jedną prawdziwą i pozostałymi określającymi pakiety wirtualne. Jeżeli
+inny pakiet zależy od pakietu wirtualnego, wystarczy obecność w systemie
+przynajmniej jednego pakietu, który dostarcza ten pakiet wirtualny.
+
+<p>Dla przykładu, gdy pakiet wymaga edytora <tt>emacs</tt>:
+
+<p><tt>
+Package: vm<br>
+Depends: emacs
+</tt>
+
+<p>wystarczy, że w systemie znajduje się jakiś pakiet, który spełnia funkcje
+tego edytora:
+
+<p><tt>
+Package: xemacs<br>
+Provides: emacs
+</tt>
+
+<p>Pakiet wirtualny nie posiada wersji, toteż nie można uzależnić innego pakietu
+od obecności pakietu wirtualnego w określonej wersji. W przypadku odwołania się
+do numeru wersji, zależność będzie dotyczyć tylko prawdziwego pakietu.
+
+<p><b>Build-Depends</b><br>
+To pole, jak i trzy poniższe, dotyczy wyłącznie pakietów źródłowych. Dany pakiet
+źródłowy nie może zostać skompilowany, jeżeli w systemie nie zostaną zachowane
+podane zależności.
+
+<p>Format listy pakietów występujący tym i poniższych polach jest identyczny,
+jak w przypadku pól zależności dotyczących pakietów binarnych. Ponadto, po
+nazwie pakietu tworzącego zależność można umieścić rozdzielone spacjami nazwy
+architektur, dla których ten pakiet ma występować. Jeżeli nazwa architektury
+poprzedzona jest znakiem wykrzyknika, oznacza to negację wszystkich architektur
+oprócz podanej.
+
+<p>Przykład wykorzystania tego pola w opisie pakietu źródłowego:
+
+<p><tt>
+Build-Depends: kernel-headers-2.2.10 [!hurd-i386], hurd-dev [hurd-i386],
+gnumach-dev [hurd-i386]
+</tt>
+
+<p>Pole <b>Build-Depends</b> określa zależność od pakietów binarnych dla celu
+<b>build</b>, <b>binary</b>, <b>binary-arch</b> oraz <b>binary-indep</b>.
+
+<p><b>Build-Conflicts</b><br>
+Pole zawiera listę pakietów binarnych, których obecność w systemie uniemożliwia
+skompilowanie pakietu dla celu <b>build</b>, <b>binary</b>, <b>binary-arch</b>
+oraz <b>binary-indep</b>.
+
+<p><b>Build-Depends-Indep</b><br>
+Pole zawiera listę pakietów binarnych wymaganych do skompilowania pakietu dla
+celu <b>binary</b> oraz <b>binary-indep</b>.
+
+<p><b>Build-Conflicts-Indep</b><br>
+Pole zawiera listę pakietów binarnych, których obecność w systemie uniemożliwia
+skompilowanie pakietu dla celu <b>build</b> oraz <b>binary-indep</b>.
+
+<p><b>Description</b><br>
+Opis pakietu źródłowego lub binarnego. Pierwszy wiersz to skrócony opis pakietu,
+zazwyczaj wyświetlany przez pełnoekranowe narzędzia (<tt>dselect</tt>,
+<tt>capt</tt>) na liście pakietów. Szczegółowy opis pakietu rozpoczyna się w
+następnym wierszu. Zgodnie z formatem danych zawartych w pliku kontrolnym,
+pierwszym znakiem wiersza jest spacja, zaś wiersz zawierający wyłącznie spację i
+kropkę reprezentuje wiersz pusty.
+
+<p>Opis pakietu zwykle wzięty jest z podręcznika głównego programu tego pakietu
+lub z pliku <tt>README</tt>. Ponieważ opis ten często decyduje o tym, czy
+administrator zdecyduje się zainstalować dany pakiet, pole to powinno zawierać
+starannie dobrane informacje.
+
+<p>Dla pliku <tt>*.changes</tt> pole to ma specjalne znaczenie i zawiera spis
+skróconych opisów poszczególnych pakietów binarnych zbudowanych z danego pakietu
+źródłowego. Pierwszy wiersz pola tego pliku jest pusty, kolejne zawierają nazwę
+pakietu binarnego, znak minusa oraz skrócony opis pakietu.
+
+<p><b>Essential</b><br>
+Pole określające czy pakiet binarny jest istotny, czyli czy <tt>dpkg</tt>
+pozwoli usunąć go z systemu.
+
+<p>Pole może przyjmować dwie wartości: <b>yes</b> lub <b>no</b>. Druga wartość
+ma takie samo działanie, jakby w pliku kontrolnym w ogóle nie było tego pola.
+
+<p><b>Section</b><br>
+Sekcja dla pakietu binarnego lub źródłowego. Dany pakiet może zostać
+umiejscowiony w jednym z wielu podkatalogów grupujących pakiety o podobnym
+działaniu. Sekcja może także określać archiwum, w którym znajduje się dany
+pakiet, jeżeli nie jest to archiwum <b>main</b>.
+
+<p>To pole jest przeznaczone dla programów pełnoekranowych, które przedstawiając
+listę pakietów mogą ją uporządkować według sekcji. <tt>dpkg</tt> nie uwzględnia
+pola <b>Section</b>.
+
+<p>Nazwa sekcji odzwierciedla miejsce pliku w archiwum FTP. W chwili obecnej
+istnieje podział na następujące sekcje:
+
+<dl>
+
+<dd><b>admin</b>
+<dd>narzędzia tylko dla administratora - modyfikujące pliki systemowe i
+wpływające na działanie systemu
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>base</b>
+<dd>specjalna sekcja określająca pakiety, które zostaną zainstalowane przez
+program instalacyjny
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>comm</b>
+<dd>programy komunikacyjne wykorzystujące modem lub faks
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>devel</b>
+<dd>kompilatory, narzędzia do tworzenia programów, biblioteki przeznaczone dla
+debuggera, kody źródłowe
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>doc</b>
+<dd>dokumentacja systemowa oraz dla innych pakietów, programy do jej
+przeglądania, biuletyny i czasopisma w postaci elektronicznej
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>editors</b>
+<dd>edytory tekstu wraz z odpowiednimi modułami
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>electronics</b>
+<dd>programy do wykorzystania w elektronice, narzędzia do projektowania i
+analizowania układów elektronicznych
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>games</b>
+<dd>gry i innego rodzaju programy do przyjemnego marnowania czasu
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>graphics</b>
+<dd>edytory i inne narzędzia do obróbki grafiki bitmapowej, wektorowej lub 3D;
+przeglądarki plików graficznych oraz programy demonstracyjne
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>hamradio</b>
+<dd>narzędzia dla użytkowników hamradio
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>interpreters</b>
+<dd>interpretery, biblioteki dla języków skryptowych
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>libs</b>
+<dd>biblioteki dla innych programów
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>mail</b>
+<dd>serwery i klienty poczty elektronicznej
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>math</b>
+<dd>narzędzia do zastosowań matematycznych
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>misc</b>
+<dd>pakiety, które nie trafiły do innej sekcji
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>net</b>
+<dd>serwery i klienty usług sieciowych, narzędzia administracyjne i
+diagnostyczne dla sieci LAN i WAN
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>news</b>
+<dd>serwery i klienty USENET
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>oldlibs</b>
+<dd>stare wersje bibliotek lub kompilatory tworzące kod wykorzystujący wyłącznie
+stare biblioteki
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>otherosfs</b>
+<dd>narzędzia do korzystania z innych systemów operacyjnych lub systemów plików,
+emulatory
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>science</b>
+<dd>narzędzia do wykorzystania w zastosowaniach naukowych
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>shells</b>
+<dd>alternatywne powłoki systemowe
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>sound</b>
+<dd>narzędzia związane z dźwiękiem lub plikami muzycznymi
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>tex</b>
+<dd>narzędzia oraz moduły dla systemu publikacji TeX
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>text</b>
+<dd>narzędzia do przetwarzania i drukowania plików tekstowych, procesory tekstu,
+słowniki
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>utils</b>
+<dd>wszelkiego rodzaju programy narzędziowe do wykorzystania przez wszystkich
+użytkowników
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>web</b>
+<dd>serwery i klienty WWW, narzędzia do tworzenia publikacji WWW oraz
+administrowania serwisami webowymi
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>x11</b>
+<dd>programy, biblioteki i moduły związane z systemem X Window
+
+</dl>
+
+Oprócz tych sekcji istnieje także podział pakietów ze względu na archiwum w
+jakim się znajdują:
+
+<dl>
+
+<dd><b>contrib/{admin,base,comm,...}</b>
+<dd>pakiety spełniające zasady oprogramowania wolnodostępnego, ale do pełnego
+działania wymagające pakietów nie będących pakietami wolnodostępnymi
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>non-free/{admin,base,comm,...}</b>
+<dd>pakiety nie będące pakietami wolnodostępnymi w rozumieniu Debiana (DFSG)
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>non-US/{main,contrib,non-free}</b>
+<dd>pakiety, które ze względu na prawo amerykańskie nie mogą być udostępniane na
+tamtejszych serwerach (dotyczy to przede wszystkim oprogramowania
+wykorzystującego techniki kryptograficzne)
+
+</dl>
+
+Ten podział na sekcje jest oczywiście zupełnie umowny i inne dystrybucje mogą
+wprowadzić swój własny. Dla przykładu, Corel wprowadził swoją dodatkową sekcję
+<b>Corel Desktop</b>.
+
+<p><b>Priority</b><br>
+Priorytet pakietu binarnego lub źródłowego, czyli jego ważność. Podobnie jak
+pole <b>Section</b>, jest ono ignorowane przez <tt>dpkg</tt>, a może być brane
+pod uwagę przez narzędzia wyższego poziomu, np. <tt>dselect</tt>.
+
+Informacja z tego pola może być wykorzystywana przy grupowaniu pakietów na
+liście, a bardziej zaawansowane programy mogą dzięki niej ustalić kolejność
+instalowania pakietów według ważności.
+
+Poniżej prezentujemy listę priorytetów określonych w <i>Debian Policy</i> i
+rozpoznawanych przez <tt>dpkg</tt>.
+
+<dl>
+
+<dd><b>required</b>
+<dd>Pakiety wymagane, niezbędne do poprawnego funkcjonowania systemu. Ich
+odinstalowanie może spowodować niemożność ponownej instalacji. System, w którym
+zainstalowane są tylko pakiety wymagane potrafi sam wystartować i zainstalować
+inne pakiety.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>important</b>
+<dd>Pakiety ważne, których brak byłby szczególnie dotkliwy dla użytkowników
+systemów uniksowych, m.in. narzędzia bez których pozostała część systemu mogłaby
+nie działać poprawnie. Ważnymi pakietami nie mogą być duże programy, takie jak
+Emacs, system X Window czy TeX.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>standard</b>
+<dd>Pakiety standardowe dostarczają skromne, ale zupełnie poprawnie działające
+środowisko tekstowe. Te pakiety są instalowane domyślnie, jeżeli użytkownik
+samodzielnie nie określi pakietów przeznaczonych do zainstalowania. Standardowo
+instalowany jest m.in. edytor Emacs oraz podstawowe komponenty systemu TeX i
+LaTeX.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>optional</b>
+<dd>Pakiety opcjonalne - te które powinny znaleźć się w każdym w pełni
+skonfigurowanym systemie. Można je zainstalować "w ciemno", bez wczytywania się
+w opis. Pakiety te nie mają dodatkowych wymagań. Do tej kategorii zaliczyć można
+pełną dystrybucję TeX-a, system X Window i wiele innych powszechnie używanych
+aplikacji.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>extra</b>
+<dd>Pakiety dodatkowe mogą powodować konflikt z pakietami o innym priorytecie,
+mieć specjalne wymagania systemowe lub są przeznaczone do specjalnych
+zastosowań.
+
+</dl>
+
+Pakiety binarne o danym priorytecie nie mogą być zależne od pakietów o niższym
+priorytecie.
+
+<p><b>Binary</b><br>
+Pole pakietu źródłowego określające nazwy pakietów binarnych rozdzielonych
+spacjami lub przecinkami, które można zbudować z danego pakietu źródłowego. Nie
+wszystkie pakiety można uzyskać dla danej architektury, szczegółowe informacje
+znajdują się w pliku kontrolnym.
+
+<p>Gdy pole występuje w pliku <tt>*.changes</tt>, wymienione są tam nazwy
+pakietów binarnych dostarczanych wraz z pakietem źródłowym.
+
+<p><b>Installed-Size</b><br>
+Pole pakietu binarnego lub pliku opisu archiwum <b>Packages</b>, określające
+ilość kilobajtów wolnej pamięci dyskowej potrzebnej do zainstalowania danego
+pakietu.
+
+<p><b>Files</b><br>
+Pole dotyczące pakietu źródłowego lub dystrybucyjnego, zawierające listę plików
+z których składa się pakiet źródłowy.
+
+<p>Lista plików jest podzielona na wiersze, dane o pliku w każdym z wierszy
+rozdzielone są spacjami.
+
+<p>Dane dla pakietu źródłowego (plik <tt>*.dsc</tt>) to suma kontrolna MD5
+pliku, rozmiar pliku i nazwa pliku. Suma kontrolna i rozmiar są sprawdzane
+podczas rozpakowywania pakietu źródłowego przez program <tt>dpkg-source</tt>.
+
+<p>Dane dla pakietu dystrybucyjnego (plik <tt>*.changes</tt>) to suma kontrolna
+MD5 pliku, rozmiar pliku, sekcja danego pakietu, priorytet danego pakietu i
+nazwa pliku. Informacje o sekcji i priorytecie pakietu mogą określać położenie
+pliku w archiwum FTP.
+
+<p><b>Standards-Version</b><br>
+To pole określa numer wersji standardu, z jakim zgodny jest dany pakiet
+źródłowy. Dla dystrybucji Debiana standard określony jest w dokumencie <i>Debian
+Policy</i>.
+
+<p>Pole może być wykorzystywane przez narzędzia do sprawdzania poprawności
+budowy pakietu źródłowego - tak jak to robi <i>lintian</i>.
+
+<p><b>Distribution</b><br>
+Pole dotyczy pakietu dystrybucyjnego, a jego wartość jest ustalana na podstawie
+zawartości pliku <tt>changelog</tt> pakietu źródłowego. Określa docelową
+dystrybucję dla danego pakietu dystrybucyjnego.
+
+<p>Dystrybucje zostały podzielone ze względu na stan zaawansowania prac nad
+pakietami:
+
+<dl>
+
+<dd><b>unstable</b>
+<dd>Wszystkie nowe pakiety są umieszczane w dystrybucji <b>unstable</b>. Pakiet
+taki może nie funkcjonować poprawnie; mogą nawet wystąpić kłopoty z instalacją.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>frozen</b>
+<dd>Co jakiś czas dystrybucja unstable zostaje &quot;zamrożona&quot;, co
+oznacza, że nie są dodawane do niej nowe pakiety, a jedynie usuwane błędy
+istniejących pakietów. Proces testowania takiej dystrybucji trwa od kilku do
+kilkunastu tygodni, po czym dystrybucji nadaje się miano stabilnej.
+<dd>&nbsp;
+<dd>Najczęściej poprawki dla dystrybucji <b>frozen</b> trafiają także do
+dystrybucji <b>unstable</b>, tak więc w polu <b>Distribution</b> mogą być
+określone te dwie dystrybucje.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>stable</b>
+<dd>Dystrybucja stabilna to dystrybucja w danym czasie &quot;oficjalna&quot;, w
+której nie przewiduje się już zmian poza poprawkami poważnych błędów, przede
+wszystkim dotyczących bezpieczeństwa. Dopiero ta dystrybucja, oprócz nazwy
+kodowej, otrzymuje numer wersji. W przypadku opublikowania zmian aktualnej
+wersji zmienia się także jej numer (np. 2.2r1 staje się 2.2r2, później 2.2r3
+itd.).
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>experimental</b>
+<dd>Pakiety z dystrybucji eksperymentalnej są zazwyczaj we wczesnym stadium
+rozwoju, który nie pozwala na umieszczenie ich w normalnej dystrybucji.
+Korzystanie z tych pakietów jest najbardziej ryzykowne i nie ma żadnej
+gwarancji, że uda się je choćby zainstalować.
+
+</dl>
+
+<p><b>Urgency</b><br>
+Wartość tego pola jest ustalana na podstawie zawartości pliku changelog i
+pojawia się w pliku opisu pakietu dystrybucyjnego <tt>*.changes</tt>. Wartością
+jest jedno słowo kluczowe, po którym może następować komentarz. W polu tym
+znajdziemy informacje o tym, jak ważne jest dokonanie aktualizacji danego
+pakietu.
+
+<dl>
+
+<dd><b>low</b>
+<dd>Nowy pakiet poprawia mało istotne błędy lub dostarcza nowej wersji
+oryginalnego źródła.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>medium</b>
+<dd>W nowym pakiecie poprawiono błędy, które wpływały na bezpieczeństwo systemu
+lub uniemożliwiały poprawne funkcjonowanie pakietu. Aktualizację pakietu warto
+wykonać w najbliższym czasie.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>high</b>
+<dd>Korzystanie ze starego pakietu zagraża spójności systemu. Jak najszybciej
+należy zaktualizować ten pakiet.
+
+</dl>
+
+<p><b>Date</b><br>
+Pole określające datę zbudowania pakietu dystrybucyjnego, pojawiające się w
+pliku <tt>*.changes</tt>.
+
+<p><b>Format</b><br>
+Pole określające numer wersji formatu pliku <tt>*.changes</tt>, pojawiające się
+w tym właśnie pliku. Ten dokument dotyczy formatu w wersji 1.6.
+
+<p><b>Changes</b><br>
+To pole pojawia się w opisie pakietu dystrybucyjnego w pliku <tt>*.changes</tt>
+i zawiera opis zmian wprowadzonych w aktualnej wersji pakietu, w formie
+czytelnej dla człowieka.
+
+<p>Wartość tego pola jest ustalana na podstawie pliku <tt>changelog</tt> z
+pakietu źródłowego.
+
+<p><b>Closes</b><br>
+To pole także dotyczy pliku <tt>*.changes</tt>, a zawiera informacje
+przeznaczone dla systemu śledzenia błędów BTS.
+
+<p>Jeżeli w danym pakiecie usunięto błąd, który został wcześniej zgłoszony i
+któremu został nadany numer rekordu bazy danych BTS, w pliku changelog (oraz w
+polu <tt>Changes</tt>) w spisie zmian może pojawić się informacja tekstowa
+<tt>closes: #11111, #22222, ....</tt> W informacji tej podane są numery błędów
+uznanych za zamknięte, czyli usunięte lub zignorowane. Numery te zostają
+powtórzone w polu <b>Closes</b>, jako lista rozdzielona spacjami.
+
+<p><b>Filename</b><br>
+Pole pojawia się w pliku opisu archiwum Packages i zawiera ścieżkę do pliku z
+pakietem, określoną względem katalogu głównego archiwum Debiana. Jeżeli pakiet
+został podzielony na kilka plików, pole może zawierać kilka wartości
+rozdzielonych spacjami.
+
+<p><b>MSDOS-Filename</b><br>
+Pole jest analogiczne do poprzedniego, z tym że nazwa pliku jest zgodna z
+systemem plików MSDOS (8.3 - osiem znaków nazwy pliku, kropka, trzy znaki
+rozszerzenia nazwy pliku).
+
+<p><b>Size</b><br>
+Pole pojawia się w pliku opisu archiwum <tt>Packages</tt> i zawiera rozmiar
+pliku z pakietem lub - jeżeli został od podzielony na części - rozmiary plików
+rozdzielone spacjami. Rozmiar pliku określony jest w bajtach.
+
+<p><b>MD5sum</b><br>
+Pole pojawia się w pliku opisu archiwum <tt>Packages</tt> i zawiera sumę
+kontrolną MD5 dla pliku z pakietem lub - jeżeli został od podzielony na części
+-, sumy kontrolne plików rozdzielone spacjami.
+
+<p><b>Status</b><br>
+Pole pojawia się w pliku stanu bazy danych systemu pakietów status i zwiera
+informacje o stanie pakietu w systemie. Informacje zostały podzielone na trzy
+klasy: stan bieżący, stan wyboru oraz znacznik. Wartości te mogą zostać
+zmienione za pomocą programu <tt>dpkg</tt> lub <tt>dselect</tt>.
+
+<p>Stan bieżący pakietu:
+
+<dl>
+
+<dd><b>installed</b> (zainstalowany)
+<dd>Pakiet jest rozpakowany i poprawnie skonfigurowany.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>half-installed</b> (zainstalowany częściowo)
+<dd>Instalacja pakietu została rozpoczęta, ale niedokończona z pewnych powodów.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>not-installed</b> (niezainstalowany)
+<dd>Pakiet nie jest zainstalowany w systemie.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>unpacked</b> (rozpakowany)
+<dd>Pakiet jest rozpakowany ale nie skonfigurowany.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>half-configured</b> (skonfigurowany częściowo)
+<dd>Pakiet jest rozpakowany a konfiguracja została rozpoczęta, ale niedokończona
+z pewnych powodów.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>config-files</b> (pliki konfiguracyjne)
+<dd>Tylko pliki konfiguracyjne pakietu zostały w systemie.
+
+</dl>
+
+Stan wyboru pakietu:
+
+<dl>
+
+<dd><b>install</b> (instalacja)
+<dd>Pakiet został wybrany do zainstalowania.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>deinstall</b> (deinstalacja)
+<dd>Pakiet został wybrany do deinstalowania (to znaczy, że chcemy skasować
+wszystkie pliki pakietu oprócz plików konfiguracyjnych).
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>purge</b> (wyczyszczenie)
+<dd>Pakiet został wybrany do wyczyszczenia (to znaczy, że chcemy skasować
+wszystko, włącznie z plikami konfiguracyjnymi).
+
+</dl>
+
+Znaczniki (flagi) pakietu:
+
+<dl>
+
+<dd><b>hold</b> (wstrzymanie)
+<dd>Pakiet oznaczony jako wstrzymany; nie jest obsługiwany przez <tt>dpkg</tt>,
+chyba że użyje się opcji <tt>--force-hold</tt>.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>reinst-required</b> (konieczna reinstalacja)
+<dd>Pakiet oznaczony w ten sposób jest uszkodzony i wymaga ponownego
+zainstalowania. Taki pakiet nie może zostać usunięty przez <tt>dpkg</tt>, chyba
+że użyje się opcji <tt>--force-reinstreq</tt>.
+
+</dl>
+
+<p><b>Config-Version</b><br>
+Pole pojawia się w pliku stanu bazy danych systemu pakietów status i jeżeli nie
+jest zainstalowany lub skonfigurowany, zawiera numer wersji pakietu, której
+pozostały pliki konfiguracyjne.
+
+<p><b>Conffiles</b><br>
+Pole pojawia się wyłącznie w pliku stanu bazy danych systemu pakietów status,
+gdy pakiet zawiera listę plików konfiguracyjnych. Pozycja na tej liście składa
+się z nazwy pliku konfiguracyjnego i sumy kontrolnej MD5 oryginalnego pliku.
+Dzięki tej informacji system pakietów wie, czy administrator zmodyfikował
+oryginalny plik konfiguracyjny.
+
+<p><b>Pole definiowane przez użytkownika</b><br>
+Pola, które nie zostały wymienione powyżej uznawane są za pola definiowane przez
+użytkownika i ignorowane przez system pakietów Debiana. Te pola, jeżeli pojawią
+się w pliku <tt>control</tt> pakietu źródłowego, nie zostaną przepisane do pliku
+kontrolnego pakietu binarnego czy źródłowego.
+
+<p>Jeżeli istnieje taka potrzeba, można wykorzystać specjalne pole
+rozpoczynające się od znaku X, z następującymi po nim opcjonalnymi znakami B, C
+lub S, po których następuje minus - oraz właściwa nazwa pola. Jeżeli znakiem
+specjalnym jest B, pole to znajdzie się w pliku <tt>control</tt> pakietu
+binarnego; jeżeli znakiem specjalnym jest S, pole pojawi się w pliku
+<tt>*.dsc</tt> pakietu źródłowego; jeśli tym znakiem jest C, dotyczy to pliku
+<tt>*.changes</tt> pakietu dystrybucyjnego.
+
+<p>Można użyć kilku znaków specjalnych, na przykład:
+
+<p><tt>XBS-Comment</tt>: komentarz z pliku <tt>debian/control</tt> pakietu
+źródłowego
+<p>W podanym przykładzie pole <tt>Comment: To jest komentarz...</tt> pojawi się
+w opisie pakietu źródłowego i binarnego.
+
+<p><b>Wycofane pola pliku kontrolnego</b><br>
+Poniższe pola zostały wycofane i mogą pojawiać się najwyżej w starych pakietach
+Debiana.
+
+<p><b>Revision, Package-Revision, Package_Revision</b><br>
+Numer wersji pakietu Debiana; obecnie jest częścią pola <b>Version</b>.
+
+<p><b>Recommended</b><br>
+Obecnie pole ma nazwę <b>Recommends</b>.
+
+<p><b>Optional</b><br>
+Obecnie pole ma nazwę <b>Suggests</b>.
+
+<p><b>Class</b><br>
+Obecnie pole ma nazwę <b>Priority</b>.
+
+<h3>Plik historii pakietu (<tt>changelog</tt>)</h3>
+
+<p>Plik historii pakietu jest wymagany przez pakiet źródłowy i pojawia się w nim
+jako plik <tt>debian/changelog</tt>. Ten plik powinien być umieszczony w
+pakiecie binarnym, jako
+<tt>/usr/share/doc/&lt;nazwa-pakietu*&gt;/changelog.gz</tt>, jeżeli oryginalny
+pakiet źródłowy jest źródłowym pakietem Debiana lub
+<tt>/usr/share/doc/&lt;nazwa-pakietu*&gt;/changelog.Debian.gz</tt>, jeśli
+oryginalny pakiet źródłowy został &quot;zdebianizowany&quot;.
+
+<p>Plik historii pakietu - oprócz dostarczenia informacji czytelnej dla
+użytkownika o dokonanych zmianach w pakiecie - ma specjalne znaczenie.
+
+<p>Plik ten jest analizowany przez program <tt>dpkg-parsechangelog</tt>, który
+na podstawie zawartości pliku generuje odpowiedni plik kontrolny, wykorzystywany
+później do zbudowania plików kontrolnych dla pakietów binarnych, źródłowego i
+dystrybucyjnego.
+
+<p>Domyślny format pliku jest następujący:
+
+
+<p><tt>
+&lt;pakiet&gt; (&lt;wersja&gt;) &lt;dystrybucja&gt;;
+urgency=&lt;ważność&gt;<br><br>
+
+ * &lt;opis zmian, które dotyczą pakietu&gt;<br>
+ &lt;dalsza część opisu, jeżeli nie zmieściła się powyżej><br>
+ * &lt;następny punkt opisu zmian&gt;<br><br>
+
+-- &lt;opiekun&gt; &lt;data&gt;
+</tt>
+
+<p>Część tych informacji jest wykorzystana przy tworzeniu plików kontrolnych:
+
+<dl>
+
+<dd><b>pakiet</b>
+<dd>Nazwa pakietu, taka sama jak w polu <b>Package</b> pliku <tt>control</tt>
+pakietu źródłowego.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>wersja</b>
+<dd>Numer wersji pakietu, który powinien być identyczny z numerem w nazwie
+katalogu zawierającego źródła pakietu. Numer ten pojawi się w pliku kontrolnym
+pakietu binarnego, w polu <b>Version</b>.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>dystrybucja</b>
+<dd>Informacja jest kopiowana do pola <b>Distribution</b> pliku kontrolnego
+<tt>*.changes</tt>.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>ważność</b>
+<dd>Informacja jest kopiowana do pola <b>Urgency</b> pliku kontrolnego
+<tt>*.changes</tt>. W polu nie można wykorzystać znaku przecinka, gdyż przecinki
+rozdzielają listę zawierającą pary <tt>&lt;pole&gt;=&lt;wartość&gt;</tt>.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>opiekun</b>
+<dd>Opiekun tej wersji pakietu. Jeżeli wartość tego pola pokrywa się z polem
+<b>Maintainer</b> pliku kontrolnego, autorem tej wersji pakietu jest pierwotny
+opiekun. Można umieścić w tym polu dane innej osoby, co znaczy że ta wersja
+pakietu została utworzona przez kogoś innego, niż pierwotny opiekun pakietu.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>data</b>
+<dd>Data utworzenia danej wersji pakietu, podana w formacie RFC822 i
+wygenerowana przez program <tt>822-date</tt>.
+<dd>&nbsp;
+
+<dd><b>opis zmian</b>
+<dd>Dotyczy przede wszystkim zmian w pakiecie Debiana (tzn. katalogu
+<tt>debian/</tt> pakietu źródłowego), szczególnie gdy opis zmian w oryginalnym
+źródle jest zawarty w innym pliku. Jeżeli pakiet jest specyficznym pakietem
+dystrybucji Debiana, w opisie mogą się znaleźć informacje o zmianach w całym
+źródle.
+<dd>&nbsp;
+<dd>Jeżeli pakiet jest częścią systemu śledzenia błędów, takiego jak np.
+<a href="http://www.debian.org/Bugs">http://www.debian.org/Bugs</a>, a w opisie
+zmian pojawia się tekst <tt>Closes: #12345</tt>, podany numer jest dołączany do
+listy zamkniętych błędów pola <b>Closes</b> pliku <tt>*.changes</tt>.
+<dd>&nbsp;
+<dd>W opisie zmian często pojawiają się charakterystyczne informacje.
+<tt>Initial release</tt> to często pierwszy wpis do historii zmian. <tt>New
+upstream release</tt> oznacza zmianę w oryginalnym źródle i ponowną jego
+debianizację. <tt>NMU</tt> lub <tt>Non-maintainer release</tt> to informacja o
+tym, że dana wersja pakietu została utworzona przez osobę, która nie jest
+oficjalnym opiekunem tego pakietu.
+
+</dl>
+
+Format pliku historii zmian można zastąpić innym, pod warunkiem że w ostatnich
+40 wierszach pliku pojawi się ciąg znaków rozpoznawany przez wyrażenie regularne
+Perla <tt>\schangelog-format:\s+([0-9a-z]+)\W</tt> oraz istnieje odpowiedni
+program analizujący ten format, dostępny w systemie jako
+<tt>/usr/lib/dpkg/parsechangelog/&lt;format-name&gt;</tt> lub
+<tt>/usr/local/lib/dpkg/parsechangelog/&lt;format-name&gt;</tt>. Program
+analizujący format musi wygenerować dane, takie same jak w przypadku domyślnych
+ustawień programu <tt>dpkg-parsechangelog</tt> dla domyślnego formatu pliku
+historii.
+
+<h3>Program obsługi pakietu źródłowego (<tt>rules</tt>)</h3>
+
+Charakterystyczne dla systemu pakietów Debiana jest to, że proces
+przygotowywania plików z których zostanie utworzony pakiet binarny jest
+niezależny od wykorzystywanych w tym celu narzędzi. W skrajnym przypadku pliki
+takie można przygotować ręcznie, co może przydać się przy tworzeniu
+&quot;pustych&quot; pakietów jedynie z informacjami dla systemu pakietów. Ale
+pliki robocze do budowy pakietu binarnego można wygenerować także za pomocą
+specjalnego narzędzia - np. <tt>yada</tt>.
+
+<p>Aby zbudować pakiet binarny ze standardowego pakietu źródłowego Debiana,
+wywołuje się odpowiedni program (<tt>debian/rules</tt>) znajdujący się w tym
+pakiecie źródłowym.
+
+<p>W zależności od argumentów przekazanych temu programowi, wykonywane są
+odpowiednie czynności. Ponieważ tradycyjnie ten program jest skryptem
+<tt>Makefile</tt>, argument jest celem (ang. <i>target</i>) dla programu
+<tt>make</tt>.
+
+<p><b>build</b><br>
+Ten cel powoduje skompilowanie źródeł bez ingerencji użytkownika. Jeżeli
+oryginalne źródło wymusza interakcję z użytkownikiem, zdebianizowany pakiet
+źródłowy musi być tak zmodyfikowany, aby wstępna konfiguracja nie była już
+potrzebna. Wszelkie operacje wykonywane w ten sposób nie mogą wymagać uprawnień
+użytkownika root.
+
+<p>Jeżeli z tego samego źródła powstaje kilka pakietów binarnych, dla których
+sposób kompilacji jest inny, ten cel przestaje mieć sens, a proces kompilacji
+wywołujemy poprzez cel <tt>binary</tt>.
+
+<p>W pewnych przypadkach, szczególnie gdy proces kompilowania pakietu jest
+długi, można zapobiec ponownemu kompilowaniu źródeł przy następnym uruchomieniu
+<tt>debian/rules build</tt>.
+
+<p><b>binary, binary-arch, binary-indep</b><br>
+Wywołanie tego celu powoduje zbudowanie pakietu binarnego ze skompilowanych
+źródeł. Proces jest ten rozdzielony na kolejne cele <b>binary-arch</b> i
+<b>binary-indep</b>, w zależności od tego, czy pakiet binarny jest przeznaczony
+dla tylko jednej architektury, czy dla wszystkich.
+
+<p>Sam cel binary powinien wywołać odpowiednie cele zależne od wyboru
+architektury, a także cel <b>build</b>, jeżeli ten nie został jeszcze wywołany.
+Cele <b>binary-*</b> powinny przygotować odpowiedni katalog roboczy, wygenerować
+plik kontrolny poprzez wywołanie programu <tt>dpkg-gencontrol</tt>, a następnie
+zbudować pakiet binarny w katalogu nadrzędnym do bieżącego na podstawie
+zawartości katalogu roboczego, poprzez wywołanie programu <tt>dpkg-deb</tt>.
+
+<p>Gdy któryś z celów <b>binary-*</b> nie wykonuje żadnych czynności, powinien
+po prostu zakończyć swoje działanie bez zgłaszania błędu.
+
+<p>Cel binary i odpowiednie cele zależne od architektury muszą być wywołane z
+prawami użytkownika root.
+
+<p><b>clean</b><br>
+Wywołanie tego celu powinno spowodować anulowanie wszelkich zmian dokonanych
+przez cele <b>binary</b> oraz <b>build</b>, oprócz zmian w katalogu nadrzędnym.
+
+<p>Ten cel musi być wykonany z prawami użytkownika root, jeżeli wcześniej
+wykonano cel <b>binary</b>.
+
+<h3>Przykładowe pliki</h3>
+
+<ul>
+
+<li><b><tt>debian/control</tt></b> (pakiet źródłowy fonty)
+
+<p><tt>
+Source: fonty<br>
+Maintainer: Piotr Roszatycki <dexter@debian.org><br>
+Section: utils<br>
+Priority: extra<br>
+Standards-Version: 3.0.1<br>
+</tt>
+
+<p><tt>
+Package: fonty<br>
+Architecture: all<br>
+Section: utils<br>
+Depends: console-tools (>= 1:0.2.3-1), console-data<br>
+Description: Fonts on Linux console.<br>
+Fonty package brings a set of iso-8859-n fonts with VT100 graphics: single<br>
+frames, a few symbols.<br>
+</tt>
+
+<p><tt>
+Package: dynafont<br>
+Architecture: any<br>
+Section: utils<br>
+Depends: ${shlibs:Depends}, konwert<br>
+Recommends: console-tools (>= 1998.06.03)<br>
+Description: Module for konwert package which loads UTF-8 fonts dynamically.<br>
+This is a tool which allows displaying texts containing thousands of different<br>
+characters. It switches console to UTF8 mode and loads required fonts<br>
+dynamically. It is recommended to use this tool with filterm(1) tool,<br>
+i.e. by executing 'filterm - dynafont' command.<br>
+.<br>
+The tool works with UTF8-compatible applications, i.e. lynx(1).<br>
+There are problems with 8-bit only applications like mc(1).<br>
+</tt>
+
+<p><tt>
+Package: fonty-dev<br>
+Architecture: all<br>
+Section: devel<br>
+Depends: ${perl:Depends}<br>
+Suggests: fonty<br>
+Description: Tools for developing fonts on Linux console.<br>
+This package contains Tools for developing console fonts:<br>
+* psf2sbf - converts .psf font binary file to text file<br>
+* sbf2psf - converts .sbf font source to binary file<br><br>
+</tt>
+
+<li><b><tt>fonty_1.0-6.dsc</tt></b> (pakiet źródłowy)
+
+<p><tt>
+Source: fonty<br>
+Version: 1.0-6<br>
+Binary: fonty, dynafont, fonty-dev<br>
+Maintainer: Piotr Roszatycki &lt;dexter@debian.org&gt;<br>
+Architecture: any<br>
+Standards-Version: 3.0.1<br>
+Files:<br>
+ 7b15b582e990656f0b6865eb27e9b094 153294 fonty_1.0.orig.tar.gz<br>
+ 9f579b77c1e1ad516bf1273a847989d3 48607 fonty_1.0-6.diff.gz<br><br>
+</tt>
+
+<li><b><tt>control</tt></b> (pakiet binarny <tt>dynafont</tt>)
+
+<p><tt>
+Package: dynafont<br>
+Version: 1.0-6<br>
+Section: utils<br>
+Priority: extra<br>
+Architecture: i386<br>
+Depends: libc6 (>= 2.1), libstdc++2.10, konwert<br>
+Recommends: console-tools (>= 1998.06.03)<br>
+Installed-Size: 141<br>
+Maintainer: Piotr Roszatycki &lt;dexter@debian.org&gt;<br>
+Description: Module for konwert package which loads UTF-8 fonts dynamically.<br>
+This is a tool which allows displaying texts containing thousands of different<br>
+characters. It switches console to UTF8 mode and loads required fonts<br>
+dynamically. It is recommended to use this tool with filterm(1) tool,<br>
+i.e. by executing 'filterm - dynafont' command.<br>
+.<br>
+The tool works with UTF8-compatible applications, i.e. lynx(1).<br>
+There are problems with 8-bit only applications like mc(1).<br>
+Source: fonty<br><br>
+</tt>
+
+<li><b><tt>fonty_1.0-6_i386.changes</tt></b> (pakiet dystrybucyjny)
+
+<p><tt>
+Format: 1.6<br>
+Date: Sun, 28 Nov 1999 13:26:56 +0100<br>
+Source: fonty<br>
+Binary: fonty dynafont fonty-dev<br>
+Architecture: source all i386<br>
+Version: 1.0-6<br>
+Distribution: unstable<br>
+Urgency: low<br>
+Maintainer: Piotr Roszatycki &lt;dexter@debian.org&gt;<br>
+Description:<br>
+dynafont&nbsp;&nbsp;&nbsp;- Module for konwert package which loads UTF-8 fonts dynamically.<br>
+fonty&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;- Fonts on Linux console.<br>
+fonty-dev&nbsp;&nbsp;- Tools for developing fonts on Linux console.<br>
+Changes:<br>
+fonty (1.0-6) unstable; urgency=low<br>
+.<br>
+* Removed /etc/init.d/fonty script as far as console-tools do
+initialization.<br>
+* Some minor modification with debian/*.dpatch files.<br>
+* fontyconfig(8) replaced by debconf.<br>
+* yada 0.8<br>
+Files:<br>
+1a688b878b3bffa72760f9c0706b62fb 629 utils extra fonty_1.0-6.dsc<br>
+9f579b77c1e1ad516bf1273a847989d3 48607 utils extra fonty_1.0-6.diff.gz<br>
+31750fc2be75bbbb4f83a900a1468feb 109816 utils extra dynafont_1.0-6_i386.deb<br>
+4a988eba220df2599a9a29f747483183 75440 utils extra fonty_1.0-6_all.deb<br>
+835fb15f0d6b56f4ba8dc9fd382d2055 113692 devel extra fonty-dev_1.0-6_all.deb
+</tt>
+
+</ul>
+
+<h3>Literatura</h3>
+
+The Debian Packaging Manual<br>
+The Debian GNU/Linux FAQ<br>
+<tt>man 5 deb</tt><br>
+<tt>man 5 deb-control</tt><br>
+<tt>man 8 dpkg</tt><br>
+
diff --git a/polish/international/Polish/wprowadzenie.wml b/polish/international/Polish/wprowadzenie.wml
new file mode 100644
index 00000000000..0abbc3c6f60
--- /dev/null
+++ b/polish/international/Polish/wprowadzenie.wml
@@ -0,0 +1,19 @@
+#use wml::debian::template title="Wprowadzenie" NOHEADER="yes"
+
+<p>Oddajemy do rąk Czytelników numer specjalny, poświęcony dystrybucji Debian
+GNU/Linux. Z ankiety zamieszczonej w LinuxPlus 2/2000 wynika, że używa jej 14%
+czytających magazyn. To dużo czy mało? Biorąc pod uwagę osiągi Red Hata
+(61% wskazań) i znajdującego się na drugim miejscu Mandrake (18%), wynik nie
+wydaje się zbyt oszałamiający. Należy jednak pamiętać, czym jest Debian i jakie
+oferuje możliwości. W dotarciu do użytkownika przeszkadzają często względy
+objętościowe - 4 płyty CD binariów wersji 2.2 (Potato) to zapewne jeszcze nie
+koniec powiększania rozmiarów tej dystrybucji. Czasopisma o tematyce
+komputerowej rzadko mogą sobie pozwolić na zamieszczenie tak dużej dystrybucji
+w zwykłym numerze - i osoby pragnące wypróbować Debiana mają utrudnione
+zadanie. A szkoda, ponieważ duży wybór różnorodnego oprogramowania, stabilność,
+spójność i wiele innych zalet przemawiają za tą dystrybucją. Jednak sytuacja
+nie wygląda aż tak źle. W tym numerze znajdziemy pełen zestaw binariów i źródeł
+najnowszej wersji Debian GNU/Linux - 2.2 Potato. Mamy nadzieję, że nasza praca
+przysporzy Linuksowi (a Debianowi w szczególności) nowych fanów, a także służyć
+będzie bardziej doświadczonym użytkownikom.
+
diff --git a/polish/international/Polish/wstep_do_debiana.wml b/polish/international/Polish/wstep_do_debiana.wml
new file mode 100644
index 00000000000..61c99d58ded
--- /dev/null
+++ b/polish/international/Polish/wstep_do_debiana.wml
@@ -0,0 +1,616 @@
+#use wml::debian::template title="Wstęp do Debiana" NOHEADER="yes"
+
+<h2>Czym jest Debian?</h2>
+
+<p>Debian to ogólnodostępny system operacyjny. Ta definicja jest prawdziwa,
+jeżeli za system operacyjny uważa się zestaw podstawowych programów i narzędzi,
+które umożliwiają komputerowi działanie. Rdzeniem jest jądro - najbardziej
+podstawowy program zarządzający systemem, pozwalający na uruchamianie innych
+programów. Debian jest niezależny od jądra - oficjalna wersja wykorzystuje jądro
+Linux (patrz <a href="#debian_gnu_linux">Debian GNU/Linux</a>), ale oczywiście
+nie ma tu żadnych ograniczeń (więcej na ten temat w części
+<a href="#nie_tylko_linux">Czy Debian to TYLKO Linux?</a>).
+
+<h3>System operacyjny </h3>
+
+<p>Ze względów historycznych i praktycznych Debian najlepiej wspiera jądro
+Linux. W dystrybucji jest także wiele elementów przeznaczonych właśnie dla tego
+jądra - narzędzia sieciowe (kernel NFS, obsługa zapór sieciowych, wsparcie dla
+sieci IP i IPX), system plików (<b>ext2fs</b>, <b>reiserfs</b>, <b>procfs</b>,
+<b>quota</b>), RAID czy moduły jądra.
+
+<p>Najistotniejszą cechą Debiana jest wykorzystanie programów GNU jako podstawy
+systemu - począwszy od biblioteki glibc2, poprzez narzędzia plikowe i tekstowe,
+skończywszy na kompilatorach i edytorach. W zasadzie nie dziwi to w przypadku
+wersji Linuksowej, gdzie każda dystrybucja opiera się prawie o te same programy,
+ale będzie istotne w razie zmiany jądra systemu.
+
+<p>System Debiana zawiera szereg własnych, specyficznych rozwiązań technicznych.
+Dla użytkownika mogą być one niewidoczne, gdyż są przeznaczone w szczególności
+dla administratora. W obecnych czasach zdarza się bardzo często, że użytkownik
+systemu jest jednocześnie jego administratorem (dotyczy to przede wszystkim
+popularnych pecetów). Dobór narzędzi administracyjnych jest szczególnie ważny
+przy korzystaniu z danej dystrybucji Linuksa. Narzędzia te w Debianie są
+przeznaczone dla bardziej wymagających użytkowników i bliżej im raczej do
+programów uniksowych niż windowsowych. Programiści włożyli dużo pracy w
+usprawnienie i uproszczenie codziennej administracji systemem, choć podstawowym
+środowiskiem administratora pozostaje wiersz poleceń i ewentualnie tryb
+pełnoekranowy.
+
+<p>Unikalnym rozwiązaniem Debiana jest system pakietów. Zwalnia on
+administratora z uciążliwości związanych z instalacją i deinstalacją
+poszczególnych programów. Pakiety binarne pozwalają na grupowanie plików, które
+są wykorzystywane przez konkretny program. Sama instalacja oprogramowania
+przebiega automatycznie, a dzięki zależnościom informowani jesteśmy o
+brakujących lub wywołujących konflikt komponentach. Sam system pakietów składa
+się z szeregu programów, począwszy od niskopoziomowych narzędzi wiersza poleceń
+(<tt>dpkg</tt>), przez bardziej zaawansowane programy (<tt>apt-get</tt>), do
+pełnoekranowych lub graficznych nakładek (<tt>dselect</tt>, <tt>gnome-apt</tt>).
+
+<h3>Pakiety</h3>
+
+<p>Pakiety są podstawowymi jednostkami Debiana - każdy plik systemu jest częścią
+któregoś z nich. Dzięki przyjęciu pewnych ogólnych zasad ich budowania, każdy po
+zainstalowaniu staje się integralną częścią całego systemu. Integralność
+osiągnięto dzięki zachowaniu tego samego układu katalogów i charakterystycznych
+plików. Mimo zupełnie różnych zastosowań programów, można w nich wyodrębnić
+pewne analogie - sposób konfiguracji, podobny schemat dokumentacji, integracja z
+resztą systemu itd. Przygotowanie programu do utworzenia pakietu Debiana polega
+na uschematyzowaniu jego cech, dzięki czemu późniejsza instalacja pakietu jest
+intuicyjna.
+
+<p>Cechy wspólne pakietów Debiana określono w dokumencie <i>The Debian
+Policy</i>. Choć jest on przede wszystkim przeznaczony dla twórców pakietów,
+pozwala na zrozumienie cech dystrybucji i zasad działania systemu pakietów.
+
+<p>Dzięki tym wszystkim cechom dystrybucja Debiana jest wyjątkowo elastycznym
+narzędziem w rękach administratora. Łącząc ze sobą wybrane pakiety, można w
+krótkim czasie otrzymać system dostosowany do konkretnych potrzeb. Na przykład,
+po zainstalowaniu podstawowej wersji (dyskietki <b>base</b>) i dołączeniu do
+niego kilku dodatkowych pakietów można uzyskać mały, ale w pełni sprawny serwer
+pocztowy czy DNS. Po wybraniu innych pakietów wykorzystujących środowisko
+graficzne i odpowiedniej konfiguracji systemu uzyskujemy niewielkim nakładem
+środków np. kiosk informacyjny lub konsolę do kafejki internetowej. Co więcej,
+korzystanie z pakietów pozwala na bardzo prostą późniejszą aktualizację systemu.
+
+<p>Jeśli chodzi o instalację pakietów, w Debianie pojawił się system
+<b>debconf</b>, który ma rozwiązać problem wstępnego ich konfigurowania. W
+praktyce każdy pakiet obsługujący ten nowy system może zostać skonfigurowany z
+wykorzystaniem tekstowych okien dialogowych, trybu terminalowego lub systemu
+graficznego X Window. Nowy system można określić mianem &quot;kreatora
+konfiguracji pakietów&quot;. Oczywiście, w nietypowej sytuacji można w ogóle
+zrezygnować z &quot;fabrycznej&quot; konfiguracji.
+
+<h3><a name="debian_gnu_linux">Debian GNU/Linux</a></h3>
+
+<p>Debian GNU/Linux nie jest takim samym Linuksem jak Red Hat czy S.u.S.E..
+Naturalnie, nie chodzi tu o kwestie czysto techniczne. Jedną z podstawowych cech
+wyróżniających jest system <i>open development</i>. Oznacza to m.in., że
+tworzący dystrybucję nie kierują się chęcią zysku i reklamy, a także nie są
+wspierani przez żadną organizację komercyjną.
+
+<p>Bogata w różnorodne oprogramowanie, stabilna, całkowicie bezpłatna i
+dynamicznie rozwijająca się dystrybucja jest propozycją dla znających już Uniksy
+użytkowników, administratorów chcących posiadać bezpieczny i przejrzysty system
+operacyjny, programistów, a także wszystkich tych, dla których Linux to coś
+więcej niż kilka znanych programów i przyjazne środowisko graficzne. Jednak za
+najbardziej widoczną oznakę &quot;inności&quot; Debiana można uznać pakietowy
+format <tt>.deb</tt> związany ze słynnym systemem zarządzania pakietami Debiana
+(ang. <i>Debian Package Management System</i> - patrz części
+<i>System operacyjny i Pakiety</i>). Ponieważ rozwiązanie
+to, jak i pozostałe (patrz <a href="#za_darmo">Za darmo i bez ograniczeń!</a>),
+oparte jest na licencji GPL, często stosują je także twórcy innych dystrybucji
+(patrz <a href="#klonowanie_debiana">Klonowanie Debiana</a>). Oryginalne
+jest właściwie wszystko: system zgłaszania usterek (oczywiście przez Internet -
+zgłoszenia są natychmiast rozsyłane do osób odpowiedzialnych za dany pakiet lub
+usługę oraz przekazywane do publicznej wiadomości za pomocą oficjalnych stron
+WWW), podejście twórców do użytkownika, a także - jak twierdzą złośliwi -
+konfiguracja i instalacja systemu ;->. &quot;Umowa społeczna&quot; (ang.
+<i>Social Contract</i>) zawarta pomiędzy uczestnikami projektu a społecznością
+Internetową precyzyjnie określa cele, którymi kierują się ludzie odpowiedzialni
+za rozwój Debiana. Nie mniej ważne są wymagania stawiane autorom programów przez
+koordynatorów Projektu (dokument <i>The Debian Free Software Guidelines</i>).
+Mowa w nich między innymi o nieskrępowanej nakazami redystrybucji, załączonym
+kodzie źródłowym, pozwoleniach na modyfikację kodu oraz zakazie dyskryminacji
+jakiejkolwiek grupy lub osób w załączonej licencji. Jak widać, nie bez powodu
+Debian ma w swojej pełnej nazwie litery GNU... (o tym zagadnieniu będzie mowa w
+dalszej części artykułu).
+
+<h3>Dlaczego &quot;Debian&quot;? </h3>
+
+<p>Intrygująca jest już sama nazwa dystrybucji. Tak jak i wiele innych cech,
+projekt zawdzięcza ją swojemu twórcy. &quot;Debian&quot; (wymawia się
+&quot;'deb-ian&quot; z krótkim &quot;e&quot; i akcentem na pierwszą sylabę lub
+&quot;de'beean&quot; z krótkim &quot;a&quot; - taką wersję preferuje sam Ian
+Murdock) to połączenie imion Iana Murdocka i jego żony Debry.
+
+<p>Drugą najbardziej rzucającą się w oczy cechą Debiana są nazwy poszczególnych
+wersji. Ci, którzy widzieli film Toy Story, nie powinni mieć kłopotu z ich
+rozpoznaniem - wszystkie pochodzą od imion bohaterów. Powodem takiego wyboru
+jest wcześniejsze miejsce pracy Bruce'a Perensa - firma Pixar, producent
+filmu.
+
+<h3>Historia pewnego pomysłu</h3>
+
+<p>W sierpniu 1993 roku Ian Murdock, student Uniwersytetu Purdue, postanowił
+stworzyć całkowicie niekomercyjne, darmowe i stabilne środowisko pracy,
+wykorzystując do tego celu jądro obecnego już od jakiegoś czasu w Sieci systemu
+operacyjnego Linux. Istniejące wtedy dystrybucje (z których najbardziej znana to
+SLS) nie były to na pewno systemami marzeń - duża liczba błędów, brak troski o
+utrzymanie aktualności i stabilności systemu, a przede wszystkim wykorzystywanie
+sytuacji przez nieuczciwych sprzedawców oferujących Linuksa za pieniądze nie
+mogły się podobać. Szerzej zostało to opisane w manifeście <i>The Debian Linux
+Manifesto</i>, który to dokument Murdock stworzył w połowie roku 1994. Bardzo
+ważna była też filozofia ogólnodostępnego oprogramowania, o której powiemy
+więcej w części <a href="#za_darmo">Za darmo i bez ograniczeń</a>! Projekt
+Debiana połączył w jedną całość idee i narzędzia z Free Software Foundation,
+a w szczególności te autorstwa Richarda M. Stallmana. Bardzo ważny był też model
+pracy nad dystrybucją (maintainer - pakiet) - ostateczny efekt współpracy kilku
+tysięcy ochotników komunikujących się za pomocą emailowych list adresowych, sieci
+IRC i Usenetu stanowił najlepszy dowód sukcesu. Za główną przyczynę powodzenia
+całości można uznać wysiłek włożony w organizację całego przedsięwzięcia - choć
+na początku liczba współpracowników była niewielka. Paradoksalnie, mniej więcej
+w tym samym czasie rozpoczynają się intensywne prace nad stworzeniem systemu
+opartego na przeniesionym na platformę Intela komercyjnym Uniksie 4.4BSD-lite
+oraz dosyć zaniedbanym 386BSD Billa Jolitza, co owocuje późniejszą rodziną *BSD
+(najpierw pojawia się w listopadzie 1993 roku pierwsza wersja FreeBSD, rok
+później NetBSD, z którego po dwóch latach wykształca się OpenBSD).
+
+<p>Ważną datą był styczeń 1994, kiedy została ogłoszona wersja 0.91 (naprawdę
+pierwszą była sierpniowa 0.01, jednak dopiero po kilku miesiącach prac powstało
+coś, co moglibyśmy już nazwać systemem operacyjnym). Nie tylko oznaczała
+przełom, ale też rozpoczynała nowy etap rozwoju. Sam Murdock pisze:
+
+<p><i>Miał [Debian 0.91] prymitywny system pakietów, który pozwalał manipulować
+poszczególnymi paczkami, ale oprócz tego nie robił prawie nic (oczywiście nie
+było żadnych zależności, ani niczego w tym rodzaju). W tym czasie nad Debianem
+pracowało już kilka osób, jednak to ja, najczęściej sam, składałem kolejne
+wersje. 0.91 była ostatnią przygotowywaną w ten sposób.</i>
+
+<p>Większość roku 1994 to organizacja bardziej efektywnej współpracy nad
+projektem. Bardzo ważne były też zaawansowane prace nad jednym z filarów
+systemu, czyli <tt>dpkg</tt> (za to w dużym stopniu odpowiadał Ian Jackson,
+który kilka lat później został koordynatorem projektu Debian).
+
+<p>Debian 0.93r5 ujrzał światło dzienne w marcu 1995 roku i był pierwszą
+&quot;profesjonalną&quot; wersją tego systemu - publicznie dostępną, choć
+jeszcze testową. W tym czasie pracowało już nad nim więcej ludzi, każdy
+odpowiedzialny za konkretne pakiety - do ich instalacji i utrzymania, po
+zbudowaniu podstawowych programów i kompilacji jądra, używany był
+<tt>dpkg</tt>.
+
+<p>Debian 093r6 pojawił się w listopadzie 1995 roku i był ostatnim opartym na
+binariach typu a.out (następne wersje stosowały już format <b>ELF</b>).
+Utrzymaniem pakietów zajmowało się już około 60 osób. Również wtedy
+zaprezentowano po raz pierwszy słynny program <tt>dselect</tt>. Uruchomiono
+także adres master.debian.org służący do dziś jako główny serwer produkcyjny.
+Murdock mówi o 093r6 &quot;<i>... zawsze był moim ulubionym Debianem</i>&quot;,
+ale przyznaje, że może to przez sentyment, bo aktywnie przestał uczestniczyć w
+projekcie w marcu 1996 - w trakcie tworzenia Debiana 1.0 który ostatecznie stał
+się stabilnym Debianem 1.1.
+
+<p>W sierpniu 1995 pojawiają się pierwsze próby przeniesienia systemu na
+architektury inne niż i386. Więcej na ten temat można przeczytać w częściach
+<i>Na innych platformach</i> oraz <i>Czy Debian to TYLKO Linux?</i>. Bill
+Mitchell, jeden ze starszych stażem członków zespołu, wspomina:
+
+<p><i>... pomiędzy 0.99r8 a 0.99r15, gdy zaczynałem. Przez długi czas mogłem
+zbudować jądro na maszynie 386 z zegarem 20 Mhz w czasie krótszym niż pół
+godziny. Prawie tyle samo zajmowała mi instalacja Debiana, kosztująca mniej niż
+10MB przestrzeni dyskowej (...). Jak pamiętam, nie zaczynaliśmy z jakimś
+konkretnym planem, ani też ułożenie takiego planu nie było pierwszą rzeczą, za
+jaką się zabraliśmy. Z tego co pamiętam, zaczęliśmy od zbierania źródeł całkiem
+przypadkowo wybranych programów. Z czasem przyszedł zbiór rzeczy, które były
+potrzebne do stworzenia rdzenia dystrybucji: jądro, powłoka, update, getty plus
+kilka innych, pliki potrzebne do startu systemu i zestaw podstawowych
+&quot;użytków&quot;.</i>
+
+<p>Po opuszczeniu projektu przez Iana Murdocka, nowym liderem zostaje Bruce
+Perens. Początkowo zainteresowany jedynie rozwojem zestawu programów dla
+operatorów sieci radiowych (chciał nawet wydać na CD-ROM-ie własną dystrybucję
+Linuksa), stał się on w niedługim czasie jednym z aktywniejszych członków
+projektu Debian. Jemu zawdzięcza się między innymi zestaw skryptów
+instalacyjnych (opracowanych wraz z Ianem Murdockiem) oraz programy do tworzenia
+dyskietki systemowej (tzw. <i>Debian Rescue Floppy</i>). Był też inspiratorem
+wielu działań mających na celu określenie Debiana w świadomości użytkowników,
+jak i wytłumaczenie zasad rządzących całym przedsięwzięciem (należy tu wymienić
+dokumenty <i>Debian Free Software Guidelines</i>, <i>Debian Social Contract</i>
+i <i>The Open Hardware Project</i>, bez których Debian nie byłby tym czym jest
+dzisiaj). W czasie pełnienia przez niego obowiązków lidera projektu, Debian
+zyskał markę i reputację rozwiązania dla poważnych i doświadczonych
+użytkowników
+
+<p>W tym czasie pojawiają się następujące dystrybucje:
+
+<dl>
+<dd>
+1.1 Buzz - czerwiec 1996 (474 pakiety, jądro w wersji 2.0, format ELF,
+<tt>dpkg</tt>)
+</dd>
+<dd>1.2 Rex - grudzień 1996 (848 pakietów, 120 osobowy zespół)</dd>
+<dd>1.3 Bo - lipiec 1997 (974 pakiety, 200 osobowy zespół)</dd>
+</dl>
+
+<p>Potem wyszło jeszcze kilka wersji przejściowych. Ostatnią była 1.3.1r6.
+
+<p>Sprawy finansowe Debiana przejmuje założona w tym celu niedochodowa
+organizacja Software in the Public Interest.
+
+<p>Na początku roku 1998 koordynatorem zostaje Ian Jackson, a po rezygnacji
+członków rady Software in the Public Interest (wśród których znajdowali się
+między innymi Perens i Murdock), także prezydentem owej organizacji (oprócz
+niego wybrano także 3 nowych członków).
+
+<p>Debian 2.0 Hamm został uznany za wersję stabilną w lipcu 1998 roku. Wtedy
+zawierał ponad 1500 pakietów, a projektem zajmowała się około 400-osobowa grupa
+programistów.
+
+<p>W styczniu 1999 roku Jacksona zastąpił Wichert Akkerman (od tej pory co roku
+wybierany jest nowy lider). Dwa miesiące później miano stabilnego uzyskał Debian
+2.1 Slink (czemu towarzyszyły duże emocje, ponieważ w ostatniej chwili prace
+opóźniły się o tydzień z powodu kilku &quot;nie cierpiących zwłoki&quot;
+poprawek). Pierwszy raz na dwóch CD-ROM-ach, zawierał około 2250 pakietów.
+Wprowadził nowy mechanizm zarządzania pakietami APT.
+
+<p>Wersja 2.2 Potato to podwojona liczba pakietów, przyjęcie standardu FHS,
+wprowadzenie systemu konfiguracji Debconf i pełna współpraca z jądrem Linux
+2.2.
+
+<h3>Struktura organizacyjna</h3>
+
+<p>Mimo, że Projekt Debian jest przedsięwzięciem utrzymywanym przez ochotników,
+dużo wysiłku włożono w należytą organizację. Posiada własną konstytucję
+określającą strukturę, podział zadań i kompetencji oraz cele statutowe.
+Konstytucja Debiana przetrwała próbę czasu oraz perturbacje związane ze zmianami
+liderów projektu, co może być przykładem dla niejednego komercyjnego
+przedsięwzięcia.
+
+<p>Developerem może zostać każdy, kto decyduje się na współudział w projekcie
+oraz zgadza się z ogólnymi jego zasadami (DFSG oraz Social Contract). Każdy z
+twórców ma prawo do podejmowania decyzji dotyczących własnej pracy, może
+zgłaszać propozycje ogólnych rozwiązań oraz ma prawo do głosowania.
+
+<p>Głównym zadaniem twórców jest opieka nad własnymi pakietami. Część z nich
+jest zbyt rozbudowana, by mogła się nimi zająć jedna osoba. W tym celu
+powoływane są zespoły, które przejmują opiekę nad danymi pakietami. Oprócz
+zespołów technicznych istnieje m.in. zespół prasowy dbający o kontakty z mediami
+i przygotowujący oficjalne komunikaty.
+
+<p>W przypadku propozycji rozwiązań, które mają wpływ na całość projektu, po
+uzyskaniu minimalnego poparcia developer może zwołać głosowanie nad swoim
+wnioskiem. Głosowanie nie jest konieczne w przypadku przyjęcia jakiegoś ogólnego
+rozwiązania technicznego, które może przeforsować komitet techniczny.
+
+<p>Komitet techniczny, składający się od 4 do 8 developerów, ma decydujący głos
+w dyskusjach o charakterze technicznym i jego głównym zadaniem jest kontrola nad
+spójnością dystrybucji.
+
+<p>Gdy zbliża się termin wyboru lidera projektu, każdy z developerów ma prawo
+wystawić swoją kandydaturę. Wybrany drogą głosowania lider odpowiada całościowo
+za projekt. W jego zakres uprawnień wchodzi m.in. powoływanie swoich delegatów,
+zgłaszanie wniosków dla komitetu technicznego, podejmowanie decyzji wraz z SPI
+związanych z projektem.
+
+<p>Sekretarz projektu, powoływany przez lidera za akceptacją SPI, zajmuje się
+techniczną stroną rekrutacji nowych developerów oraz sprawami dotyczącymi
+konstytucji, a także procedurą głosowania. Delegaci przez niego mianowani mogą
+powoływać lub odwoływać członków projektu.
+
+<p>SPI jest osobną organizacją odpowiedzialną za finanse projektu Debiana oraz
+za prawa do znaku handlowego. Jest to pewien zabieg prawny, jako że darowizny na
+rzecz SPI są podstawą do odliczeń podatkowych w USA.
+
+<h3><a name="za_darmo">Za darmo i bez ograniczeń!</a></h3>
+
+<p>Twórcy projektu Debian pracują nad dystrybucją, często poświęcając swój wolny
+czas. Niektórzy z nich inwestują w nią nie tylko czas i energię, ale i sprzęt
+komputerowy czy własne fundusze.
+
+<p>W początkowym okresie dystrybucja stworzona przez Iana Murdocka była ściśle
+związana z powstałą w 1983 roku organizacją Free Software Foundation Richarda M.
+Stallmana (twórcy m. in. GDB i GNU Emacs). Ta organizacja miała (i ma) za
+zadanie wspierać użytkowników, a także twórców darmowego oprogramowania. Znana z
+wielu inicjatyw dotyczących różnorakich spraw związanych ze sprzętem
+komputerowym i oprogramowaniem, większości osób szczególnie zapadła w pamięć za
+sprawą opracowania projektu The GNU Project. Twórcą był sam Stallman, legendarna
+postać ogólnodostępnego oprogramowania. Często bierze on udział w dyskusjach
+dotyczących Debiana, nieoficjalnie wiadomo też, że w swoim laptopie korzysta
+właśnie z tej dystrybucji :). Projekt Debian był więc jakby kontynuacją idei
+FSF.
+
+<p>Do dzisiaj zresztą Debian GNU/Linux traktowany jest jako jego "dziecko" o
+czym świadczy chociażby nazwa (przyjęcie jej było warunkiem postawionym przez
+FSF i choć w końcu Debian został niezależnym od tej organizacji projektem, nie
+usunięto z niej przedrostka GNU). Otwarcie firmowany był zaledwie przez rok - od
+listopada 1994 r. do listopada 1995 r. Później FSF wycofała się z patronatu, ale
+nie zerwała definitywnie więzi z twórcami systemu. Po odejściu Murdocka w 1996
+roku zaangażowanie tej organizacji znacznie osłabło - różnice zdań były coraz
+większe, a jeden z niewielu czynników który trzymał razem dwa środowiska nie
+miał już znaczenia. Jednak w ostatnich latach można zaobserwować odtworzenie i
+rozwój kontaktów (co Murdock przyjmuje z dużym zadowoleniem).
+
+<p>O całej filozofii oprogramowania ogólnodostępnego można przeczytać w takich
+tekstach jak <i>What does free mean?</i>, <i>Debian Free Software
+Guidelines</i>, <i>Debian Social Contract</i> lub też w samym <i>The Debian
+Linux Manifesto</i>. Zachęcam do lektury.
+
+<h3>Na innych platformach</h3>
+
+<p>W sierpniu 1995 Hartmut Koptein rozpoczyna próbę przeniesienia Debiana na
+architekturę m68k (maszyny z procesorami typu Motorola 680x0 - m. in. Amiga i
+Atari). Do tego czasu był on dostępny jedynie na komputerach PC opartych o
+procesory Intela, jednak oczywiście nikt nie zakładał, że tak już zostanie. Po 3
+miesiącach (w listopadzie tego roku) prace nad projektem Debian-m68k szły już
+pełną parą. Dziś, oprócz tej platformy (pełna dystrybucja binarna ją obsługująca
+ukazała się dopiero wraz z Debianem 2.0), istnieją - od czasu Debiana 2.1 Slink
+- wersje na procesory SPARC (Sun4c, Sun4m i Sun4u - mimo że ta odmiana używa
+jądra skompilowanego przez egcs64, czyli 64 bitowego, większość aplikacji działa
+w trybie 32 bitowym) oraz Alpha. Prace nad obsługą architektury PowerPC już
+zostały zakończone - dystrybucje binarne są dostępne razem z Debianem 2.2
+Potato. Z przyszłych i rozwijanych projektów należy wymienić ARM, SPARC64 (próba
+zaimplementowania pełnej obsługi trybu 64 bitowego na maszynach Sun4u - stąd też
+inna nazwa: UltraLinux), MIPS, Beowulf (koncepcja użycia Debiana w
+superkomputerach obecnych często w poważnych przedsięwzięciach matematycznych i
+naukowych - zainteresowana jest m.in. NASA), a także Hurd-i386, o którym więcej
+w następnym rozdziale.
+
+<h3><a name="nie_tylko_linux">Czy Debian to TYLKO Linux?</a></h3>
+
+<p>Oczywiście nie. To także filozofia życia ;-). Ale o tym może w następnych
+artykułach. Naturalnie, chodzi o Debiana z jądrem nie-linuksowym. GNU Hurd to
+zestaw serwerów i demonów oraz jądro nie oparte na Uniksie. Obecnie znajduje się
+jeszcze w fazie początkowego rozwoju, jednak ma wiele zalet i jako absolutny
+fenomen jest wart uwagi (między innymi dlatego, że jak piszą jego twórcy jest
+darmowy, kompatybilny, stabilny, obsługuje wiele procesorów tak samo dobrze jak
+jeden i - co najważniejsze - po prostu istnieje ;->). Oparta na nim dystrybucja
+Debiana będzie się nazywała Debian GNU/Hurd i, oczywiście, zamiast jądra Linuksa
+będzie oparta na wersji mikrojądra GNU Mach. Projekt nazwany Hurd-i386 w
+momencie zakończenia prac stałby się jednocześnie wersją 0.3 GNU Hurd. Byłoby to
+pierwsze tego typu przedsięwzięcie uwieńczone sukcesem, jako że na razie nic
+podobnego nie zostało przeprowadzone ani w innych dystrybucjach Linuksa, ani w
+Debianie.
+
+<p>Czy możliwe jest posiadanie tego samego środowiska narzędzi GNU na zupełnie
+innych platformach systemowych? Swego czasu sporo dyskutowano o wersji Debiana
+wykorzystującej Solaris lub nawet WindowsNT z biblioteką CygWin. Komercyjne
+jądro z darmowym zestawem programów i pakietami jako możliwość rozszerzania
+funkcjonalności systemu? - przeszkodą w realizacji są bardziej bariery
+ideologiczne niż techniczne. Eksperyment z dystrybucją Debian GNU/FreeBSD
+pokazał, że technicznie można pogodzić ze sobą dwa odmienne światy - GNU oraz
+BSD.
+
+<h3>Co nowego?</h3>
+
+<p>Od wersji 2.0 domyślnie stosowany jest shadowing haseł. Wbudowano też
+częściową obsługę PAM (<i>Pluggable Authentication Modules</i>), co pozwoliło na
+wygodniejsze i bardziej przejrzyste administrowanie oraz lepszą kontrolę
+dostępu. Był to również pierwszy Debian oparty na nowszej wersji bibliotek
+systemowych C, czyli libc6 (inaczej glibc2). Oprócz wersji na platformę m68k,
+jedną z najważniejszych nowości było większe wsparcie dla użytkowników
+posługujących się innymi językami niż angielski. Dystrybucję wyposażono w nowe
+mapy klawiatury i fonty oraz strony podręcznikowe w językach francuskim,
+niemieckim, włoskim i hiszpańskim.
+
+<p>Debian 2.1 Slink jako ostatni jest oparty na jądrze Linuksa w wersji 2.0.x.
+Zawiera też program <tt>apt</tt>, który ma za zadanie zastąpić niezbyt lubianego
+<tt>dselecta</tt> w procesie instalacji i aktualizacji pakietów (według autorów
+wykonuje te czynności w prostszy i bezpieczniejszy sposób). Pakiety zawierające
+system X Window zostały zreorganizowane, co pozwoliło na bardziej elastyczną
+obsługę nowych rozwiązań i jednocześnie dalsze wspieranie starych. Obsługa
+nowych platform, czyli maszyn z procesorami typu Alpha i SPARC, wiąże się z
+powiększeniem rozmiarów dystrybucji. Sama wersja na procesory Intela zajmuje już
+2 krążki CD!
+
+<p>Debian 2.2 Potato to kolejna rewolucja. Zmian jest dużo. Przede wszystkim
+domyślnie używany kompilator <tt>egcs</tt> (wersja <tt>gcc</tt> znana jako
+<tt>egcc</tt>). Cały system oparty oczywiście na jądrze w wersji 2.2.x, oprócz
+tego nowa wersja libc czyli glibc 2.1 (kompatybilna wstecz z glibc 2.0, która
+jest używana w Hamm i Slink). Ponadto wsparcie dla architektury PowerPC.
+
+<h3>Komercyjni partnerzy Debiana</h3>
+
+<p>Lista firm współpracujących z Debianem jest całkiem długa. Często wśród ich
+pracowników znajdziemy twórców Debiana, w innych przypadkach ofiarowano
+odpowiedni sprzęt na potrzeby projektu. M.in. dzięki komputerom udostępnionym
+przez oryginalnych producentów sprzętu opartego o Alphy (Compaq) czy Sparc
+(SUN), udało się przenieść Debiana na te platformy.
+
+<p>Dość nieoczekiwanymi partnerami Debiana zostali producenci komercyjnych
+dystrybucji Linuksa. Debian okazał się godny zaufania i stał się podstawą dla
+dystrybucji Storm Linux oraz Corel Linux (patrz
+<a href="#klonowanie_debiana">Klonowanie Debiana</i>).
+
+<p>Pod koniec ubiegłego roku Debian zyskał wsparcie O'Reilly i SGI, które zajęły
+się promocją projektu na rynku wydawniczym. O ile udział O'Reilly nie dziwi,
+gdyż firma ta jest znana z szeregu interesujących pozycji książkowych, o tyle
+działania SGI potwierdzają chęć przyłączenia się do świata Open Source.
+
+<p>Także wielu producentów płyt CD i dystrybutorów ma z Debianem wiele wspólnego
+- więcej na ten temat w rozdziale <i>Zdobycie dystrybucji</i>.
+
+<h3><a name="klonowanie_debiana">Klonowanie Debiana</a></h3>
+
+<p>21 kwietnia 1999 roku doszło do podpisania umowy między przedstawicielami
+projektu Debian, firmy Corel oraz projektu K Desktop (organizacji rozwijającej
+interfejs graficzny KDE - część Debian GNU/Linux od wersji 2.0). Jej owocem jest
+dystrybucja Corel Linux oparta na systemie pakietów <tt>.deb</tt> i naturalnie
+zawierająca środowisko KDE. Corel Linux 1.0 ukazał się na przełomie 1999 i 2000
+roku. W założeniu ma być propozycją dla mniej zaawansowanych użytkowników -
+związane z nim slogany reklamowe to prostota instalacji, graficzny interfejs, a
+także uproszczenie niektórych niezbędnych czynności (podział dysku na partycje,
+konfiguracja systemu, instalacja i aktualizacja pakietów).
+
+<p>Mniej znana dystrybucja związana z Debianem to LibraNet Linux. Powinna
+zainteresować wszystkich tych, którzy chcą mieć zarówno system do pracy, jak i
+do zabawy. Dość dobra oferta pomocy technicznej ze strony producenta powoduje,
+że jest ona odpowiednia także dla początkujących.
+
+<p>Kolejnym Linuksem korzystającym z systemu zarządzania pakietami Debiana jest
+Storm Linux, zorientowany bardziej &quot;przyszłościowo&quot; (czyli
+komercyjnie...) i nazywany (zapewne nie bez powodu) &quot;Linuksem dla
+sieci&quot;. Jego powstanie zapowiedziano latem 1999 roku. Storm Linux 2000
+wszedł na rynek 15 grudnia 1999 roku.
+
+<p>Ian Murdock razem z Brucem Perensem i grupą kapitałową Linux Capital Group
+przygotowują komercyjną wersję Debiana, Progeny Linux (obaj programiści nie
+pracują już nad rozwojem Debian GNU/Linux). Będzie to zapewne jedno z większych
+wydarzeń roku 2000.
+
+<h3>Plany na przyszłość</h3>
+
+<p>Zaplanowany rozwój i konsekwentne stawianie na stabilność i bezpieczeństwo
+owocują zdobyciem zaufania użytkowników oraz zyskaniem coraz większej
+popularności. Czy można jeszcze usprawnić coś, co jest już prawie idealne?
+
+<p>Nowych pomysłów czekających na realizację jest wiele - tak samo jak problemów
+jest do rozwiązania. Największa zaleta Debiana w końcu okazała się jego
+największym kłopotem - ilość oprogramowania w dystrybucji. Gdy pełna wersja
+Debian Slink bez źródeł zajmowała 3 płyty CD, Debian Potato wraz z wersją non-US
+oraz dołączonym KDE mieści się na minimum 4 płytach CD. To zbyt wiele, aby mógł
+on być rozprowadzany przez popularne czasopisma komputerowe. Czy rozwiązaniem
+mogą być kompilacje najpopularniejszych pakietów Debiana mieszczące się na
+jednej płycie CD?
+
+<p>Przypuszczalnie zniesiony zostanie dotychczasowy cykl wydawniczy Debiana
+(unstable-frozen-stable), a zastąpią go tzw. <i>package pools</i>. Oznacza to,
+że w każdej chwili byłaby dostępna aktualna wersja stabilna oraz aktualna wersja
+rozwojowa. Co więcej, odpowiednie narzędzia pozwalałyby zebrać pakiety o danym
+profilu (dystrybucja dla domowego użytkownika, dystrybucja dla programisty
+itd.), tak by utworzyły kompletną płytę CD.
+
+<p>Już w tej chwili Debian jest określany jako dystrybucja-portal. Wielu
+administratorów traktuje go jako źródło gotowych pakietów, z których można
+złożyć niewielkim nakładem sił i kosztów, niczym z klocków, własny system
+operacyjny. To, że Corel Linux potrafi korzystać z archiwum Debiana, zdaje się
+potwierdzać tę ideę, a rozwiązanie <i>package pools</i> może się okazać strzałem
+w dziesiątkę.
+
+<p>Ogólną tendencją jest tworzenie narodowych wersji dla wielu programów. Jak do
+tej pory, Debian stara się wspierać lokalizację zasobów, choć nie zawsze jest to
+możliwe - przede wszystkim brak jest pełnego wsparcia I18N dla menedżera
+pakietów. Choć polecenie <tt>export LANG=pl_PL</tt> w większości wypadków
+wystarcza, jeszcze wiele jest w tej materii do zrobienia.
+
+<p>Kolejnym etapem rozwoju Debiana jest uniezależnienie od jądra. Brzmi to może
+nierealnie, ale już teraz Debian to nie tylko Linux (patrz
+<a href="#nie_tylko_linux">Czy Debian to TYLKO Linux?</a>). Od dłuższego czasu
+prowadzone są prace nad nowym jądrem GNU/HURD. Wymiana pakietu z jądrem i reszty
+pakietów binarnych tak, dotychczasowa konfiguracja systemu nie uległa zmianie,
+jest technicznie do wykonania. Oprócz HURD-a były już przymiarki do wymiany
+Linuksa na FreeBSD. Zainteresowanie eksperymentalną dystrybucją Debian GNU/FreeBSD
+było całkiem spore, a sam pomysł poruszył zarówno użytkowników Debiana jak i
+oryginalnego FreeBSD.
+
+<p>Ciekawe, w jaki sposób świat komercyjnego oprogramowania wpłynie na Debiana.
+Jak do tej pory poczynania firmy Corel czasem budziły sporo kontrowersji (m.in.
+przypadek łamania licencji GNU), jednak jej działanie może pomóc Debianowi w
+uzyskaniu lepszego wsparcia ze strony innych firm. Jedno nie ulega wątpliwości -
+sam Debian zawsze pozostanie ogólnodostępną dystrybucją.
+
+<h3>Pomoc</h3>
+
+<p>Bogatym źródłem dokumentacji jest sam serwis WWW Debiana, czyli
+<a href="http://www.debian.org">http://www.debian.org</a>. Na głównej stronie
+widnieją informacje dotyczące całego projektu, jak i problemów z
+bezpieczeństwem. Tym ostatnim został także poświęcony osobny serwis,
+<a href="http://security.debian.org">http://security.debian.org</a>. Na uwagę
+zasługuję &quot;Weekly News&quot;, czyli serwis z którego na bieżąco można
+śledzić wydarzenia widziane oczami developerów.
+
+<p>Debian to produkt Internetu, podobnie z traktującymi o nim książkami.
+Instrukcja <i>Guide to Installation and Usage</i> jest dostępna do
+zainstalowania w formie pakietu <tt>debian-guide</tt>, jako dokument HTML oraz
+PostScript. Oczywiście, pozostałe &quot;obowiązkowe&quot; pozycje jak <i>Debian
+FAQ</i>, czy <i>Debian Policy</i>, także są dostępne w formie pakietów
+<tt>.deb</tt>. Dla tych, którzy wolą tradycyjną formę, wydawnictwo O'Reilly
+przygotowało książkę <i>Learning Debian GNU/Linux</i>, choć zwolenników
+Internetu ucieszy wiadomość, że jest ona także dostępna na stronach WWW
+wydawnictwa.
+
+<p>Klasycznym źródłem pomocy są listy dyskusyjne. Debian serwisuje kilkanaście
+list wysyłkowych, z czego najpopularniejsze to <i>debian-user</i> dla
+użytkowników oraz <i>debian-devel</i> dla developerów. Zaprenumerować te listy
+dyskusyjne można poprzez stronę WWW Debiana lub wysyłając list na adres
+<i>&lt;nazwa-listy&gt;-REQUEST@lists.debian.org</i> z tematem <i>subscribe</i>.
+Zwrócić należy uwagę, że te popularne grupy są naprawdę popularne - co może
+oznaczać ponad setkę listów dziennie.
+
+<p>Jeżeli kogoś stać na outsourcing, wystarczy zapoznać się z listą oficjalnych
+konsultantów udzielających komercyjnej pomocy technicznej. Widnieje ona na
+stronie WWW projektu. Oficjalni konsultanci oddają część dochodów ze swoich
+usług na rzecz projektu Debiana, ponadto niektórzy z nich biorą bezpośredni
+udział w projekcie.
+
+<h3>Zdobycie dystrybucji</h3>
+
+<p>Projekt Debian nie obejmuje dystrybucji systemu na płytach CD-ROM. W zamian
+oferowane jest archiwum FTP oraz HTTP z aktualnymi pakietami (te z wersji
+&quot;unstable&quot; zmieniają się codziennie) oraz oficjalne obrazy płyt CD
+gotowe do wypalenia (tzw. <i>Official CD</i> w formie pliku ISO9660).
+Oczywiście, dysponując zawartością archiwum oraz pakietem <tt>debian-cd</tt>,
+każdy może stworzyć własną płytę, jednak oficjalna daje gwarancję oryginalności
+oprogramowania.
+
+<p>Jeżeli jest to możliwe, warto skorzystać z jednego z wielu serwerów
+lustrzanych Debiana. Oficjalna lista zawiera ponad 130 serwerów FTP i
+przynajmniej połowę tej liczby serwerów HTTP. Nieoficjalnych serwerów chyba nikt
+nie zliczy. Dla użytkowników sieci korporacyjnych szczególnie pomocne może być
+skorzystanie z protokołu HTTP, jako że jest on bezproblemowo przenoszony przez
+serwery pośredniczące (proxy). Dodatkowo jest wykorzystywany przez dyskietki
+instalacyjne, a więc już dwie dyskietki wystarczą do zainstalowania Debiana -
+reszta instalacji może odbyć się poprzez sieć.
+
+<p>Pod adresem <a href="http://cdimage.debian.org">http://cdimage.debian.org</a>
+znajduje się serwis poświęcony obrazom płyt CD Debiana. Zalecana metoda
+uzyskania oficjalnej płyty CD to utworzenie własnej z dostępnego na serwerze
+FTP archiwum pakietów, a następnie wykonanie binarnego &quot;załatania&quot;
+obrazu płyty programem <tt>rsync</tt>. W ten sposób wystarczy tylko przesłać ok.
+6 MB z oryginalnego serwera na jeden CD-ROM. Dokładny opis tej procedury można
+znaleźć na wspomnianym serwisie.
+
+<p>Dla nie posiadających taniego dostępu do Internetu pozostaje kilkugodzinna
+sesja w kafejce internetowej lub zakup płyty u któregoś z dystrybutorów.
+Niektórzy dystrybutorzy współpracują z projektem Debian lub wręcz oddają część
+swoich dochodów za płyty CD (ich lista jest dostępna na głównej stronie
+projektu). Ceny są zwykle podobne, a nawet zawartość jest taka sama - w
+szczególności gdy sprzedawane są oficjalne CD z Debianem; różnice tkwią w
+premiowym kompakcie z dodatkami. Chętni do zakupów w USA muszą pamiętać, że ze
+względów eksportowych nie można tam zakupić płyty z oprogramowaniem
+kryptograficznym.
+
+<p>Najpopularniejszym chyba sposobem zdobycia Debiana jest prasa. Niestety,
+czasopisma nie za bardzo lubią tę dystrybucję, przede wszystkim ze względów
+objętościowych. Rozwiązaniem może być wybór ciekawszych pakietów, tak by
+zmieściły się na jednym czy dwóch kompaktach, szkoda tylko że mało kto decyduje
+się na taką własną edycję płyty. Mam nadzieję, że inicjatywa pisma LinuxPlus
+spowoduje, że Debian przestanie być elitarną dystrybucją - naprawdę warto jest
+ją lepiej poznać.
+
+<p><i>Specjalne podziękowania dla Iana Murdocka za wiele ciekawych informacji
+pomocnych w przygotowaniu artykułu.</i>
+
+<p>Bibliografia oraz odsyłacze do pomocnych informacji
+
+<p>
+<a href="http://www.debian.org">http://www.debian.org</a> - The Debian Project<br>
+<a href="http://www.debian.org/intro/about.html">http://www.debian.org/intro/about.html</a> - About Debian<br>
+<a href="http://www.debian.org/social_contract.html">http://www.debian.org/social_contract.html</a> - Debian Social Contract<br>
+<a href="http://www.debian.org/intro/free">http://www.debian.org/intro/free</a> - What Does Free Mean?<br>
+<a href="http://www.debian.org/doc/FAQ">http://www.debian.org/doc/FAQ</a> - Debian GNU/Linux FAQ<br>
+<a href="http://www.debian.org/~elphick/manuals.html/project-history">http://www.debian.org/~elphick/manuals.html/project-history</a> - The Debian Project History<br>
+<a href="http://www.debian.org/releases">http://www.debian.org/releases</a> - Debian Releases<br>
+<a href="http://www.debian.org/ports">http://www.debian.org/ports</a> - Debian Ports<br>
+<a href="http://www.debian.org/News">http://www.debian.org/News</a> - Latest News<br>
+<a href="http://www.debian.org/security">http://www.debian.org/security</a> - Security Information
+
+<p>
+<a href="http://www.openhardware.org">http://www.openhardware.org</a> - The Open Hardware Project<br>
+<a href="http://www.fsf.org">http://www.fsf.org</a> - The Free Software Foundation<br>
+<a href="http://www.gnu.org">http://www.gnu.org</a> - The GNU Project
+
+<p>
+<a href="http://www.gnu.org/software/hurd/hurd.html">http://www.gnu.org/software/hurd/hurd.html</a> - GNU Hurd Operating System<br>
+<a href="http://linux.corel.com">http://linux.corel.com</a> - Corel Linux<br>
+<a href="http://www.stormix.com">http://www.stormix.com</a> - Storm Linux<br>
+<a href="http://www.libranet.com">http://www.libranet.com</a> - Linux by Libranet
+

© 2014-2024 Faster IT GmbH | imprint | privacy policy